نکاتی در خصوص ضمانت وام بانکی

ضامن چه در امور مدنی و چه در امور بانکی کسی است که بدهی اصلی را تضمین می کند، یعنی این مساله را قبول می کند که اگر مدیون بدهی مورد نظر را پرداخت نکرد وی مسئول پرداخت آن است. ضامن دارای شرایطی است از جمله اینکه باید عاقل، بالغ و رشید باشد. در ضمانت لازم نیست که ضامن، مضمون عنه (مدیون اصلی) را بشناسد بلکه تنها تمییز آن کافی است. بر طبق ماده 684 قانون مدنی عقد ضمان عبارت است از اینکه شخصی مالی را که بر ذمه دیگری است بعهده بگیرد. متعهد را ضامن، طرف دیگر را مضمون له و شخص ثالث مضمون عنه یا مدیون اصلی می گویند.باید توجه داشت هنگام اخذ وام از بانک یا موسسه اعتباری ومالی بانک هیچ تکلیفی ندارد که ابتدا به وام گیرنده و سپس به ضامن مراجعه کند بلکه هر مالی که از مدیون یا ضامنین شناسایی کند می تواند جهت وصول مطالبات خود از محل آن اموال اقدام کند.ضامن نمی تواند بگوید اول باید به وام گیرنده مراجعه شود و سپس به ضامن؛ بنابراین حتی اگر از وام گیرنده اموالی شناسایی شود بانک حق دارد از محل اموال ضامن طلب خود را وصول کند و ضامن حق اعتراض ندارد.اگر برای دریافت تسهیلاتی، وام گیرنده سه ضامن معرفی کرده باشد بانک می تواند جهت مطالبه تمام بدهی فقط به یک ضامن مراجعه کند و ضامن نمی تواند بگوید "من فقط بقدر یک سوم متعهد شده ام".در مبحث وام و ضمانت قبل از اینکه مبلغی مطابق گواهی کسر از حقوق ارائه شده از حقوق ضامن کسر شود یا قبل از اینکه ضامن بصورت نقدی اقساطی پرداخت نکند صرف بدحسابی وام گیرنده و تعلّل در پرداخت اقساط نمی تواند دلیلی برای استحقاق مطالبه وجه محسوب شود. ولی با کسر حتی یک قسط از حقوق ضامن یا پرداخت نقدی یک قسط، استحقاق مطالبه وجه به اندازه مبلغ کسر شده یا پرداخت شده پیدا میشود.ماده 709 قانون مدنی نیز مطلب فوق را بدین صورت مورد تأئید قرار می دهد که «ضامن حق رجوع به مضمون عنه ندارد مگر بعد از اداء دین». علی رغم اینکه هنوز اقساط وام به پایان نرسیده و وام مستهلک نشده، در صورت طرح دعوای ضامن، دادگاه وظیفه رسیدگی پیدا می کند و باید به دعوای مطروحه رسیدگی نماید. ضامن باید مطابق ماده 713 قانون مدنی در دادخواست تقدیمی در قسمت میزان خواسته صرفاً مجموع مبالغی را که پرداخت کرده یا از فیش حقوقی او کسر شده قید کند نه کل مبلغ وام. اما ضامنی که می داند وام گیرنده ای که از او ضمانت کرده شخصیتاً الباقی اقساط را حتی با وجود طرح دعوای حقوقی پرداخت نمی کند، برای هر تعداد قسطی که از حقوقش کسر می شود باید یک دادخواست جداگانه بدهد که در مجموع سبب تشکیل چندین پرونده در محاکم قضایی می شود.