مصرف انرژی و ساختمان های سبز

گزارش آسیب شناسی نظام فنی و مهندسی صنعت ساختمان کشور به همت معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در بخش نهم خود که شامل فصل دهم از کتاب آسیب شناسی نظام فنی و مهندسی است تحت عنوان مصرف انرژی، پایداری و ساختمان های سبز به موضوع حفظ محیط زیست و پایداریدر شهرسازی معاصر پرداخته است. این سلسله پژوهش هابه قلم محمدجواد عرفانیان جم مشاور فناوری و تشکل های حرفه ای معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی نگارش شده ودر مقدمه فصل مربوط به موضوع انرژیآمده است: بحث صرفه جویی در مصرف انرژی، استفاده از انرژی های پایدار و تجدیدپذیر، حفاظت از محیط زیست، کاهش آلودگی ها، ایجاد ساختمان های سبز و شهرسازی پایدار از موضوعات داغ در جامعه حرفه ای و دولتی است که هر ساله با برگذاری سمینارها و همایش های مختلف مورد بحث قرار می گیرد. مشاور فناوری و تشکل های حرفه ای معاونت مسکن و ساختمان وزرات راه و شهرسازی در ادامه نوشته است: بحث پایداری و ساختمان های سبز در دنیا دارای ساختارهای مشخص و استانداردهای خاص خود است که با رعایت آن چارچوب ها می توان به تحقق بحث پایداری در حوزه معماری و شهرسازی کمک کرد. نویسنده استانداردLEED امریکا - کانادا را شناخته شده ترین استاندارد عنوان کرده و از BREEAM انگلیس، DNGB آلمان، CASBEE ژاپن، Greenstar استرالیا و IGBC هند به عنوان دیگر استانداردهای جهانی ساختمان های سبز اشاره کرده است. مشاور معاونتمسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در تشریحاینموضوع به شکل دهی ساختمان هایی که با احترام نسبت به شرایط زمانی و مکانی خود شکل می گیرند اشاره کرده و نوشته است: شکل دهی ساختمان های سازگار با محیط که در جستجوی به حداقل رسانیدن تاثیرات منفی زیست محیطی هستند از طریق انتخاب صحیح سایت، تراکم و جهت گیری مناسب استقرار، استفاده صحیح از مصالح، رعایت اصول طرح فنی، کاهش مصرف انرژی، طراحی های خلاقانه و بهره برداری صحیح پروژه (با توجه به چرخه زندگی آن) محقق می شود. عرفانیان جم ایجاد ساختمان هایسبز را با5 هدف تشریح کرد و گفت: حفاظت از منابع انرژی و جلوگیری ازکاهش ذخایر طبیعی، حفاظت از منابع زیست محیطی و کاهش صدمات آن، جلوگیری از هدر رفتن میلیاردها دلار ذخایر انرژی، افزایش کیفیت، طول عمر و بهره برداری از ساختمان ها و در نهایت جایگزینی انرژی های تجدیدپذیر به جای سوخت های فسیلی اهدافی هستند که انتظار داریم به آنها دست یابیم. نویسنده مشکلات موجود را که به دلیل فقدان بحث پایداری در ساختمان ها و شهرسازی ایجاد شده در 7 محور عنوان کرده و آورده است: عدم رعایت ضوابط لازم الاجرای شهرسازی مصوب طرح های جامع شهری، عدم رعایت مشخصات و ضوابط لازم الاجرا مقررات ملی ساختمان (مبحث 19)، اساسا پیش فرض شکل دهی ساختمان هایسبز را منتفی می کند؛ چراکه استانداردهای ساختمان هایسبز جزو کدها و ضوابط انتخابی است و درصورت عدم تحقق ضوابط لازم الاجرای مقدماتی ورود به بحث ساختمان هایسبز عملا منتفی است. عرفانیان جم ادامه داده است: عدم رعایت ضوابط و مقررات فنی Building Envelope در پوسته خارجی ساختمان ها، نبود دستورالعمل های اداری، مدیریتی، استانداردها و مشخصات اجرایی فنی برای تحقق بحث پایداری ساختمان ها، عدم وجود انگیزه برای بخش خصوصی و دولتی در تحقق مباحث پایداری و همچنین برخوردهای شخصی و سلیقه ای در خصوص مباحث پایدار بجای استفاده از الگوها و استانداردهای تجربه شده جهانیبخش دیگری از مشکلات را شامل می شوند.مشاور معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی در بیان راهکارها آورده است: ایجاد انگیزه های مالی و تشویقی برای بخش خصوصی به عنوان یک ارزش افزوده در تحقق بحث پایداری از طرف بخش دولتی، انتخابی بودن کدهای فنی ساختمان هایسبز (به جای اجباری بودن آن) در دادن اعتبار و مشوق های مالی و تجاری به آن، ممیزی انرژی پروژه های انجام شده مدعی رعایت استانداردهای پایداری توسط سیستم های هوشمند الکترونیکی دولتی به جای ارزیابی های متکی بر قضاوت شخصی و نهایتا توسعه، ترویج و فرهنگ سازی در خصوص مزایای تحقق بحث پایداری راهکارهایی هستند که می توان از آنها استفاده کرد. عرفانیان جم گفت: سامان دهی بحث پایداری و ساختمان هایسبز در قالب یک استاندارد ملی و مدیریت راهبردی به شکل یک NGO ملی، ترویج و توسعه بحث پایداری به عنوان یک ارزش افزوده مالی در بازار و صنعت ساختمان، جلوگیری از برخوردهای سلیقه ای در بحث پایداری، و فراگیر شدن این موضوع به صورت عام در صنعت ساختمان از نتایج توجه به موضوع پایداری در ساختمان ها و شهرسازی است. نویسنده اقدام های قابل اتخاذ در این باره را در 6 محور تقسیم کرد و نوشت: هماهنگی و ایجاد ارتباط با سازمان جهانی ساختمان هایسبز (World Green Building Council) جهت استفاده از راهکارهای علمی، فنی و اجرایی آنان در شکل گیری انجمن ساختمان هایسبز ایران، شکل گیری تشکلی غیردولتی به صورت NGO به عنوان متولی بحث پایداری و ساختمان هایسبز با استفاده از استانداردهای تجربه شده جهانی (LEED , BREEAM) زیر نظر سازمان جهانی ساختمان هایسبز و تنظیم و تدوین استاندارد ساختمان هایسبز ایران بر اساس یکی از الگوهای جهانی بخشی از این اقدامات هستند. وی در بیان دیگر اقدامات افزود: احداث پروژه های مختلف با رعایت استانداردهای ساختمان های سبز جهت الگوسازی، اجباری کردن ضوابط اجرایی ساختمان های سبز برای ساختمان های که با بودجه عمرانی کشور احداث می شوند، اجباری کردن ضوابط اجرایی ساختمان های سبز برای مراکز تجاری، اداری و مسکونی که خارج از ضوابط شهرسازی از امکانات زیر بنایی شهر استفاده می کنند و در نهایت ترویج و معرفی گسترده پروژه های فوق توسط رسانه ها، نشریات تخصصی و عام را از دیگر اقدام هایی است که باید به آنها همت گماشت.