تغییر برنامه های درسی معماری ضروری است

امروزه ثابت شده اگر دانشجویان بخواهند در فرآیند یادگیری و تعلیم وتربیت به خوبی بر آنچه در رشته آن ها مد نظر است تسلط پیدا کنند، باید فرایند آموزش در معماری را با ساخت همراه کنیم تا دانشجو امکان ساخت آن چیزی را که طراحی می کند به دست بیاورد. پروفسور محمود گلابچی چهره ماندگار مهندسی راه وساختمان کشور و رییس کرسی یونسکو در معماری اسلامی در گفتگو با پیام ساختمان چالش های عمده در برنامه های آموزش معماری در کشور ما را برشمرد. وی گفت:برنامه های آموزشی در دانشگاه های کشور با سه چالش عمده روبرو هستند.اولین چالش عدم هماهنگی بین دروس نظری و عملی و حتی بین دروس عملی دانشجویان است.به این ترتیب که دانشجویان معماری باید کاربرد مستقیم نتایج دروس نظری را در بخش عملی معماری حس کنند و ببینند. گلابچی بیان کرد: در عمل این گونه است که دروس طرح معماری که دروس کارگاهی و دروس عملی رشته معماری هستند ،مستقل از دروس نظری راه خود را طی می کنند واساتید دروس کارگاه ها بدون احساس ضرورت هماهنگی بین دروس عملی و نظری برنامه کارگاه ها را ارائه می کنند. چهره ماندگار مهندسی راه وساختمان کشورتصریح کرد:این مساله باعث می شود که دانشجو وقتی دروسی را در رشته خود به صورت نظری می خواند عملا کاربردش را در کارگاه های معماری حس نکند.راه حل این چالش آن است که کارگاه های معماری دانشجویان فقط توسط اساتید طرح معماری ارائه نشود بلکه اساتید دروس نظری هم متناسب با موضوع در این کارگاه ها حضور پیدا کنند. وی توضیح داد:به طور مثال استاد درس ایستایی، عناصر جزییات، ساختمان و طراحی فنی باید در کارگاه معماری و زمانی که دانشجو مبادرت به تهیه طرح معماری می کند حضور پیدا کند تا نتایج درس های نظری به صورت عملی در کاردانشجو هم خواسته وارائه شود و هم راهنمایی لازم به عمل بیاید،تا هنگامی که دانشجو طرح معماری ارائه می کند با همه ابعاد نظری و عملی رشته معماری و کاربردهای دروس نظری ارائه کند تا احساس کند دروسی که در رشته نظری خوانده است کاملا مفید و کاربردی بوده ودانش فقط به عنوان دانش در ذهن او ذخیره نشود بلکه تبدیل به طراحی و منجر به نتایج عملی شود. این استاد دانشگاه تهران ادامه داد:چالش دوم در آموزش معماری،نگاهی است که امروز در جهان به فرایند آموزش همراه با ساخت وجود دارد.امروزه ثابت شده اگر دانشجویان بخواهند در فرآیند یادگیری و تعلیم وتربیت به خوبی بر آنچه در رشته آن ها مد نظر است تسلط پیدا کنند، باید فرایند آموزش در معماری را با ساخت همراه کنیم تا دانشجو امکان ساخت آن چیزی را که طراحی می کند به دست بیاورد. وی توضیح داد:امروزه دستگاه های پیشرفته مانند دستگاه های CNC , برش لیزری ودستگاه های دو بعدی و سه بعدی می توانند از فوم و یا قطعاتی مانند چوب و فلز مدل طراحی شده توسط دانشجو را عینا به وجود بیاورند . به گفته گلابچی، یکی از ضرورت هاست که در کنار آموزش تئوری در رشته های معماری، حتما زمینه های ساخت وتجربیات ساخت را فراهم کنیم. چهره ماندگار مهندسی راه وساختمان کشور بیان کرد:تجربیاتی که ما در سال های اخیر در دانشگاه تهران داشتیم، نشان می دهد که چقدر اشتیاق و علاقه مندی به این موضوع وجود دارد و چقدر دانشجویان به این فرایند نه تنها با اشتیاق بیشتر شرکت می کنند بلکه میزان تاثیر آموزش های ما بر ذهن وفکر وطراحی آنها به مراتب کامل تر ودقیق تر است. گلابچی در پایان چالش سوم را برشمرد وگفت:چالش دیگری که در برنامه های آموزشی معماری ما وجود دارد تاکیدجدی واساسی بر معماری ایرانی اسلامی است .در واقع در عین حال که شعار تحقق معماری ایرانی اسلامی را مکرر می دهیم و یکی از آرزوهای ما تحقق این امر بوده است،این مساله باید در فرایند آموزش دانشجویان باید به طور دقیق وارد شود.در هر درسی از دروس استاد درس باید زمینه ای را فراهم کند که دانشجو لاجرم و ناگزیر به سمت ارزش های معماری ایرانی اسلامی و هویتی که در آن داریم برود و در طراحی از آن تبعیت کند. وی تصریح کرد:این که شعار معماری اسلامی ایرانی بدهیم اما دانشجو در طراحی خودش معماری گوتیک ،کلاسیک و رومانسک وانواع معماری های دیگر که از غرب و جوامع دیگر وارد ایران شده اند را در طراحی ارائه کند و ما هم به عنوان یک پروژه معماری آن را بپذیریم قطعا ما را به هدف معماری با هویت نزدیک نمی کند.در واقع یکی از راه حل های بحران هویت در معماری و شهرسازی کشور تغییر اساسی در برنامه های درسی رشته معماری در دانشگاه هاست.