7 پیشران تجارت جهان در سال 2017

به گزارش پیام ساختمان، مطابق برآوردهای WTO، رشد تجارت جهانی برای سال 2017 بین ارقام 8/ 1 تا 1/ 3 درصد پیش بینی شده است. این در حالی است که رشد تجارت جهان در سال گذشته میلادی 7/ 1 درصد برآورد شده بود. جدیدترین گزارش سازمان تجارت جهانی، درخصوص «شاخص چشم انداز تجارت جهانی» (WTOI) مربوط به فصل نخست سال 2017 منتشر شد. به دنبال رشد تجارت جهانی در فصل پایانی سال 2016، پیش بینی می‎شود تجارت جهانی در فصل نخست سال 2017 روند رو به رشد خود را ادامه دهد. چراکه شاخص رونق تجارت جهانی در فصل نخست سال جاری به 102 رسید که در مقایسه با 100.9 در ماه نوامبر سال گذشته افزایش یافته که این امر نشانگر ادامه روند رو به رشد تجارت جهانی است. در همین زمینه، شاخص چشم انداز تجارت جهانی (WTOI)، هفت محرک رشد تجارت را مورد ارزیابی قرار داده است که مواردی چون «حجم تجارت کالایی، سفارشات صادرات، حمل ونقل بین المللی هوایی، توان عملیاتی کانتینر بندری، فروش و تولید خودرو، اجزا و قطعات الکترونیکی و مواد خام کشاورزی» را در بر می گیرد. آمارهای مربوط به حمل بار هوایی، فروش خودرو، سفارش کالاهای صادراتی و ظرفیت جابه جایی کانتینر که در شاخص رونق تجارت جهانی آمده است، در چند ماه گذشته رشدی باثبات پیدا کرده که نشان می‎دهد میزان تجارت جهانی در سه ماه نخست سال 2017 رشدی سریع تر پیدا خواهد کرد؛ با این حال، وضعیت تجارت «قطعات الکترونیکی و مواد خام کشاورزی» همچنان نامطلوب بوده است. اما در مقابل، داده های این تحلیل نشانگر این است که دو محرک «حمل ونقل بین المللی هوایی و فروش و تولید خودرو»، بیشترین سهم را در رشد تجارت جهانی در فصل نخست سال 2017 خواهند داشت. در همین راستا، معاونت بررسی های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران طی گزارشی به بررسی جزئیات شاخص چشم انداز تجارت جهانی(WTOI) در فصل نخست سال 2017 پرداخته است. شاخص چشم انداز تجارت جهانی (WTOI) مربوط به فصل نخست سال 2017 که از سوی سازمان تجارت جهانی منتشر شده، یکی از شاخص های پیشرو ارائه کننده وضعیت تجارت جهانی است. این شاخص در واقع به دنبال ارائه اطلاعاتی به موقع از مسـیر تجـارت در بازه زمانی سه تا چهار ماه قبل از انتشار آمار مربوط به تغییرات واقعی حجم تجارت است. شاخص چشم انداز تجارت جهانی یک شاخص ترکیبی از چند عامل بوده که عملکرد کوتاه مدت را در مقایسه با روندهای میـان مـدت اندازه گیری می کند. این شاخص بین 90 تا 110 متغیر است که عدد 100 شاخص به منزله رشد تجارت بر وفق روند قبلی اسـت و ارقـام بیشتر یا کمتر از صد به ترتیب رشد را بالاتر یا پایین تر از روند قبلی ارزیابی می کند. طبق گزارش فوریه 2017 سازمان تجارت جهـانی، شاخص مذکور برای ماه نوامبر 2016 تعیین شده است که معنی آن پیش بینی رشـد تجـارت در بـازه زمـانی فوریه - مارس در مسیر بالاتر از روند است. براساس این گزارش، سازمان تجارت جهانی در سپتامبر 2016 رشد تجارت جهانی برای سال 2016 را برابر با1/ 7 درصد برآورد و رشـد بـرای سـال 2017 را بین ارقام 1/ 8 تا 3/ 1 درصد پیش بینی کرده بود. شاخص چشم انداز جهانی تجارت اخیر، نشان می دهد احتمال بهبود رشـد حجـم تجـارت در فصـل چهارم 2016 از ارقام قبلی برآورد شده است. هدف از محاسبه شاخص WTOI ارائه چشم انداز کوتاه مدت از وضعیت تجارت جهانی نیست بلکه این شاخص جهـت گیری رشـد تجارت را در آینده نزدیک مشخص می کند. مهم ترین استفاده از این ابزار تعیین نقاط عطف و درجه رشد تجارت جهانی اسـت. همچنین، این شاخص به تکمیل آمار تجاری و پیش بینی های مربوط به تجارت ارائه شده از سوی سازمان تجارت جهانی یا سـایر مراجـع بین المللی نیز کمک می کند. در همین راستا، شاخص تجارت جهانی در فصل نخست سال 2017، هفت محرک رشد تجارت شامل «حجم تجارت کالایی، سفارشات صادرات، حمل ونقل بین المللی هوایی، توان عملیاتی کانتینر بندری، فروش وتولید خودرو، اجزا و قطعات الکترونیکی و مواد خام کشاورزی» را مورد ارزیابی قرار داده که چهار جزء از شش جزء این شاخص ترکیبی، نشان می دهد که شاخص تجارت جهانی از ارقام قبلی مربوط به آگوست 2016 مثبـت تـر است. به عبارت دیگر، 4 محرک «حمل ونقل هوایی، فروش خودرو، سفارشات صادرات و حمل دریایی کانتینرها» مربوط بـه این شـاخص، همـه در جهـت مثبـت، افزایشی و بالاتر از روند قرار دارند. همچنین داده های مربوط به شاخص چشم انداز تجارت جهانی، نشان می دهد سطح شاخص دو محرک «حمل ونقل بین المللی هوایی و فروش وتولید خودرو» به ترتیب نزدیک به 106 و 103 است که سهم قابل توجهی را در رشد تجارت جهانی در فصل نخست سال 2017 رقم خواهند زد. اما این در حالی است که سطح شاخص «حجم تجارت کالایی» با 4/ 97 از پایین تر سطح نسبت به سایر اجزا برخوردار است. همچنین داده های این تحلیل نشان می دهد سطح شاخص سفارشات صادرات 102، توان عملیاتی بندری 101، اجزای قطعات الکترونیکی 99 مواد خام کشاورزی 2/ 99 گزارش شده است. بر همین اساس، داده های مربوط به تن کیلومتر هزینه بین المللـی براساس آمـار انجمـن حمل ونقـل هـوایی IATA با توجه به رشد قابل توجه محموله های هوایی اروپایی، موید رشد قوی در این بخش است. از سویی، افزایش حمل ونقل دریایی و همچنین برگشت مجدد رشد فروش خودرو بعد از افت نیمه نخست 2016 از عوامل اصلی بهبود شاخص چشم انداز جهـانی تجـارت است. اما وضعیت تجارت قطعات الکترونیک و مواد خام کشاورزی در موقعیت پایین تر از روند قبلی قرار دارند و چشم انداز مثبتـی بـرای تجارت این دو زیر شاخص در فصل نخست 2017 متصور نیست. البته از سوی دیگر، سازمان تجارت جهانی پیش تر طی گزارشی اعلام کرده بود افزایش تعداد کشورهای مهم تجاری و تغییر جهت نسبت تجارت و رشد تولید ناخالص داخلی، پیش بینی آینده رشد تجارت را دشوارتر کرده است. به همین دلیل این سازمان برای نخستین بار به منظور پیش بینی ارقام سال 2017 طیفی از سناریوها را درنظر گرفته بود. به طوری که سازمان تجارت جهانی پیش بینی کرده بود در سال 2017 تجارت جهان بین 8/ 1 تا 1/ 3 درصد رشد خواهد کرد. این در شرایطی است که در گزارش قبلی رشد 6/ 3 درصدی برای سال آینده در نظر گرفته شده بود. براساس گزارش سازمان تجارت جهانی، این کاهش پیش بینی به دلیل افت بیش از حد انتظار حجم تجارت کالا در فصل نخست و بهبود اندک ارقام تجارت در فصل دوم امسال بوده است. در فصل نخست حجم تجارت کالا منفی 1/ 1 درصد بود و در فصل دوم این رقم به مثبت 3/ 0 درصد رسید. از این رو، تحلیلگران نیز بر این باورند که کندی قابل توجه رشد تجارت یک مساله جدی است و می تواند هشداردهنده باشد. چراکه رشد پایین تجارت تبعات منفی برای اقتصاد کشورها به دنبال خواهد داشت. به طوری که آمار منتشر شده از سوی سازمان تجارت جهانی، نیز بر این نگرانی صحه می گذارد که پس از یک دوره طولانی رشد اقتصادی ناشی از جهانی شدن و تجارت جهانی، درپی وقوع یک دوره مشکلات اقتصادی، دولت ها به طور فزاینده به دنبال حفاظت از صنایع داخلی خود هستند و رشد اقتصادی بیش از پیش از مصرف داخلی حاصل می شود. اگرچه همه دولت ها سیاست های حمایتی را رد می کنند، اما تجارت همچون گذشته از رشد اقتصادی سبقت نمی گیرد. البته از سوی دیگر، نشانه هایی نیز مبنی بر احتمال افزایش تجارت در نیمه دوم سال 2017 وجود دارد. اما احتمالا آهنگ این رشد همچنان ضعیف خواهد بود. ازجمله این نشانه ها افزایش تردد کانتینرها در بنادر، افزایش سفارشات صادراتی در ایالات متحده و تثبیت جریان تجارت اسمی به دلار آمریکا است.