مسکن از خواب 5ساله بیدار می شود

تعداد معاملات آپارتمان های مسکونی تهران در مردادماه 96نسبت به ماه قبل 23.7 درصد افزایش یافته، روند نزولی صدور پروانه های ساختمانی متوقف و رشد بخش ساختمان پس از 19فصل متوالی مثبت شده است.

این تغییرات هرچند می توانند نشانه های بیداری صنعت ساختمان و به ویژه بازار مسکن از خواب رکود پنج ساله باشند اما توجه به این نکته ضروری است که اندازه صنعت ساختمان در دوره رکود، حدود 45درصد کوچک تر شده است و برای بازپس گیری سهم خود از اقتصاد کشور راه درازی در پیش دارد.

 آمارهای مربوط به صدور پروانه های ساختمانی در بازه زمانی سال های 1377تا 1395نشان می دهد تعداد پروانه های ساختمانی صادر شده در دوره رکود به مراتب نسبت به تعداد پروانه های صادر شده در سال های رونق و حتی سال های اواخر دهه 70 کمتر است.

 براساس آمارهای منتشر شده از سوی بانک مرکزی، تعداد پروانه های ساختمانی در سال 77بالغ بر 132هزار و 894فقره بوده که در سال 86توانسته است رکورد 208هزار و 922فقره را بشکند و پس از این رکوردشکنی نسبتا متعادل بماند و جز در سال 88، در مابقی سال ها حول و حوش 170تا بالای 190هزار فقره در نوسان باشد اما از سال 91به بعد، این روند نزولی شده و تعداد پروانه های ساختمانی در پایان سال 94به حدود 101هزار و500فقره یعنی کمترین رقم در حدود 20سال اخیر رسیده است.

در سال 95اما، روند نزولی صدور پروانه های ساختمانی پس از افت بیش از 50درصدی نسبت به روزهای اوج، به تدریج متوقف شد و نهایتا در پایان سال 95توانست به رشد 12.2درصدی نسبت به سال قبل برسد.

پایان روند فرسایشی صنعت ساختمان نتایج منتشر شده از جزئیات رشد اقتصادی نیز حاکی از این است که رشد محصول ناخالص داخلی و ارزش افزوده رشته فعالیت حوزه ساختمان به قیمت ثابت سال پایه (1390) از فصل تابستان سال 91وارد روند فرسایشی و منفی شده و این وضعیت تا پایان فصل زمستان سال گذشته تداوم داشته است تا اینکه در فصل زمستان 95رشد این بخش وارد فاز مثبت شده و 4درصد رشد کرده است که البته می تواند به منزله جبران بخشی از افت شدید این بخش در فصل های پیش از آن باشد.

 از سوی دیگر بررسی مبلغ محصول ناخالص داخلی و ارزش افزوده رشته فعالیت ساختمان به قیمت ثابت سال پایه (1390) نشان می دهد محصول ناخالص این بخش از 31هزار و 364 میلیارد تومان در سال 91با حدود 45درصد کاهش به 17هزار و 251 میلیارد تومان رسیده؛ به عبارت دیگر صنعت ساختمان در حالی دوباره روی رونق را می بیند که اندازه آن در سال های 91تا 95تقریبا نصف شده است.


 از سوی دیگر گزارش بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن تهران نشان می دهد تعداد معاملات این بازار در مردادماه سال جاری نسبت به ماه قبل 23.7درصد افزایش داشته و آنگونه که بیت الله ستاریان، کارشناس اقتصاد مسکن می گوید؛ این روند رو به رشد در ماه های آتی نیز ادامه خواهد داشت و می تواند در یک سال پیش رو، گام های به رونق رسیدن بازار مسکن را تثبیت کند.


سرنوشت مسکن در دوره رونق چه خواهد بود؟ سؤالی که مطرح می شود این است که با به رونق رسیدن صنعت ساختمان، تحولات بازار مسکن چگونه خواهد بود؟ بازاری که به گفته عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی از عدم تعادل بزرگی رنج می برد و این مسئله باعث شده است در شرایطی که 24 میلیون خانوار و 27میلیون خانه در کشور وجود دارد، باز هم حدود 19میلیون نفر بدمسکن باشند.

بیت الله ستاریان می گوید: هم اکنون ظواهر و نشانه های رونق و علائم رشد مسکن نمایان شده و افزایش معاملات مسکن در مردادماه، افزایش صدور پروانه های ساختمانی در ماه های گذشته و مثبت شدن رشد در بخش ساخت وساز، 3 نشانه مهم تحرک بخش مسکن است و این تحرک افزایش های چهارگانه در حوزه های تولید، سرمایه گذاری، معاملات و قیمت را به همراه خواهد داشت.

او معتقد است چنانچه دولت سیاست هایی برای ممانعت از افزایش رونق نداشته باشد، تحرک در بخش مسکن ادامه خواهد داشت.

به گفته ستاریان، افت تولید مسکن، بالا بودن تقاضای مطلق در بازار و رشد حاشیه نشینی در سال های اخیر مسائلی هستند که می توانند زمینه افزایش بی قاعده قیمت مسکن را مهیا کنند. البته از اظهارات اخیر وزیر راه و شهرسازی، چنین برمی آید که سیاست مقابله با سوداگری مسکن در دولت دوازدهم نیزتداوم می یابد که این مسئله می تواند تا حد زیادی به ادامه ثبات در بازار مسکن کمک کند.