قالب بندی بتن

امروزه سیستم های قالب بندی گوناگون متناسب با انواع روش های اجرا و سیستم های متفاوت سازهای ساختمان بتن مسلح به جامعه مهندسی کشور معرفی شده اند. با توجه به نیاز روزافزون به انبوه سازی سریع، ارزان و ایمن و حرکتی که به سمت صنعتی سازی در صنعت ساختمان وجود دارد استفاده از روش های متناسب با آن غیرقابل اجتناب است. بتن مسلح در اغلب پروژه های انبوه سازی مورد استفاده قرار می گیرد که این کاربرد بالا نشان از قابلیت بالای آن با هدف خانه سازی سریع و پیشرفته با بهره وری بالا دارد.در ادامه سلسله گزارش های پیام ساختمان تحت عنوان کالای برتر و به منظور آگاهی از پروسه قالب بندی با چند تن از فعالان این صنعت به گفتگو نشستیم. با ذکر این نکته که مطالب عنوان شده صرفاً دیدگاه مخاطبان بوده و الزاماً نظر نشریه نیست.

تضمین کیفیت در آزمایشگاه ها

فرهاد رضایی از شرکت" فیدل بتن" می گوید: ما دو نوع شرکت در زمینه قالب بندی بتن داریم. شهرداری ها بنا بر استانداردهایی که دارند لیستی ارائه داده اند که شامل 30 تا 40 شرکت است و پیمانکاران شهرداری موظف اند برای انجام پروژه های شهری به همین شرکت ها مراجعه کنند. تعدادی دیگر شرکت هایی هستند که کیفیت محصولاتشان مورد تأیید شهرداری و سازمان های دولتی نیست و اکثریت شرکت های موجود در بازار را شامل می شوند.
رضایی ادامه می دهد: شهرداری ها بیشتر از دیگر ارگان ها و سازمان ها به ما مراجعه می کنند و می توان گفت: مشتریان ما بیشتر سازمان شهرداری است اما محصولات ما بر حسب سلیقه مشتریان در پروژه های کوچک تر نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
رضایی در مورد کیفیت محصول قالب بندی می گوید: شرکت ما تحت لیسانس آلمان است و کیفیت محصولات بسیار تحت تأثیر ماشین آلات مورد استفاده قرار دارد که بی شک همه شرکت ها این ماشین ها را در اختیار ندارند. وی ادامه می دهد: ابتدا بتن را داخل قالب قرار می دهند وارد خط تولید می شود، در آخر بخار و یک ویبره 90 تنی به آن زده می شود. البته در اصفهان نیز این دستگاه ها تولید می شوند اما ما از دستگاه های آلمانی استفاده می کنیم. این ویبره 90 تنی عیار بتن را مشخص می کند که خیلی از شرکت ها این ابزار را در دست ندارند. بر طبق استاندارد محصول باید فشار 350 تن را تحمل کند. اینها همه عیار بتن را تعیین می کنند، ما یک آزمایشگاه نیز در اختیار داریم و اگر مشتریان درخواست کنند تأییدیه آزمایشگاه را نیز همراه با محصول برایشان می فرستیم. در آزمایشگاه عملی داریم به نام کُربرداری که اگر محصول فشار 350 تن را تحمل کرده باشد این آزمایش را هم به راحتی می تواند از سر بگذراند البته مشتریان نیز دو گروه هستند یک گروه که از سوی شرکت های معتبر و یا شرکت های دولتی هستند، برای اینها موضوع کیفیت اهمیت دارد و حتی آزمایشگاه ما را نیز قبول نمی کنند و محصول را در آزمایشگاه خودشان دوباره مورد سنجش قرار می دهند و در صورت تأیید وارد پروسه بستن قرارداد می شوند. گروه دوم مراکز خصوصی اند که بیشتر به قیمت محصول اعتنا می کنند و نسبت به کیفیت بی اعتنا هستند.

قالب بندی محصول یا پروسه

آقای ستایش از شرکت پاریاد عنوان می کند: در زمینه قالب بندی بتن دو نوع شرکت فعالیت می کنند و گرچه این عنوان درست نیست اما می توانیم یک گروه از آنها را شرکت های دانش بنیان بدانیم که پایه ریزی این شرکت ها توسط مهندسانی بوده است که به تکنولوژی اهمیت می دادند و شرکت های موفقی نیز هستند و گروه دیگر شرکت هایی هستند که به صورت نیمه سنتی فعالیت می کنند به این معنی که تولیدات آنها تابع هیچ پروسه علمی از پیش تعیین شده ای نیست و کارها بر اساس آنچه 40 سال پیش انجام می شد اکنون هم انجام می گیرد. ستایش ادامه می دهد: حتی کارهایی که 40 سال پیش انجام شده از لحاظ کیفیت از آنچه اکنون انجام می گیرد بهتر هستند و این گفته به صورت مستند اثبات شده است.
وی می گوید: قیمت تمام شده قالب بندی بتن بستگی کامل با پروژه ای دارد که در حال اجرای آن هستیم. پارامترهای زیادی برای تعیین قیمت باید لحاظ شود بنابراین در پاسخ به قیمت تمام شده در عمل کسی نمی تواند اظهارنظر قطعی کند مگر اینکه کارشناس نبوده یا اینکه تنها با یک زمینه از قالب بندی آشنا باشد.
ستایش در پاسخ به این سؤال که قالب بندی بتن یک محصول است یا پروسه، جواب می دهد: بستگی به این دارد که چگونه به آن بنگریم. اگر پیش از اجرا طراحی صورت گرفته باشد و بر اساس آن طراحی لوازم آن در کنار هم قرار گیرد و در نهایت قالب بندی انجام شود آن را می توان محصول نامید. اما اگر آن چنان که بیشتر شرکت ها انجام می دهد طراحی صورت نگرفته باشد کلاً پروسه قالب بندی ابتر می ماند.

روی آوردن به صنعتی کردن

یعقوب سلمانی از شرکت بتن آذر سهند یکی دیگر از فعالان قالب بندی است. وی می گوید: قالب بندی بتن در پروژه های سنگین و نیمه سنگین همچون راه ها و سد استفاده می شوند. دیوارهای محیطی و جداکننده ساختمان از جمله محصولاتی است که از این شیوه به دست می آیند به این ترتیب بیشتر مشتریان شرکت هایی همچون شرکت ما انبوه سازان و سازمان های دولتی هستند. وی ادامه می دهد: هم اکنون دو تغییر در این زمینه صورت گرفته است یکی اینکه محصولات بلوک سیمانی بیشتر استفاده می شود که دلیل آن عایق بودن این محصولات نیز هست و به دلیل گران تر شدن حامل های انرژی بسیار مورد توجه قرار دارند، دیگر اینکه شهرداری و سازمان های دولتی روی مبحث استاندارد تأکید بیشتری دارند و این موجب شده است شرکت ها از تولید سنتی به تولید صنعتی گرایش پیدا کنند. در پروسه تولید سنتی محصولات بدون دانه بندی به صورت مستقیم از معدن می آمد و در قالب ریخته می شد اما اکنون به شکل کاملاً اتوماتیک مواد اولیه ابتدا دانه بندی شده و بدون هیچ گونه دخالت دست در فرآیند تولید وارد می شود. در مرحله پایانی در مرحله ای که اتوکلاب می گویند نیز بخار به آن زده می شود و آماده بسته بندی و ارائه به بازار می شود. مزیت های صنعتی شدن بسیار است که مهم ترین آنها صرفه جویی در هزینه و نیروی انسانی همراه با پرت کمتر محصول و کیفیت بالاتر است. اگر به شیوه سنتی کارگاهی 2000 بلوک تولید می شد الآن با این روش با نیروی انسانی کمتر 50 تا 60 هزار بلوک تهیه می شود.
سلمانی ادامه داد: مسئله استاندارد هم موضوع مهمی است و ما از اداره استاندارد تأییدیه محصولات خود را گرفته ایم. محصولاتی که به صورت سنتی تولید می شوند بدیهی است که وارد فاز گرفتن استاندارد هم نخواهند شد. وی ادامه می دهد: البته در این زمینه استاندارد جهانی وجود ندارد چون پوکه معدنی که ماده اولیه آن است تنها در کشورهای خاصی یافت می شود. برای مثال شاید در آمریکا اصلاً کارخانه تولید بلوک سیمانی وجود نداشته باشد چرا که پوکه معدنی نیست اما کشور ترکیه در این زمینه از ایران جلوتر است و توانسته تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز را از آلمان وارد کند کنند و حتی این صنعت را بومی کنند.
سلمانی در مورد آینده این صنعت چنین ادامه می دهد: این صنعت به صورت صنعتی و چند سالی است که وارد ایران شد است و الآن 70 تا 80 درصد به استفاده از بلوک در ساختمان ها سوق پیداکرده اند که آن هم به دلیل عایق بودن بلوک سیمانی ارزش پیدا کردن انرژی است که پیش تر محلی از اعراب نداشت. تولید به صورت صنعتی باعث شده که هم کیفیت محصولات و هم عمر آن بالا رود و شرکت ها نیز به کیفیت بیشتر توجه داشته باشند.