محاسبه یارانه دریافتی از نگاه پژوهشگران

 به گزارش پیام ساختمان، رئیس هیات عامل ایمیدرو اما معتقد است فولاد مبارکه و سایر فولادی ها یارانه دریافت می کنند اما این واحدهای تولیدی کلان به حدی از مداخلات سیاسی لطمه خورده اند که دولت چاره ای جز حمایت از صنایع انرژی بر مادر ندارد.پرداخت هزینه به قیمت جهانی مختار بخشیان معاون بهره برداری فولاد مبارکه اصفهان، قیمت هر متر مکعب گاز در سایت های قیمت گذاری دنیا را 3. 76 سنت دانسته و گفت: که اگر با دلار آزاد هم حساب کنید 150 تومان در هر متر مکعب می شود در صورتی که ما گاز را 159 تومان می خریم. وی در پاسخ به این سوال که قیمت گاز مقایسه شده در گزارش شبکه مطالعات سیاستگذاری عمومی با قیمت گاز صادراتی محاسبه شده گفت: از قیمت گاز صادراتی اطلاعی ندارم که در چه شرایطی محاسبه می شود ممکن است هزینه نگهداری خطوط لوله و هزینه ها و بردن خط لوله از مسیر ویژه هم در قیمت تمام شده محاسبه شود. نرخ جهانی هر مترمکعب گاز بر اساس آنچه که وجود دارد 132تومان است که با هزینه های حاشیه ای آن مانند مالیات و حق دیماند به 159 تومان می رسد.وی در پاسخ به یک سوال دیگر مبنی بر اینکه در این گزارش همچنین ادعا شده که اگر دولت با قیمت واقعی بخواهد گاز به صنایع بفروشد صنایع ورشکست می شوند نیز اظهار کرد: از آنجا که این صنایع با گاز کار می کنند اگر دولت نخواهد گاز بدهد مثل اینکه نخواهد به آنها آب بفروشد در این صورت ممکن است صنایع هم به فکر خرید گاز از جای دیگری افتاده و از خارج گاز وارد کرده و در نهایت هزینه تمام شده بیشتری حتی تا دو برابر برای انتقال آن از بنادر جنوب به کارخانه متقبل شوند.بخشیان در ادامه به پرداخت نشدن یارانه انرژی پرداخت به فولاد مبارکه اشاره کرد و گفت: دولت هیچگونه یارانه ای به ما نداده و اگر هم بخواهد کمک کند ترجیحش این است که به واحدهای صنعتی کوچکتر کمک کند تا فولاد مبارکه. تاکنون یک ریال هم یارانه به فولادمبارکه پرداخت نشده بلکه مجتمع، هزینه های گاز خود را نقد و ماهانه و گاهی هم هفتگی به شرکت گاز پرداخت کرده است. فولاد مبارکه سالانه 2 میلیارد متر مکعب مصرف گاز دارد که هزینه آن حدودا 300 تا 320 میلیارد تومان در سال می شود. در واقع قرار بر این شد که 30 تا 40 درصد درآمد ناشی از حذف یارانه ها به صنایع پرداخت شود که در عمل چنین اتفاقی نیفتاد. در حقیقت از همان زمان یعنی آذر 1389 فولاد مبارکه هیچگونه یارانه ای دریافت نکرده است. یارانه انرژی از نگاه کرباسیانبا این حال مهدی کرباسیان رییس هیأت عامل ایمیدرو معتقد است ایران باید از مزیت های قابل توجه خود به نحواحسن استفاده کند و انتقاداتی از این دست را مانع توسعه اشتغال و ایجاد ارزش افزوده گاز و مواد معدنی کشور دانست. وی گفت: در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، نظام عرضه و تقاضا و بازار در اقتصاد حاکم نیست و بیشتر زیر نظر حاکمیت دولت قرار دارد به همین دلیل ممکن است بنگاه ها به ویژه بنگاه های بزرگ با ساز و کار بازار اداره نشود و این هم تقصیر مدیران این واحدها نیست و موارد دیگر در مدیریت اقتصادی بنگاه حاکم است.معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت ادامه داد: به طور مثال اتفاقی که برای بنگاه های بزرگ ما مانند ذوب آهن، فولادمبارکه یا شرکت ملی مس یا کارخانه های آلومینیوم اتفاق افتاد و با یک سخنرانی در یک سفر استانی 2 تا 4 هزار نفر کارگر و کارمند به این صنایع تحمیل شدند و یا آنکه در رابطه با سیستم بازسازی واحدها باید بانک ها کمک و مساعدت کنند اما این همکاری را ندارند به دلیل اینکه سیستم کارای بانکی نداریم. همچنین در رابطه با قیمت تمام شده و سودآوری بنگاه ها صرف نظر از اینکه دولتی هستند یا خصولتی، ساز و کار بازار در مدیریت بنگاه اثر ندارد.وی افزود: ضمن اینکه باید بپذیریم ایران شانسی دارد که آنهم مزیت قابل توجه گاز است. به طور قطع ما باید از این امتیاز برای توسعه کشور به ویژه برای ایجاد اشتغال و افزایش صادرات استفاده کنیم. اگر بخواهیم گاز را به صورت خام صادر کنیم به هر شکل مصلحت نیست اما گاز با یک یا دو چرخه بتواند به فولاد یا آلومینیوم تبدیل شود هم ارزش افزوده بالاتری برای کشور دارد هم ایجاد اشتغال می کند و هم در جی دی پی کشور نقش دارد.کرباسیان معتقد است: با این حرفی که زده شده که پرداخت یارانه به کارخانجات باعث ناکارآمدی آنها می شود یا اینکه گاز یا قیمت نفت عامل ناکارآمدی است موافق نیستم.بلکه عامل ناکارآمدی سیستم اقتصادی، دخالت سیاسیون در حوزه اقتصاد، اینکه بهره وری محور اصلی تولید نیست و دولتی بودن اقتصاد است. اگر قیمت انرژی افزایش پیدا کند یعنی ورشکستگی این بنگاه ها و درنهایت اشتغال از بین می رود و این حرف ها چیزی است که موجب می شود ممکلت به سویی برود که بحران های اجتماعی درست کند.مهدی کرباسیان در پاسخ به این سوال که مدیران فولاد مبارکه معتقدند که یارانه ای از دولت برای سوخت نمی گیرند و قیمت خریداری شده گاز به قیمت جهانی است گفت: به فولاد مبارکه به طور قطع یارانه تعلق می گیرد ولی از طرف دیگر در دولت گذشته به این مجتمع 6 هزار نفر هم تحمیل شده و این امر یک سری هزینه ها را هم برای دولت به همراه دارد. وی در ادامه افزود: اینکه قیمت محاسبه ای گاز برای فولادسازان با قیمت های صادراتی مقایسه می شود باید گفت قیمت صادراتی گاز ما مبنای درستی ندارد به دلیل اینکه در بازار جهانی عمل نمی شود فقط با همسایگان اعمال می شود و همچنین در مورد قیمت هایی که مطرح می شود قیاس مع الفارقی است. به طور قطع واحدهای فولادی دارند از کشور یارانه دریافت می کنند اما من اعتقاد دارم این حرف درستی نیست و بی مبنا است چراکه ما نفت و گاز داریم که می تواند مبنای توسعه کشور محسوب شود.وی اظهار کرد: این سخن که ما باید به قیمت بین المللی بهای گاز مصرفی واحدهای فولادی را حساب کنیم، حرف هایی است که مبنای درستی در اداره کشور و بنگاه داری ندارد. وی در مورد اینکه اگر این گونه گزارش ها مبنای تصمیم گیری مدیران بالاتر واقع شود چه پیامدهایی دارد؟ گفت: نه این گزارش ها مبنای تصمیم گیری ها قرار نمی گیرد اگرچه یک پژوهشگر باید پژوهش هایش را براساس مبانی اقتصادی و باورهای خود تهیه کند ولی مدیران تصمیم گیری های کلان را بر اساس واقعیت های پیش رو، مسائل اجتماعی و سیاسی و اقتصادی و ایجاد اشتغال و بحث های توسعه ای و محرومیت زدایی می گیرند چرا که یک پژوهش از زوایای کامل مورد توجه قرار نمی گیرد. بنابراین به طور قطع دانشمندان و پژوهشگران و محققان ما باید حمایت شده و حرف های شان را بزنند ولی مدیران ما باید با در نظر گرفتن واقعیت های روز و البته با در نظر گرفتن این پژوهش ها تصمیمات لازم را بگیرند. محاسبه یارانه دریافتی از نگاه پژوهشگرانگفتنی است در بخشی از گزارش شبکه مطالعات سیاست گذاری عمومی با عنوان «نقدی بر یارانه انرژی پرداختی به تولید فولاد در ایران» آمده است: از آنجا که فرآیند فولادسازی در ایران، به طور عمده به روش احیای مستقیم با بکارگیری گاز طبیعی به عنوان عامل احیا انجام می شود، در این مقاله سعی شده میزان یارانه های انرژی پرداختی در این فرآیند محاسبه شود. مراحل اصلی تولید فولاد در این فرآیند عبارت است از گندله سازی، احیای مستقیم و تبدیل آهن اسفنجی ناشی از احیا به فولاد در کوره های قوس الکتریکی. بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی «سازمان بهره وری انرژی ایران»، در 3 مرحله گندله سازی، احیای مستقیم و روش کوره قوس الکتریکی به 325 مترمکعب گاز طبیعی و 856 کیلو وات ساعت برق نیاز است.بر اساس محاسبات، کل فرآیند 3 مرحله اصلی تولید یک تن فولاد احیای مستقیم با مصرف 556 متر مکعب گاز طبیعی انجام می شود. اکنون که قیمت نفت و به تبع آن قیمت گاز طبیعی در دنیا کاهش یافته است، قیمت گاز طبیعی صادراتی ایران به عراق به ازای هر مترمکعب 25 سنت است. بنابراین، به ازای تولید یک تن فولاد در این کارخانه ها ارزش انرژی مصرف شده 139 دلار است.در حال حاضر قیمت فروش گاز طبیعی به صنعت فولاد در کشور 1320 ریال برای هر مترمکعب است که با نرخ تبدیل دلار معادل 35هزار ریال،3/8 سنت می شود. بنابراین کارخانه های تولید فولاد به روش احیای مستقیم، تنها 21/12 دلار از 139دلار هزینه انرژی را پرداخت می کنند و بقیه را که حدود 118دلار در تن است با عنوان یارانه «بی هدف» دریافت کرده و به تولید فولاد کشور وجاهت اقتصادی می دهند.