اما و اگرهای انتقال پایتخت سیاسی از تهران

گروه ساخت و ساز: بحث انتقال پایتخت از تهران برای اولین بار در سال 1364 مطرح شد و پس از جنگ تحمیلی در سال 1368 بار دیگر به طور جدی مورد توجه قرار گرفت. پس از روی کار آمدن دولت نهم و دهم بیش از گذشته در کانون توجهات قرار گرفت و بر اساس اخبار منتشره کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در جلسه خود به انتقال پایتخت سیاسی از تهران به شهری دیگر رأی مثبت داده است. اینکه اعضای کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی چه شهری را برای مرکزیت سیاسی کشور در نظر گرفته اند هنوز مشخص نیست و ظاهراً اجماعی در این رابطه وجود ندارد اما به نظر می رسد در پی انتقال اجباری حدود یک میلیون خانواده ساکن تهران به سه شهر جدید اطراف پایتخت این موضوع جان تازه ای گرفته و با توجه به حجم عظیم تبلیغاتی که در مورد پرند مطرح می شود به نظر می رسد باید این شهر را از اصلی ترین گزینه ها بدانیم. اما اعضای کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی چه اهدافی را از این طرح دنبال می کنند و اصولاً اجرای این طرح چقدر منطقی است و قابلیت اجرا دارد. داریم فرضیه ارائه می کنیم عباس فلاحی بابا جان عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی به عنوان یکی از موافقان این طرح به خبرنگار پیام ساختمان گفت: بنده جزو اولین کسانی بودم که این پیشنهاد را به کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی ارائه دادم. تهران با مشکلات عدیده ای نظیر تراکم بیش از حد جمعیت، گستردگی بافت فرسوده، آلودگی، جاذبه جمعیتی شدید، مشکلات حمل ونقل، بیکاری و اشتغال مواجه است که اقتضاء می کند یا تمام وزارت خانه ها به مکانی که از لحاظ اقلیمی و توپوگرافی شرایط خوبی داشته باشد، انتقال پیدا کنند و یا هر کدام از وزارتخانه ها به فراخور امکانات و توانمندی های استان ها، در کشور پراکنده شوند. مثلاً وزارت نفت را به جنوب کشور انتقال دهیم. وی ادامه داد: در حالت اول ما نباید اشتباهات گذشته را تکرار کنیم و پایتخت سیاسی را به جایی انتقال دهیم که در آینده به مشکلات تهران فعلی گرفتار شود بلکه باید کار کارشناس مطلوبی صورت بگیرد. با توجه به اینکه 12 کشور در دنیا و چند کشور آسیایی این چنین طرحی را در دستور کار قرار داده اند، باید از تجربیات آنها استفاده کنیم. وی در پاسخ به سؤال خبرنگار پیام ساختمان مبنی بر اینکه کمیسیون عمران کدام یک از دو رویکردی که اشاره کردید را در دستور کار قرار داده است، گفت: هنوز مشخص نیست که کدام رویکرد را باید در پیش بگیریم. ما در حال حاضر فرضیه ارائه می کنیم و پس از تحلیل این فرضیات با هماهنگی دولت آن را اجرایی می کنیم. متأسفانه وضعیت تهران در حال حاضر به گونه ای است که دو کیلومتر مسافت را نمی توان در دو ساعت طی کرد. مثلاً در زلزله احتمالی با وضعیت موجود نمی توان تهران را مدیریت کرد. دولت موافق است یوناتن بت کلیا، عضو دیگر کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی هم به عنوان موافق این طرح به خبرنگار پیام ساختمان گفت: مالزی یکی از کشورهایی است که تجربه موفقی در این زمینه دارد و توانسته اند به موفقیت های قابل توجهی دست پیدا کنند. به نظر من اگر بتوانیم از ایده های این چنینی کمک بگیریم و مورد کار کارشناسی قرار بگیرد، بسیار مفید واقع می شود. وی در پاسخ به خبرنگار پیام ساختمان مبنی بر اینکه دولت تا چه اندازه موافق انتقال پایتخت سیاسی است، گفت: نمایندگانی که از طرف دولت به کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی آمده بودند،مخالفتی نداشتند و به عقیده من دولت با این طرح موافق است. ساماندهی تهران توجیه خوبی نیست کمال علیپور، عضو دیگر کمیسیون عمران به عنوان مخالف این طرح به خبرنگار پیام ساختمان گفت: عده ای از نمایندگان این طرح را امضاء کردند اما به نظر من نیازمند کار کارشناسی بیشتری است. انتقال پایتخت سیاسی موضوعی نیست که به واسطه یک طرح حل شود و اگر نیاز به انتقال پایتخت سیاسی از تهران احساس می شود،دولت باید لایحه بدهد چون بحث امنیت ملی و اعتبارات انجام طرح بسیار حائز اهمیت است. وی افزود: در طرحی که نمایندگان ارائه کرده اند، توجیه آنها ساماندهی شهر تهران بود درحالی که ما شهرهای شلوغ زیادی از جمله، اصفهان، مشهد و تبریز داریم، بنابراین ساماندهی شهر تهران توجیه خوبی برای انجام طرح نیست. سال گذشته حدود دو هزار میلیارد تومان برای حمل ونقل ریلی تصویب کردیم اما از طرف دولت پرداخت نشد. ما انتظار داریم در تهران شبکه حمل ونقل به وجود بیاید و ساکنان پس از 200 متر پیاده روی به مترو دسترسی داشته باشند و اگر این اعتبار را در حمل ونقل هزینه می کردیم، مشکلات ترافیک تا حدود زیادی مرتفع می شد. یا بر اساس قانون دولت باید 10 درصد زمین هایی که دارد باید در اختیار شهرداری ها یا سازمان های دولتی قرار دهد تا طرح های شهری سریع تر اجرا شود که متأسفانه دولت دهم این قانون را تفسیر کرد و عنوان کرد که منظور از این اراضی، اراضی مسکونی است و مشمول تجاری ها نمی شود. بنابراین معتقدم با عمل به قانون مشکلات تهران حل می شود و صرف هزینه هنگفت برای انتقال پایتخت سیاسی به دلیل مشکلات موجود نیاز نیست. لازم به ذکر است متن کامل این گزارش در نشریه شماره 170 پیام ساختمان به چاپ می رسد.