شکایت رسمی اروپا از دامپینگ فولادی ایران

این افزایش صادرات فولاد ایران به ویژه به کشورهای اروپایی موجب شده که این کشورها اتهام مهمی چون دامپینگ ایران در بازار جهانی فولاد را مطرح کنند. اتهامی که اخیرا مطرح شد و اکنون با شکایت رسمی انجمن فولاد اروپا از ایران، وارد مرحله یی جدی شده است. البته رسیدگی به این موضوع از سوی مسوولان ایران به اوایل سال 96 موکول شده و همین امر نگرانی فعالان بازار فولاد را به دنبال داشته است.به گزارش پیام ساختمان ، بر اساس آمار، کشورهایی همچون چین، روسیه و برزیل بیشترین حجم صادرات فولاد به اروپا را دارند. حالا در طرح شکایت اخیر شرکت های موسوم به «یوروفر» به اتحادیه اروپا، نام کشورهایی چون ایران، صربستان و اوکراین نیز در کنار روسیه و برزیل دیده می شود اما خبری از نام کشور چین به عنوان بزرگ ترین صادرکننده فولاد به قاره سبز دیده نمی شود.البته اتهام دامپینگ ایران در بازار جهانی در شرایطی از سوی اروپایی ها مطرح شده که پیش از این، تولیدکنندگان لوله و پروفیل نیز به کارخانه های بزرگ فولادی ایران این اتهام را وارد کردند که این شرکت ها بیشتر از اینکه به فکر تامین بازار داخل باشند، به فکر صادرات محصولات تولیدی به بازارهای جهانی هستند و این امر، بازار محصولات داخلی وابسته به فولاد را تهدید کرده است. شاکیان داخلی فولادسازان ایران بر این باور بودند که فولادی ها به صادرات بیش از تامین نیاز داخل تمایل دارند و بخشی از محصولات تولید شده در این زنجیره ارزش اقتصادی، بدون کسب ارزش افزوده به خارج از کشور صادر می شود. هرچند مهدی کرباسیان رییس هیات عامل ایمیدرو در دفاع از این موضوع پیش تر گفته بود که این اتهام بدی است که به تولیدکنندگان فولاد وارد می شود و در فضای بین المللی علیه ایران استفاده خواهد شد. موضوعی که گویا با طرح شکایت اخیر اروپا از ایران شکل واقعیت به خود گرفته است.در هر حال، پرونده مربوط به شکایت انجمن فولاد اروپا از دامپینگ واردات 5 کشور، برای نخستین بار در تاریخ 7 جولای 2016 در کمیسیون اروپا مطرح و طرح شکایت مربوط صورت گرفت. بعد از آن در تاریخ 6 ژانویه2017 شکایت ثبت شد و در تاریخ 17 فوریه2017 اصلاحیه یی در مورد آن صورت گرفت. طبق برنامه ریزی انجام شده در نظر است در تاریخ 7 آوریل 2017 معیارهای مربوط به روش های مقابله مشخص شود و بعد از بررسی نظرات تکمیلی در جلسات 2 مه و 22 ژوئن 2017، در نهایت در جلسه 6 اکتبر 2017 روش های مربوط به نحوه مقابله با دامپینگ مشخص و تصویب شوند.طرح اولیه این شکایت با موضوع دامپینگ، شامل 5 کشور برزیل، ایران، روسیه، صربستان و اوکراین بوده و در خصوص صادرات «محصولات تخت گرم نورد شده از آهن یا فولاد آبکاری نشده» است. در واقع شاکی این مساله، انجمن فولاد اروپا به نمایندگی از تولیدکنندگان محصولات مشابه در اروپا (پوشش 90درصد از تولیدکنندگان) است و بر این اعتقاد است که این کشورها به تولید کنندگان محصولات مشابه در اروپا به ویژه در اواخر سال 2015 و فصل نخست 2016 آسیب وارد کرده و همچنین صادرات این محصولات به اروپا باعث کاهش اشتغال در همین دوره شده است. شواهد نشان می دهد که واردات فولاد در فصل نخست 2016 در مقایسه با فصل مشابه در سال 2015 افزایش 30درصدی داشته است. بر همین اساس، این انجمن اتهام دامپینگ را به این ترتیب وارد می کند که سود قابل توجه توسط واردکنندگان به میزان 20 تا 50درصد در فصل دوم 2015 و فصل اول 2016 و ارقام بالاتر در ماه های انتهایی سال 2015 و فصل نخست 2016 کسب شده که این مساله ناشی از دامپینگ این کشورهاست. برهم خوردن تعادل پایین دستی هابه همین ترتیب این انجمن شاکی، تقاضای این را دارد که مقابله ضددامپینگ برای واردات غیرمنصفانه از این 5 کشور وضع شود و فولاد تخت نورد شده گرم یک محصول فولادی، پایه برای صنایع پایین دستی محسوب شود. چنانچه کاهش قیمت واردات، رقابت پذیری تولیدکنندگان فولاد در اروپا و همچنین تولیدکنندگان «ورق تخت سرد پوشش داده شده و فولاد گالوانیزه» را کاهش داده است. به اعتقاد شاکیان، اگر با واردات این محصولات به اروپا مقابله نشود، نه تنها صنعت و مشاغل مربوط در اروپا آسیب خواهد دید بلکه پیامدهای منفی روی صنایع پایین دستی مربوط نیز خواهد گذاشت، زیرا هر مورد از دست دادن شغل در بخش فولاد به طور مستقیم بر صنایع به طور مستقیم و به طور غیرمستقیم اثر اقتصادی بر جامعه تولیدکنندگان صنایع پایین دستی خواهد گذاشت. صنایع پایین دستی و مصرف کنندگان اروپایی گرایش روشنی نسبت به صنعت سالم که نیازهای آنها را از طریق نوآوری و ایفای مسوولیت زیست محیطی تامین می کنند، دارند که در صورت مقابله با دامپینگ، منافع آنها آسیب نخواهد دید.  اظهارات اخیر در رابطه بادامپینگ فولاد بر همین اساس و بر اساس گزارش تحلیلی اتاق بازرگانی تهران از جزییات اتهام دامپینگ فولادی ایران در بازار جهانی، 16 فوریه 2017 «کارل تاچلر» مدیر بخش تجارت و روابط خارجی انجمن فولاد اروپا طی مصاحبه یی با رویترز اعلام کرد که واردات فولاد اروپا از ایران در فاصله سال های 2013 الی 2016، هشت برابر شده است. او اشاره کرد که صادرات فولاد ایران به اروپا در سال 2016 نزدیک به یک میلیون تن است که کمتر از 1.9 میلیون تن واردات مشابه از هند و 5.7میلیون تن واردات از کشور چین است. «تاچلر» ضمن اشاره به تهدید جدید واردات فولاد ایران، سه مبدا واردات یعنی چین، هند و ایران را به عنوان سه کشور مورد اتهام این انجمن عنوان کرد. در این زمینه، وضع عوارض بر صادرات سنگ آهن به عنوان یکی از دلایل دسترسی ارزان تر به سنگ آهن برای تولیدکنندگان داخلی فولاد در ایران از سوی مقامات مربوط عنوان شده است. این در شرایطی است که این اقدام از سوی انجمن فولاد اروپا مصداقی از حمایت گرایی محسوب شده است. پیش شرط های رفع اتهام دامپینگطبق اظهارات انجام شده، ایران در نظر دارد تا صادرات فولاد را تا سال 2025 به 20 تا 25میلیون تن و میزان تولید از 16میلیون تن فعلی را به 55 میلیون تن برساند. شایان ذکر است که نیاز بازار جهانی به فولاد، حدود 1.6میلیارد تن است. براساس ادعای انجمن فولاد اروپا، به دنبال اعتراض قبلی به دامپینگ واردات فولاد از چین و اقدام جبرانی اروپا، صنعت فولاد اروپا بعد از بحران های عمیق گذشته، جان تازه یی گرفت. قابل توجه است که «ولفگانگ ادر» رییس قبلی انجمن فولاد اروپا (از سال 2009 الی مه 2014) به رویترز اعلام کرده که بنگاه های تولیدکننده فولاد اروپایی در بلندمدت پایدار نخواهند بود، مگر اینکه پارامترهای خارجی (نظیر عوارض آنتی دامپینگ یا کاهش ظرفیت) را تغییر دهند. آمار صادرات فولاد ایران به اروپابر اساس داده های UN Comtrade روند صادرات محصولات تحت فصل 72 سیستم HS ایران به اتحادیه اروپا طی سال های 2005 الی 2015 رو به افزایش بوده است که بیشترین صادرات فولاد ایران به اروپا مربوط به سال 2006 و به ارزش 522 میلیون دلار بوده است. صادرات فولاد ایران طی سال های 2012 به بعد روند افزایشی داشته؛ به نحوی که رقم صادرات در سال 2015 نسبت به سال 2012 تقریبا 3.7 برابر شده است.با توجه به اعتراض به واردات فولاد تحت تعرفه های اشاره شده در شکواییه مربوط، بیشترین واردات فولاد ایران به اروپا مربوط به تعرفه 4 رقمی 7208 بوده که ارزش واردات سال 2015 اروپا برای این تعرفه از مبدا ایران حدود یک میلیون تن و به ارزش 416 میلیون دلار (یعنی نزدیک به 90 درصد از کل واردات فصل 72 از ایران) بوده است.واردات تعرفه 7208 ایران به اروپا طی چهار سال گذشته از رقم 79میلیون دلار سال 2013 به 416میلیون دلار در سال 2015 رسیده که تقریبا 5 برابر شده است. بیشترین واردات تحت تعرفه 7208 در سال 2015 اروپا از ایران مربوط به تعرفه های 720837، 720838 و 720839 بوده که در مجموع 95درصد از کل ارزش واردات تحت این تعرفه را در بر می گیرد.در هر حال مسوولان ایران اتهام دامپینگ فولادی ایران در بازار جهانی را رد می کنند و تاکید دارند که ایران در سال آینده به طور جدی رفع این اتهام را از مراجع بین المللی پیگیری خواهد کرد. موضوعی که البته به اعتقاد فعالان بازار فولاد، با توجه به لابی های قدرتمند اروپایی، چندان امیدبخش به نظر نمی رسد.