فرصت ها و تهدیدهای روز ساختمان

فرصت ها و تهدیدهای روز ساختمانکد مطلب : 36891ـ این روزها از میان خبرهای ساختمانی آنچه بیشتر از بقیه خودنمایی می کند گزارش بانک مرکزی از 1-روند معاملات مسکن و 2- قیمت خرید و فروش در حوزه مسکن است که با استناد به وضعیت این دو شاخص نسبت به ماه گذشته و مشابه سال گذشته ارائه می شود. حاصل گزارش مرکز ارائه دهنده آمار این است که تعداد معاملات مسکن "کاهش" ولی قیمت آن "افزایش" یافته است. هرچند روند تغییر هم کاهشی معاملات و هم افزایشی قیمت هردو در حد "چند دهم" بوده و حتی به عدد واحد "یک" هم نرسیده است اما آنچه در اینجا قابل توجه می باشد عدم توجه به وضعیت تورم در محاسبه هردو شاخص کاهش و افزایش است و این، از مرکزی که باید تحلیل های مستند و قابل اعتمادی ارائه دهد، بعید می نماید. بماند این که در تحلیل های این مرکز با توسل به چنین شاخص هایی احتمال رونق در معاملات بازار مسکن نیز قابل مشاهده است. فارغ از هرگونه اظهارنظر در مدح یا ذم این گونه آماردهی ها و تحلیلگری ها ـ که هرچند باید اظهار نظر نمود ـ هدف طرح موضوع این بود که کارشناسان و تحلیلگران پای فشارنده بر اسناد این گونه مراکز در تحلیل ها و اظهارات کارشناسانه خود متوجه باشند بر چه مبنایی اقدام به روشنگری در عرصه ای می نمایند که منتفع یا متضرر یک سوی آن جامعه ای است که چشم امید به تحلیل نه مراکز آماری بلکه کارشناسان و تحلیل گران اقتصادی دوخته اند.2ـ آینده نامعلوم صنعت ساختمان در مواجهه با اتفاقاتی که در ابعاد سیاسی، منطقه ای و بین المللی می افتد و ناگزیر صنعت ساختمان ذیل مجموعه اقتصاد متأثر از سیاست نیز از آن تأثیر می پذیرد، موضوعی است که باید به آن از این منظر که اتفاقات کدام است و فرصت ها و تهدیدهای مترتب از اتفاقات برای صنعت ساختمان چیست؟پرداخته شود و مورد نقد و بررسی قرار گیرد.شاید در نگاه اول نزاع قدرت های بزرگ بر سر تقسیم قدرت در منطقه خاورمیانه ارتباط چندانی با صنعت ساختمان نداشته باشد اما با قدری تامل و تعمق بر آثار و تبعات کشمکش های سیاسی و منطقه ای قدرت های بزرگ تشخیص تأثیرپذیری ساختمان از آنچه اتفاق می افتد یا تأثیرگذاری اتفاقات بر این صنعت چندان مشکل نخواهد بود.در میان انبوه مناقشات منطقه ای که زنجیروار مناسبات اقتصادی و سیاسی کشورها را به هم متصل می کنند آنچه اکنون محرزتر از همه در رسانه های داخلی و خارجی جریان دارد ورود مستقیم روسیه به جنگ علیه مخالفان دولت در سوریه است. امروز که فشار کشورهای بلوک غرب بر این دولت (سوریه) افزایش یافته، یکی از پنج عضو وتو کننده تصمیمات شورای امنیت مستقیماً در حمایت از سوریه وارد جنگ علیه مخالفان شده و به ادعای خود جلوگیری از گسترش و نفوذ تروریست ها به کشور خود را از آنجا شروع کرده است. در این رابطه تحلیل های روشن تری می توان کرد که هرکدام از حامیان با چه اهدافی تن به مشارکت در جنگ می دهند اما برای این که از ارتباط مناقشات منطقه ای بر صنعت ساختمان و به طور مشخص فرصت ها و تهدیدهایی که برای صنعت ساختمان ایران می تواند داشته باشد، دور نشویم، به همین مقدار بسنده کرده و نظر مسئولان این صنعت در داخل کشور را جلب می کنیم به آینده نگری در نتیجه وضعیت پیش آمده در منطقه و استفاده ای که می توانند از آن داشته باشند.1-2در مجموع اگر به تهدیدهای حاصل از نابسامانی منطقه ای درگیر در جنگ اشاره کنیم می توان به این جمع بندی رسید که استمرار وضعیت درگیری ها موجب استمرار ناامنی در منطقه گردیده و تا امنیت خاطر سرمایه گذاران در تأمین امنیت سرمایه شان فراهم نشود امید به بهبود چه صنعت ساختمان و چه اقتصاد در سطح کلان امیدی واهی بیش نخواهد بود. پس، آثار و تبعات ناامنی منطقه ای که با ورود روسیه به جنگ در سوریه نیز تشدید شده است، وضعیت اقتصاد داخلی کشورهای منطقه از جمله ایران را نیز بی نصیب نخواهد گذاشت. بنابراین تحلیل گران اقتصادی در تصویرسازی از آینده هرگونه بازاری از جمله ساختمان و مسکن نمی توانند این مهم را نادیده انگارند ـ هرچند نادیده می گیرند و متأسفانه فضای رسانه ای هم اقدام به بازنشر تحلیل های این گونه ای می نماید ـ ولی اگر تاکنون به آن چندان توجه نمی شد به معنای استمرار عدم توجه به این عامل پس از این نیز نخواهد بود که انتظار می رود هم کارشناسان دولتی و هم غیر دولتی در تحلیل های خود آن را مدنظر قرار دهند و سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های ساختمانی را بر پایه آن بنا نهند.2-2اما در ارتباط با فرصت های پیش روی صنعت ساختمان ایران در نتیجه گسترش ناامنی در منطقه که انتظار می رود با ورود روسیه در سوریه به سرانجامی مناسب ختم شود ـ هرچند بعید می نماید و بوی سهم خواهی طرفین از آن استشمام می شود ـ مسئولان صنعت ساختمان با توجه به: 1) خرابی های زیاد حاصل از جنگ و درگیری در این کشور 2) نفوذ غیرقابل انکاری که ایران در این کشورها دارد، تدابیری بیندیشند که با حضور به موقع البته با سازوکارهای کارآمد- نه از نوعی که بازار عراق را از دست دادند -از ظرفیت و پتانسیل های جامعه مهندسی، پیمانکاری، انبوه سازی از یک سو و مصالح ساختمانی مازاد تولید داخل که استمرار آن به جای فرصت به تهدید تبدیل خواهد شد از سوی دیگر، استفاده شود. متولیان و مسئولان مربوطه هم در رابطه با مهندسان ساختمانی مازاد و هم مصالح ساختمانی مازاد به تفضیل سخن گفته و نسبت به عواقب هر دو هشدارها داده اند که اگر به آنها توجه نشود خسارات جبران ناپذیری در پی خواهد داشت. اما در حال حاضر که بنا به علل مختلف تدبیر امکان استفاده از این ظرفیت ها در داخل وجود ندارد بهتر است با بسترسازی در کشورهای درگیر منطقه که ویرانی های حاصل از جنگ ضرورت آبادسازی آنها را مضاعف کرده است امکان به کارگیری هم مهندسان مازاد ساختمانی، هم انبوه سازان که سابقه و تجربه موفق از ساخت و ساز در خارج از کشور را دارند، هم کاردان ها که همواره از عدم به کارگیری این گروه در ساخت و ساز کشورگله مند بوده اند، هم پیمانکاران که به علت عدم دریافت مطالبات خود از دولت امکان ادامه حیات ندارند، فراهم گردد تا همه این تهدیدات به فرصت تبدیل گردند. در غیر این صورت و در صورت غافل ماندن از چنین چشم اندازها یا خود را به غفلت زدن و اکتفا به آمار و ارقامی که مبنای چندان صحیحی هم ندارند گرهی از مشکلات اشتغال ، اقتصاد و صنعت ساختمان نخواهد گشود.جای تأسف دارد که با وجود این همه فرصت و عدم استفاده از آنها باز شاهد اظهارات نه چندان کارشناسانه که صرفا اخباری از سوی کسانی هستیم که جایگاه آنها فراتر از ارائه خبر به بهای خوش آمد عده اندک است. صرف اظهار "قیمت مسکن به کف رسیده است" یا "سال آینده شاهد رونق در بخش مسکن خواهیم بود" بدون استناد به عامل یا عواملی که منجر به رونق خواهند شد یا اعلام نشانه به کف رسیدن قیمت، چه دردی از جامعه متقاضی مسکن دوا ، یا چه گشایشی در فروش مصالح ساختمانی مازاد در انبارها ایجاد و یا چه کمکی به استفاده بیشتر مازاد مهندسان در صنعت ساختمان خواهد کرد؟.انتظار اتخاذ تدابیر روزآمد، با لحاظ نمودن اتفاقات داخلی و منطقه ای و تأثیر آنها بر اقتصاد کلان و استفاده به روز از تحلیل ها در راستای به کارگیری ظرفیت های داخلی و تبدیل تهدیدها به فرصت ها از کسانی که بر مسند مسئولیت تکیه زده اند به نظر نمی رسد چندان انتظار نامعمولی باشد. قادر نصیری ترزنق