تامین مسکن مناسب، اصلی ترین انتظار از وزارت راه دولت دوازدهم

  به گزارش پیام ساختمان، عباس آخوندی را شاید یکی از پرحاشیه ترین وزرای کابینه یازدهم باشد. از همان ابتدا که او مسکن مهر را طرحی اقتصادبرانداز مورد خطاب قرار داد، می شد تشخیص داد که منتقدان سرسخت رو در روی او قرار بگیرند و شاید همین موضوع دلیلی بر آن شد که مقابل مهم ترین اقدام مثبت او یعنی خرید هواپیماهای نو از ایرباس و بویینگ سینه سپر کردند تا نهایتا فروردین ماه سال جاری او را به واکنش واداشتند. آنجا که خبرنگاری از او پرسید آیا ایرباس سوم که به ایران می آید، مرجوعی کشور کلمبیاست؟ که آخوندی در جواب گفت خبرنگار باید "یک جو عقل" داشته باشد. البته شاید بهتر بود او توضیح می داد که کلمبیا نتوانسته پول هواپیما را پرداخت کند و به همین دلیل شرکت ایرباس قرارداد او را لغو کرده و آن را به ایران فروخته است.
مخالفان قسم خورده عباس آخوندی یک بهانه دیگری هم در دست داشتند که همان رکود 5 ساله بازار مسکن است که رونق آن در هاله ای از ابهام قرار دارد؛ چرا که هیچ یک از مشوق ها و برنامه های دولت برای رونق دادن به بخش مسکن طی چهار سال گذشته مثمرثمر واقع نشد؛ از جمله رساندن سقف خرید تسهیلات مسکن به سقف 160 میلیون تومان و کاهش نرخ سود تا 9.5 درصد.
مسکن مهر هم حوزه دیگری بود که می شد روی آن دست گذاشت. دولت قبلی که به گفته کارشناسان، متخصص بدهکار کردن دولت های بعدی بود، مسکن مهر را کلید زد اما طی دو دوره بیش از 45 درصد آن را تحویل نداد. با این وجود وزارت راه و شهرسازی دولت تدبیر و امید که هیچ اعتقادی به این طرح نداشت، مجبور شد 55 درصد واحدها را تحویل دهد. شاید به همین علت است که وزیر راه و شهرسازی با اشاره به 100 هزار میلیارد تومان هزینه هایی که مسکن مهر بر دوش دولت گذاشته و در عین حال نیاز واقعی مسکن را پاسخ نداده است، در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال 96 بیان کرد: "مسببان وضع موجود در مقام یک مدعی تمام عیار ظاهر شده اند. "
 وزیر ساختمان دادمان با مشکل دیگری هم مواجه بود. طی سال های 1385 تا 1390 تعداد خانه های خالی از حدود 630 هزار به 1.6 میلیون در سال 1390 و سپس به 2.6 میلیون در سال 1395 رسید. این تعداد به جز 2.1 میلیون مسکن نیمه خالی است که شش ماه از سال مورد استفاده قرار می گیرد. آخوندی این رقم را معادل 470 میلیارد دلار عدم بهره وری اقتصادی می داند و قطعا قصد ندارد به این روند ادامه دهد.
پنجمین حضور عباس آخوندی 60 ساله که عالیترین مقام وزارت مسکن را در 36 سالگی تجربه کرده، با 188 رای موافق، 75 رای مخالف و 14 رای ممتنع سپری شد. مقایسه عملکرد او نسبت به رای اعتماد و دو جلسه استیضاحش در دولت یازدهم نشان می دهد محبوبیت او افزایش یافته است. بر این اساس می توان او را فردی آهسته و پیوسته تلقی کرد. شاید این آهستگی و اطمینان در عملکرد او نیز نمایان باشد. جایی که چهار سال از زمان خود را در حوزه مسکن، صرفا به اصلاح زیرساخت ها و نظام تامین مالی این بخش اختصاص داد تا شاید در دوره دوم وزارتش بر راه و شهرسازی با سرعت بیشتری در بخش مسکن حرکت کند. از جمله این اقدامات می توان به افزایش 5000 میلیارد تومانی سرمایه بانک مسکن اشاره کرد.
آخرین دفاع رئیس جمهور از وزیر ساختمان دادمان نشان می دهد عباس آخوندی، یکی از مردان محبوب کابینه حسن روحانی است. این را می توان از انتساب لقب "برند" در صحبت های دکتر روحانی متوجه شد. آنجا که گفت: "ما در وزارت راه و شهرسازی وزیر راهی می خواهیم که بتواند میلیاردها دلار سرمایه خارجی بدون گرفتن گارانتی از دولت وارد کشور کند. در این وزارتخانه آقای آخوندی می خواهیم که با مقاومت کامل بگوید بدون نیاز به استفاده از بودجه کشور هواپیما خریده و قراردادهای بزرگی با شرکت های اروپایی امضا می کنم و در مقابل شاهد اعتماد آنها به دولت و کشور هستیم. "
روزی که عباس آخوندی توسط حسن روحانی برای تصدی وزارت راه و شهرسازی به مجلس معرفی شد توانست 159 رای موافق، 107 رای مخالف و 18 رای ممتنع از 284 رای ماخوذه را بدست آورد که در مجموع 59.7 درصد آرا را به خود اختصاص داد. در حالی که در جریان استیضاح روز دوشنبه 14 مهر 1394 در نهایت نمایندگان با 72 رای موافق، 175 رای مخالف و 5 رای ممتنع از مجموع 252 رای اخذ شده با برکناری وزیر راه و شهرسازی مخالفت کردند که آخوندی توانست 70.80 درصد آرا را به دست آورد. چالش وزیر راه و شهرسازی با بعضی نمایندگان مجلس ادامه پیدا کرد تا اینکه در اول اسفند 1395 نیز یک بار دیگر جهت استیضاح او را به صحن علنی کشاندند. با این حال در آن جلسه نیز 176 نفر از مجموع 254 نفر از نمایندگان به استیضاح او رای منفی دادند که بدون احتساب آرای ممتنع می توان گفت 69.3 درصد از نمایندگان موافق مدیریت عباس آخوندی شدند.
پارادوکس های عمیق در بخش مسکن، وزیر راه و شهرسازی را دچار مشکلاتی در برنامه ریزی کرده است. در حال حاضر 25.5 میلیون خانه در کشور وجود دارد و تعداد خانوار 24 میلیون است اما هنوز مشکل مسکن لاینحل باقی مانده؛ زیرا به دلیل انحراف سرمایه گذاری در سال های گذشته عمده واحدهای مسکونی از توان خرید متقاضیان مصرفی خارج شده است. آخر دولت قبل در سال 92 نسبت به سال 84 قیمت زمین حدود 9 برابر و قیمت آپارتمان حدود 6 برابر افزایش پیدا کرد درحالی که شعار دولت گذشته حذف قیمت زمین از قیمت ساختمان بود. او مشکل دیگری هم طی چهار سال اخیر داشت و آن اینکه به دلیل آنچه معاون وزیر راه و شهرسازی خاموشی مانیتورینگ طی 10 سال قبل از دولت یازدهم می داند، روند شهرفروشی، مجوزفروشی و تراکم فروشی به شدت بالا رفت که عباس آخوندی ادعا دارد به تنهایی جلوی تمام شهرفروشی ها ایستاده است.
 وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی دولت دوازدهم خطاب به نمایندگان خانه ملت می گوید: این وضعیتی که در مسکن به وجود آمده بود، قابل ادامه نبود. شما فکر می کنید قابل ادامه بود که نرخ تورمِ بیش از 50 درصد در قیمت مسکن داشته باشیم، شهرفروشی و خانه های خالی ادامه پیدا کند؟ آیا شما می خواستید این روند افزایش داشته باشد و من بعد از چهار سال بیایم به شما نشان دهم که این رشد ادامه داشته است. آیا تداوم این رشد برای ایران، افتخارآفرین بود؟ قطعا تداوم این رشد برای ایران هیچ افتخاری نداشت و من هیچ تمایلی نداشته و ندارم که در اینگونه رشدها حضور داشته باشم. اما راه حل چیست؟
آخوندی مهم ترین برنامه خود را در دولت دوازدهم بازآفرینی شهری و حل مشکل حاشیه نشینان می داند و بیان می کند: در حوزه مسکن اصلی ترین مساله رسیدگی به چهار گروه اولویت دار است. نخستین گروه حاشیه نشینان با حدود 11 میلیون نفر جمعیت و گروه دوم ساکنان بافت های فرسوده با حدوده هشت میلیون نفر جمعیت هستند. همچنین خانه اولی ها و گروه های کم درآمد از دیگر گروه های اولویت داری هستند که باید در بخش مسکن به وضعیت آنها سامان داده شود. با همه این تفاسیر، تامین مسکن مناسب برای تمام اقشار جامعه انتظاری است که افکار عمومی از عباس آخوندی دارد و او با توجه به اتمام مسکن مهر باید تمام هم و غم خود را برای بهبود شرایط بازار مسکن که به گواه کارشناسان در حال پوست اندازی تاریخی است، به کار گیرد.