برندگان و بازندگان هفتمین انتخابات نظام مهندسی

هفتمین دوره انتخابات سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور با حاشیه و چالش های فراوان برگزار و نهایتاً اسامی منتخبان آن اعلام شد، علیرغم اینکه این سازمان، نهادی حرفه ای و غیرانتفاعی است اما از سویی به دلیل آنکه بازوی اجرایی وزارت راه و شهرسازی در پیاده سازی قوانین و مقررات ملی ساختمان محسوب می شود و از سوی دیگر به دلیل عضویت داشتن بیش از 300 هزار مهندس در این سازمان و تعیین ریاست آن توسط رئیس جمهور، جایگاه ویژه تری نسبت به سایر انجمن های مردم نهاد دارد.با مروری بر سوابق کاندیداها و داوطلبان ورود به این سازمان می توان به خوبی به اهمیت جایگاه هیئت مدیره این نهاد صنفی پی برد. چنانکه پنج تن از وزرای سابق و 19تن از معاونان وزرای سابق برای شرکت در این انتخابات کاندیدا شده بودند. فارغ از انصراف اکبر ترکان، اما حبیب اله بیطرف و احمد خرم حائز بیشترین رأی شدند، این موضوع نشان از علاقه خاص سیاسیون و افراد تراز اول به کاندیداتوری و حضور در این سازمان دارد.با این حال ، گزارش های میدانی پیام ساختمان حاکی است، برخی مهندسان عضو، حضور مسئولان و معاونان وزرای سابق در سازمان نظام مهندسی ساختمان را به دلیل تجربه و توانمندی آنان در امور اجرایی اتفاقی مثبت قلمداد می کنند. اما برخی دیگر از مهندسان بر این باورند حضور افرادی که سابقه مدیریت دولتی دارند منجر به این شود که نگرش و مدیریت سازمان نظام مهندسی ساختمان نیز دولتی شود.اگرچه مهم ترین دغدغه مهندسان عضو این سازمان، حضور دائم و تمام وقت رئیس درسازمان نظام مهندسی ساختمان است،اما سابقه 18 سال گذشته روسای سازمان، نشان داده که به دلیل تعدد وظایف و مسئولیت اغلب روسای پیشین امکان حضور تمام وقت آنان نبوده است، حال آنکه طبق ماده 16 قانون نظام مهندسی ساختمان، رئیس سازمان با توجه به وظایف و مسئولیت های متعدد می بایست به شکل تمام وقت و نه نیمه وقت در سازمان حضورداشته باشد.فارغ از چهره های شناخته شده، در این دوره از انتخابات بیش از همه حضور متعدد گروه ها و ائتلاف ها بود که آن را از سایر دوره هامتمایز کرد و ویژه تر از آن اسامی نامزدهایی که در اغلب لیست های موجود مشترک بود. واجدان شرکت در این انتخابات بیش از 320 هزار نفر بودند که عضو سازمان نظام مهندسی هستند و اغلب آنان در فضاهای مجازی فعالیت گسترده ای برای تبلیغات انجام دادند، به این ترتیب تفاوت این دوره با دوره های قبل دسترسی آسان کاندیداها و جامعه مهندسی به فضاهای مجازی بود. رصد این گروه ها به راحتی نشان می داد که بناست در این دوره روی چه اشخاصی برای رأی دادن حساب باز کنند، به گونه ای که مهندسانی که از پشتوانه حزبی برخوردار بوده و در پیشبرد اهداف صنفی خود موفق تر بودند، توانستند در مجالس و مجامع تأثیرگذارتر عمل کنند.میزان مشارکت در انتخابات این دورهنگاه آماری به میزان مشارکت در انتخابات استان تهران نشان می دهد؛ بر اساس آمار موجود از انتخابات دوره قبل، در استان تهران بیش از 75 هزار عضو واجد رأی وجود داشت که کمتر از 10 هزار نفر شرکت کردند و کاندیداها با آرای میانگین 900 تا 2100 رأی توانستند به هیئت مدیره نظام مهندسی ساختمان استان تهران راه یابند. اما در انتخابات این دوره استان تهران که بیش از 100 هزار نفر عضو سازمان هستند اگر در یک مشارکت حداکثری حدود 70 هزار نفر هم در رأی دهی مشارکت داشته باشند طبق گزارش ها 9205 نفر در این دوره از انتخابات در تهران رای دادند.دو هزار و 464 کاندیدا در هفت رشته برای تصاحب 367 پست هیئت مدیره با هم رقابت کردند؛ به عبارتی برای هر سمت در هیئت مدیره 6/7 دهم نفر نامزد وجود داشت. گفته می شود میزان مشارکت مهندسان عضو سازمان نظام مهندسی در هفتمین دوره انتخابات سازمان نظام مهندسی ساختمان در کل کشور حدود 22 درصد و در استان تهران کمتر از 9 درصد بوده است !حوادث تلخ از استعفا تا لغو انتخاباتیکی از عجیب ترین اتفاقات در جریان برگزاری این دوره از انتخابات این بود که در نیمه های راه، رأی گیری متوقف شد. برگزاری انتخابات سراسری و تمام الکترونیکی تصمیم خاص این دوره از انتخابات بود که در اولین ساعات رأی گیری در برخی از استان ها با اخلال مواجه شد و به دنبال آن فرضیه های مختلفی برای بروز این اشکال طرح شد. ازجمله فرضیات مطرح شده اظهارات مظاهریان معاون وزیر راه و شهرسازی بود که احتمال توطئه، خرابکاری یا سهل انگاری تا ضعف زیرساخت های اینترنتی در کشور و دانش فنی را داد.علی بنیادی نژاد؛ رئیس شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی ساختمان و عضو هیئت نظارت کشور یکی از افرادی بود که نسبت به عواقب عدم رعایت قوانین و رفتارهای دوگانه ...و تبعیض آمیز توسط هیئت اجرایی و نظارت در برخی استان ها واکنش نشان داد و با هشدار به عواقب جبران ناپذیر این مسائل در تاریخ 13مهرماه 1394 از هیئت نظارت کشور کناره گیری کرد.او در مغایرت عملکرد هیئت های اجرایی و دستگاه نظارت نسبت به قوانین و اعمال سلایق شخصی ، تصمیم‏های فراقانونی واکنش نشان داد و به موارد جالبی همچون تصمیمات دوگانه و بعضاً چندگانه در پذیرش یا عدم پذیرش مدارک تحصیلی مرتبط و غیر اصلی داوطلبان، پذیرش کاندیداتوری اشخاصی که رأی محکومیت درجه سه از شورای انتظامی نظام مهندسی دارند، یا در سمت‏های ذکرشده در دستورالعمل انتخابات استعفا نداده اند و حتی پذیرش کاندیداتوری اشخاصی که فاقد عضویت معتبر در موعد مقرر قانونی بوده اند،اشاره کرد.بااین حال روز بیست و سوم که انتخابات بعد از تعویق یک هفته ای برگزار شد، مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران با اشاره به اقدامات سازمان متبوعش جهت برگزاری انتخاباتی سالم و قانونی گفت: برخی گروه های انتخاباتی غیرقانونی که قصد آنها ایجاد اخلال و بی نظمی در انتخابات هفتم نظام مهندسی تهران بود، شناسایی شده اند. به گفته واحدی، دایره حقوقی اداره کل راه و شهرسازی استان تهران شاکی اصلی فعالیت های غیرقانونی گروه های متخلف انتخاباتی بوده و پرونده آنها در مراجع قضایی در حال پیگیری است.جزئیات تخلفات از قول ترکاناولین روز هفته، پس از اعلام نتایج انتخابات، نامه ای در رسانه ها منتشر شد که در آن از تخلفات گسترده در انتخابات نظام مهندسی ساختمان خبر داده بود، اگرچه روز بعد اعلام شد نامه مذکور محرمانه بوده و در اثر یک بداخلاقی منتشرشده است! در این نامه رئیس سازمان نظام مهندسی کشور خطاب به عباس آخوندی، وزیر راه و شهر سازی خواستار ابطال و برگزاری مجدد هفتمین دوره انتخابات هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان شده بود.ازجمله مواردی که ترکان به آن اشاره داشته نقص گسترده و اختلال وسیع در نرم افزار جامع انتخابات الکترونیکی، عدم نصب آخرین نسخه نرم افزار روی سرویس دهنده اصلی، وجود اسامی داوطلبان انصرافی در نرم افزار، قطع برق و شبکه در تعدادی از استان ها، ارائه نام کاربری و رمز عبور به صورت فله ای و از پیش تولید شده که باید در لحظه و منحصربه فرد تولید و ارائه می شد، اخذ رأی شرکت کنندگان بدون احراز هویت کافی و درنتیجه شرکت برخی افراد به جای صاحبان حقیقی، تأخیر قابل ملاحظه و متفاوت در زمان شروع رأی گیری، بی نظمی گسترده در زمان خاتمه رأی گیری، جابه جایی در ثبت اسم نامزدها خصوصاً رشته های برق و مکانیک، تعلیق و تعویق چندساعته در جریان اخذ آرا، ازجمله ایرادات وارده در این نامه به انتخابات برگزارشده نظام مهندسی بوده است. همچنین در این نامه تأکید شده در تمام استان ها رأی گیری از اعضای معتبر و نامعتبر صورت گرفته که برخلاف قانون و شیوه نامه اجرایی انتخابات است.مقامی با چند مسئولیت در حوزه نظارتاما در هیاهوی برگزاری انتخابات، یکی از برجسته ترین انتقادات مهندسان به وزارت راه و شهرسازی به نحوه برگزاری انتخابات، اشاره به موضوع صدور ابلاغیه ممنوعیت حضور چندشغله ها، سعی در سپردن این سازمان به افرادی با مشغله های کمتر بود که تحت این شرایط چرا این وزارتخانه فردی را به ریاست هیئت اجرایی انتخابات برگزیده که همزمان ریاست دستگاه نظارت را نیز عهده دار است! فارغ از سایر مسئولیت های وی که آن را از دلایل عمده بی نظمی های این دوره از انتخابات و مهم ترین آن مشکلات فنی نحوه برگزاری انتخابات دانستند یعنی "مشغله های متعدد" یک مقام مسئول در سازمان!رد صلاحیت ها خبرسازترین رویدادموضوع رد صلاحیت ها هم از دیگر خبرسازترین رویدادهای این دوره از انتخابات بود که نه تنها به نامه نگاری های متعدد مسئولان چندین نهاد دولتی خلاصه نشد، بلکه مهندسان نیز با تبلیغات گسترده در فضای مجازی و تجمعات متعدد مقابل نهادها نسبت به ابلاغیه وزیر راه و شهرسازی واکنش نشان دادند.ابلاغیه ای که مبنای آن اصل 141 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تبصره 4 ماده واحده قانون ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل مصوب 1373 بود. تا به منظور مقابله با فساد و به جهت وجود تعارض منافع، منع انحصار و تسهیل رقابت سالم، عضویت همزمان کارکنان مراجع صدور پروانه ساختمان، حضور کارکنان وزارت کشور، شهرداری ها و اعضای شورای اسلامی شهر و روستا در هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی یا کاردانی ساختمان استان یا عضویت در شورای انتظامی یا تصدی سمت بازرس در این سازمان ها را برای کاندیداتوری مردود بداند.در آن زمان بسیاری از دولتی هایی که فرصت حضور در انتخابات سازمان نظام مهندسی را ازدست داده بودند به این منع حضور خود واکنش شدیدی نشان دادند و انتقادات خود را به وزیر کشور رساندند. بااین حال مدیران راه و شهرسازی استان های سراسر کشور که خواسته وزارتخانه را قانونی می دانستند، طی گردهمایی که در تهران برگزار شد متفق القول از آخوندی حمایت کردند و از او خواستند بر تصمیمش استوار بماند.دوره جدید در عمر سازمان های مهندسیبا تمام این تفاسیر به دنبال انتخاب اعضای هیئت مدیره های جدید، دوره جدیدی در عمر سازمان های مهندسی ساختمان آغازشده است. مهندسانی که رأی دادند و مهندسانی که مشارکت نکردند یک خواسته عمده دارند،آن هم اینکه نظام مهندسی به جایگاهی برسد که تمام سازمان های دولتی و غیردولتی اعم از شهرداری ها آن را به رسمیت شناخته و حساب ویژه ای روی این تشکل صنفی باز کنند. آنها معتقدند؛ در حال حاضر این تشکل صنفی نه در بیرون و نه در درون سازمان در میان سایر سازمان ها و حتی مهندسان عضو سازمان از اعتبار کافی برخوردار نیست!همچنین عرصه ساخت وساز به حرفه مندان واقعی آن برگردانده شود، به باور آنان، اگر تمام ساخت وسازهای موجود زیر نظر نظام مهندسی صورت گیرد بسیاری از مهندسانی که بیکارند، وارد بازار کارشده و اشتغال پایدار ایجاد خواهد شد.