LEED معیاری تازه برای رتبه بندی ساختمان های سبز

بحران­های زیست ­محیطی و نگرانی­ ها پیرامون آینده­ حیات بر روی کره زمین، هر روز در حال افزایش هستند و شاید این سؤالات همیشه ذهن ما را مشغول کند که چگونه می ­توان به راه حلی برای این مشکلات دست یافت؟ و یا سهم هر یک از ما برای فرار از این بحران­ ها چیست؟ چارلز جنکز، نظریه­ پرداز مشهور معماری، در پاسخ به این سؤالات تنها دو راهکار پیشنهاد می­ کند: کاهش جمعیت تا حدود یک دوازدهم جمعیت کنونی جهان و یا بازگشت سطح تکنولوژی به دوران نوسنگی!! در سال 1987، سازمان ملل متحد، مفهوم توسعه پایدار را اینگونه تعریف می­ کند :« توسعه­ ای پایدار است که در حین برآورده نمودن نیازهای کنونی جامعه­ بشری، امکان توسعه برای نسل­های آینده را پایدار نگه دارد.» این تعریف در حوزه­ ساختمان به مسائل متعددی از قبیل چگونگی استفاده از انرژی، آب، مصالح و مسائل دیگری اشاره می­ کند که همین گستردگی، منجر به پیدایش سیستم ­های گوناگون برای بررسی میزان پایداری در ساختمان­ ها می­ گردد. در سرتاسر جهان سهم ساختمان­ ها از مصرف آب 17 درصد، قطع درختان 25 درصد، تولید دی­ اکسید کربن 33 درصد و استفاده از مصالح و انرژی 40 درصد است. اگرچه تعریف توافقی استانداردی برای عباراتی مانند ساخت وساز پایدار و ساختمان های با کارایی بالا وجود ندارد، ولی ساخت وساز پایدار در هفت اصل، توسط شورای بین المللی تحقیقات و نوآوری در ساختمان تعریف شد. این اصول عبارتند از: کاهش مصرف منابع، استفاده مجدد از منابع، استفاده از منابع قابل بازیافت، حفاظت از طبیعت، دفع سموم، استفاده از چرخه زندگی، هزینه و تمرکز بر کیفیت. LEED، سیستم برتر رتبه ­بندی در دنیا ارزیابی، نظارت و بررسی وضعیت ساختمان­ ها ازنظر میزان دستیابی به معیارهای پایداری زیست ­محیطی و پاسخ به اصول ذکرشده، نیازمند پیدایش سیستم­ هایی نظام­ مند و سازمان­ هایی برای این امور بود. در همین راستا، سیستم­ های متعددی در دنیا شکل گرفت که از این میان می­ توان به سیستم رتبه­ بندی BREEAM انگلستان به عنوان اولین سیستم رتبه­ بندی پایداری ساختمان، LEED گسترده ­ترین سیستم امروز در دنیا، GreenStar استرالیا و نیوزلند و CASBEE ژاپن اشاره کرد. LEED (رهبری در طراحی انرژی و محیط­زیست) ، سیستم امتیازبندی ساختمان سبز و یک سیستم درجه بندی داوطلبانه است که در سال 2000 برای توسعه ساختمان­ های سازگار با محیط زیست با عملکرد بالا معرفی شده است. این سیستم توسط شورای ساختمان­ های سبز ایالات متحده USGBC توسعه و حفاظت می ­شود. فرآیند صدور گواهینامه در طول شش حوزه­ ارزیابی (مکان­یابی پایدار، بهره­وری آب، انرژی، مواد و منابع، کیفیت و نوآوری)، انجام می­شود. USGBC یک سازمان غیرانتفاعی و غیردولتی است که اعضای آن از تمام بخش­ های صنعت ساخت وساز به نهاد پیوسته اند. LEED قصد دارد تا یک طرح داوطلبانه و شفاف را دنبال کند که در آن معیارهای فنی توسعه یافته و تحت نظارت کمیته­ های تخصصی در یک روند عمومی توسط USGBC بررسی شود. LEED علاوه بر طرح صدور گواهی­نامه ساختمان، از بعد آموزشی و حرفه ای مدرک تحصیلی معتبر ارائه می دهد. شش حوزه­ای که برای ساختمان­ها ارزیابی می­شود، شامل زیرشاخه­ هایی هستند که برای هرکدام از آنها امتیازی در نظر گرفته می­ شود. این زیرشاخه ­ها درواقع الگوهای جامعی هستند برای دستیابی به معماری پایدار که تا حدودی با برخی از آنها، مثل مدیریت آب باران یا میزان مصرف آب آشنا هستیم. این شاخصه ­ها دارای فاکتورهایی فرعی و دقیق هستند که وظیفه­ بررسی و امتیازدهی آنها با مسئولین دوره­ دیده شرکت ارائه­ دهنده­ سیستم رتبه ­بندی است. ساختمان شما اگر بین 40 تا 49 امتیاز کسب کند گواهی LEED را دریافت می­کند اما برای کسب مدرک نقره 50 تا 59 امتیاز، مدرک طلا 60 تا 79 امتیاز و برای مدرک پلاتین به بالای 80 امتیاز نیاز است و بیشینه­ امتیازات در این سیستم 110 است. جامعیت این سیستم در این است که ساختمان­ها را با توجه به مرحله وضعیت ساخت به 5 گروه تقسیم می ­کند و معیارهای سنجش را برای هر گروه به طور جداگانه تعریف می­کند. این پنج گروه ساختمانی عبارتند از: طرح و سازی ساختمان در حال ساخت، طراحی داخلی و ساخت، عملکرد بنا و نگهداری آن، واحدهای همسایگی، خانه ­ها. گواهی­نامه­ LEED در سرتاسر جهان به عنوان نشان برتر دستیابی به ساختمان سبز شناخته شده است. محققان دریافتند که بین سال های 2007 تا اوایل 2012 در کالیفرنیا، ارزش خانه هایی که گواهی نامه سبز دارند 9 درصد بالاتر از خانه های مشابه است که فاقد گواهی نامه هستند. هم­چنین، تأثیر دستیابی به این گواهی در مصرف انرژی تا جایی است که بسته به نوع گواهی شما، تأثیر 30 تا 60 درصدی کاهش مصرف انرژی قابل مشاهده است. بازده بهتر ساختمان ها می تواند تا 85 درصد تقاضای انرژی برای آینده را پاسخگو باشد. ساخت وساز سبز یک بازی برد – برد است که هم محیط زیست و حفاظت از آن و هم موقعیت های اقتصادی را فراهم می کند. آبتین اخلاقی-کارشناس ارشد معماری