گروه ساخت و ساز: اتصالات یکی از مهمترین نکاتی است که باید در ساختمانهای فولادی مورد توجه قرار گیرد چرا که تجربه ثابت کردهاست، در هنگام زلزله، فقدان اتصالات استاندارد میتواند باعث تخریب تمام سازه شود. در این مطلب میخواهیم به بررسی دو نوع اتصال در سازهها یعنی جوشکاری و پیچ و مهره بپردازیم.
ممنوعیت جوشکاری در سرما
یعقوب ظروفچیان، مبتکر دیوارهای سبک SLP و عضو هیئت مدیره شرکت «سبک سازان ایمن نصف جهان»، در این باره گفت: ساختمانهای معمولی که با جوشکاری سنتی اتصالات آنها انجام میشود، مهندس محاسب مقدار آهن مصرفی را مشخص میکند و وقتی آهن آلات لازم را برای آغاز کار به ساختمان می آورند، به دلیل شرایط آب و هوایی مختلف جوشکاری استانداردی را شاهد نیستیم. زیرا دمای هوا اگر از 5 درجه بالای صفر پایینتر باشد، جوشکاری با مشکل مواجه خواهد شد و باید برای رفع این مشکل دمای آهن مصرفی را بالا برد که البته میتوان گفت، این کار امکانپذیر نیست. بنابراین نمیتوان در هر هوایی کار جوشکاری را انجام داد چرا که حرارت جوش و آهن به دلیل اختلاف دما باعث پدید آمدن حفره های ریز در سطح جوشکاری شده میشود.
سطح آهن برای جوشکاری تمیز شود
وی افزود: یکی دیگر از مهمترین عوامل دیگری که جوشکاری را با مشکل مواجه میکند، چرب شدن آهن در اثر دوده مونوکسید کربن است و متاسفانه شاهد هستیم که بدون تمیز کردن سطح آهن، عمل جوشکاری را انجام میدهند.
مشکل مهندس ناظر برای بررسی جوش
ظروفچیان ادامه داد: چنانچه سرعت باد بین 1 تا7 کیلومتر در ساعت باشد، جوشکاری بلامانع است اما وقتی سرعت باد بالا میرود، پاشش صورت میگیرد و جوشکاری در ارتفاع عمل درستی نیست. ما شاهد هستیم که بسیاری از جوشکاریهای صورت گرفته در باد و سرمای غیر متعارف انجام میشود. وی در ادامه با اشاره به نظارت مهندسان ناظر و مشکلات پیش روی آنان گفت: وقتی مهندس ناظر برای بررسی سازه فلزی از پروژه بازدید میکند، آیا با مبلغ ناچیز حق نظارت، میتواند در یک ساختمان 10 طبقه جوشهای طبقات بالا را هم مورد بررسی قرار دهد؟! به طور قطع این کار از عهده مهندس ناظر خارج است. ضمن اینکه ترکهای بسیار ریزی در جوشکاری به وجود می آید که کمتر از یک میکرون است و با چشم غیر مسلح دیده نمیشود و در زلزله فاجعه ساز میشود.
الکترودها باید گرم باشند
ظروفچیان اضافه کرد: یکی دیگر از عمدهترین مشکلات در جوشکاری نحوه استفاده از الکترودهاست. ما چندین نمونه الکترود داریم. جوشکار باید بداند که از چه الکترودی استفاده نموده و مقدار ولتاژ برق را متناسب با الکترود تنظیم کند. بنابراین نمیتوان با یک دستگاه و یک ولتاژ از هر سیم جوشی استفاده کرد. وی همچنین با اشاره به اینکه در ساخت و سازهای ما از "آون" در جوشکاری استفاده نمیشود، گفت: "آون" یک محفظه کوچک است که الکترودهای گرم شده را در آن نگهداری میکنند و رطوبت نسبی الکترود را میگیرد اما متاسفانه ما حتی در جوشکاری برجها هم شاهد این "آون ها" نیستیم.
پیچ و مهره شناسنامه دارد
ظروفچیان در رابطه با سازههای پیچ و مهرهای گفت: در سازههای پیچ و مهرهای اغلب جوشکاریها و برشها در سالن سرپوشیده انجام میشود و در این جوشکاریها از جوش زیرپودری یا از CO2 استفاده میکنند. این نوع جوشها چون پاشش ندارند و به صورت صنعتی ساخته شده و مورد کنترل و بازرسی قرار میگیرند، از مشکلات کمتری برخوردارند چرا که این سازهها دارای شناسنامه هستند و شرکت سازنده باید تمام مسئولیتها را بر عهده بگیرد. علاوه بر این پیچ و مهره هایی که باید در حین کار نصب شود در کارخانه تهیه میشود و همه چیز تحت کنترل صورت میگیرد.
250 سال عمر سازه های پیچ و مهره ای
عضو هیئت مدیره شرکت سبک سازان ایمن گفت: سازه های پیچ و مهرهای به دلیل اینکه فرایند ساخت آن کاملا صنعتی است میتواند تا 250 سال عمر داشته باشد. علاوه بر این چون جنس پیچ و مهرهها از یک نوع فولاد سخت است، در برابر زلزله از مقاومت بسیار بالایی برخوردار است.
جمع کردن سازه با قابلیت پیچ و مهره
وی افزود: یکی دیگر از مزایای ساختمانهای با اسکلت پیچ و مهرهای این است که شما اگر شما بخواهید مکان خانه و یا نقشه آن را تغییر دهید، با باز کردن پیچ و مهره ها میتوانید از سازه نهایت استفاده را داشته باشید اما در سازههایی که با جوشکاری به هم متصل شدهاند، باید آهنها را برش دهید و بدین ترتیب هم هزینه بیشتری بپردازید و هم بخشی از آهن الات ساختمان را از بین ببرید.
پیچ و مهره نیروی متخصص دارد
ظروفچیان در پاسخ به این سوال که چه اشکالی به هم صنفیهای خودتان میگیرید، گفت: هر ورقی برای تولید کنندگان سازههای پیچ و مهرهای مناسب نیست و تولید کنندگان باید این موضوع را مورد توجه قرار دهند. به طور کلی میزان خطا در کارخانههای صنعتی تولیدکننده بسیار پایین است زیرا مسئول مشخص است، این در حالی است که در جوشکاری سنتی نمیتوان مقصر را پیدا کرد و هر کسی میتواند با چند ماه کار کردن، جوشکار ساختمان شود.
جوشکاری سنتی هم خوب است اگر…
وی اضافه کرد: اگر جوشکاری سنتی ما به درستی اجرا شود بازهم ساختمانهای ما با مشکل مواجه نخواهند شد اما مسئله این است که به سختی میتوان الزامات جوشکاری را در ساختمان پیاده کرد. ضمن اینکه؛ جوشکارانی که حرفهای میشوند، کار را به کارگران تازه وارد میسپارند و از جوشکاری فاصله میگیرند، یا در صنایع دیگر از جمله نفت و گاز مشغول به کار میشوند. جوشکاران غیر حرفه ای هم در واقع به جای جوشکاری، الکترود آب میکنند.
پیچ و مهره سر و صدا ندارد
ظروفچیان خاطرنشان کرد: در ساختمانهای سنتی برای جوشکاری از دیزل ژنراتورهایی استفاده میکنند، که با گازوئیل کار میکنند و اغلب سر و صداهای زیادی دارند، ضمن اینکه با این دستگاهها میتوان همزمان با دو انبر جوشکاری کرد، در حالی که در کارگاه دهها انبر همزمان کار میکند و چون کار جوشکاری اسکلت انجام شدهاست، روند اجرا با سرعت بیشتری انجام میگیرد. لازم به ذکر است در شماره آتی نشریه پیام ساختمان به بررسی و مقایسه استفاده از سفال و یونولیت در سقفها میپردازیم و از تمامی صاحبنظران در این زمینه میخواهیم چنانچه نظری در این رابطه دارند برای پربارتر شدن هر چه بیشتر نشریه با ما درمیان بگذارند.