لوله و اتصالات پلیکا

گروه تأسیسات: در صنعت ساختمان شاید نام لوله های پلیکا را زیاد شنیده باشید ولی احتمالاً آنها که زمینه کاری متفاوتی دارند نسبت به کاربرد آن ناآگاه اند. در این مطلب کوشش شده با پرسش از فعالان این عرصه از نگاه تولیدکنندگان و بازار مزیت ها و کاربرد لوله های پلیکا بیان شود.
در ادامه سلسله مطالب پیام ساختمان تحت عنوان "کالای برتر"، مشخصات انواع لوله و اتصالات پلیکا را بررسی می کنیم. لازم به ذکر است: مطالب عنوان شده اظهارات فعالان تولید و توزیع این محصول بوده و نظر نشریه پیام ساختمان نیست؛ ضمن اینکه از اظهارنظر مخاطبان و منتقدان استقبال خواهیم کرد..

پلیکا چیست؟

پلیکا محصولی است که به صورت گسترده ای در صنعت ساختمان و بیشتر از همه در خروج فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد. این محصولات همچنین در مصارف آب رسانی، ناودانی، کابل برق و مخابرات نیز استفاده می شوند.
پلیکا محصولی است از مشتقات نفت خام و گاز طبیعی کلرید پتاسیم و کربنات پتاسیم که طی فرایند پلیمریزاسیون تولید می شود. فرمولاسیون این محصول توسط هر شرکت متفاوت است و بسته به شرایط جغرافیایی تعریف می شود. پرکننده ها که بر روی مقاومت محصول تأثیر می گذارند؛ دی اکسید تیتانیوم که شفافیت را به پروفیل می بخشد و باعث بازتابش اشعه فرابنفش می شود؛ کاتالیزورهای خاص که به منظور تسهیل در ذوب و شکل دهی به کار می روند و تثبیت کننده های حرارتی و رنگی، خصلت مقاومت در برابر اشعه ماورای بنفش را به محصول می دهد.

باید از رده خارج شود

حسن قنبری، فروشنده صنف لوازم ساختمانی در چهارراه گلوبندک در مورد لوله های پلیکا گفت: پلیکا نیز از جمله محصولاتی است که در لوله های فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرند. دیگر محصولات مورد استفاده در این بخش پلی اتیلن و پوش فیت است که در 4 تا 5 سال گذشته در بازار به صورت عرف درآمده است. تفاوت پوش فیت آن است که اتصال آن لبه به لبه است و پیچیدگی و راحتی بیشتر دارد. وی افزود: برای اتصال پلیکا باید از حرارت استفاده شود و حتماً باید چسب زده شود درحالی که پوش فیت واشر دارد و آب بندی ساده و سریع تر انجام می گیرد. ضمن اینکه حرکت فاضلاب در آن بی صدا است و از نظر سیستم کاری اصولی تر و فنی تر از پلیکا می باشد
وی ادامه داد: پلیکا کالایی قدیمی است و نسل های قدیمی تر آن از رده خارج شده است و جدیداً از یو.پی.وی.سی نشکن استفاده می کنند. من فکر می کنم این کالا نیز مانند چدن از رده خارج خواهد شد و جای آن را محصولات جدید خواهد گرفت.
قنبری در مورد بازار ایران گفت: تولیدکننده های ایرانی محافظه کارند و جسارت نوآوری ندارند. دلیل آن هم نبود تکنسین ها و کارگران فنی و حرفه ای است چون لوله کش های ما بیشتر شاگردی کرده اند تا اینکه حرفه خود را اصولی از جایی بیاموزند. مثلاً شخصی 6 ماه زیردست شخص دیگری کار کرده و الآن این کارهای فنی را انجام می دهد در نتیجه نسبت به نوآوری مقاومت دارد. سازنده ها نیز به خاطر هزینه کمتر از این کارگران به ظاهر فنی استفاده می کنند. وی گفت: ما فنی کار حرفه ای نداریم به همین دلیل جنس خوب را نمی شود به دست او داد. درحالی که پلیکا دیگر قدیمی شده و محصولات بسیار بهتری جایگزین آن گردیده است. در این چرخه معیوب کسانی که در اصل ضرر می کنند مردم هستند چرا که هزینه گچ و سیمان و پوکه و سرامیک را پرداخت می کند و اگر یک لوله پلیکا ترک بردارد باید همه آنها را تخریب کند.
وی به نبود استاندارد برای برخی محصولات اشاره کرد و گفت: الآن کالاهایی در بازار داریم که اصلاً برای آنها استانداردی وجود ندارد، در نتیجه نظارتی هم روی کیفیت آنها صورت نمی گیرد. لوله های پلیکا استاندارد دارند ولی تولیدکنندگان زیر پله ای زیادی هستند که محصولات بی کیفیت تولید و روانه بازار می کنند .کافی است به بازار شادآباد بروید و این موضوع را به عیان ببینید.

برند سازی

حسام نادر زاده، از فروشگاه مبینی به خبرنگار پیام ساختمان گفت: پلیکا کالایی قدیمی است و نسبت به دیگر کالاهایی که در این شاخه استفاده می شوند مزیت خاصی ندارد. حتی الآن محصولاتی در بازار هستند که بهتر جواب می دهند و دلیل اینکه هنوز استفاده می شود این است که کارفرماها هنوز آن محصول را سفارش می دهند.
وی در مورد کیفیت کالاهای ایرانی گفت: محصولات داخلی به طور کلی خوب هستند. منطقه اصفهان در این زمینه بسیار موفق بوده و تقریباً می شود گفت قلب تأسیسات کشور آنجا قرار دارد. اما چون ما قانونی برای مالکیت معنوی نداریم برند سازی و سوءاستفاده از نام یک شرکت معتبر بسیار صورت می گیرد؛ نمونه اینکه شرکت های زیادی با پیشوند و پسوند گلپایگان هستند.
نادر زاده افزود: می توانیم شرکت ها را به سه رده خوب، متوسط و ضعیف تقسیم بندی کنیم. این تقسیم بندی نیز بر اساس کیفیت مواد کار رفته و تفاوت در نرمی و شکنندگی محصولات آنها صورت می گیرد. لوله پلیکای گرانولی، یو.پی.وی.سی و استاندارد انواعی دیگر است، در گرانولی معمولاً از مواد خوبی استفاده نمی شود ولی پلیکای یو.پی.وی.سی کیفیت بالاتری دارد.
وی در مورد استانداردهای اعمال شده گفت: گاهی اوقات پیش آمده کالایی استاندارد داشته و همه چیز آن به تأیید رسیده است ولی کیفیت لازم را ندارد و گاهی نیز کالایی تأییدیه استاندارد نداشته ولی بالاترین کیفیت را دارد، این است که به صرف استاندارد نمی توان در مورد کالایی اظهارنظر کرد.

نظارت بر تولیدکنندگان

رضا تهرانی، که صاحب مغازه بزرگی در چهارراه گلوبندک است در مورد تقسیم بندی لوله های پلیکا گفت: این لوله ها بر اساس کاربرد در سه دسته ساختمانی، صنعتی و تخلیه هوا قرار می گیرند. بر حسب فشاری که این لوله ها تحمل می کنند آنها را به سه دسته 4 بار،6بار و 10 بار دسته بندی می کنند که لوله های 4 بار در کارهای معمولی مورد استفاده قرار می گیرند اما لوله های 6 بار مقاومت بیشتری دارند و در صنایع ساختمانی استفاده می شوند و لوله های 10 بار نیز در صنعت کاربرد دارد.
وی در مورد کیفیت لوله های پلیکا گفت: تقریباً همه این محصولات استاندارد ایران را دارند. اگر کالاهای بی کیفیت وارد بازار می شوند، سازمان های نظارتی باید بر تولیدکنندگان این محصولات نظارت داشته باشند.

جوابگو است

علیرضا لطفی از شرکت اکسون به ارزانی نسبی این کالا در مقابل دیگر محصولات اشاره می کند و می گوید: البته از نظر کیفی برخی دیگر از محصولات مشابه بهتر عمل می کنند. لوله های پلیکا معمولاً طوسی رنگ هستند و از قطر 60 تا 400 میلی متر را شامل می شود. وی افزود: به دلیل راحتی در نصب و مزایای دیگر این لوله ها جایگزین چدن و آهن شدند. به هر حال مقاومت در مقابل اکسیداسیون آب و نور آفتاب و مواد شیمیایی در چدن و آهن نسبت به پلیکا بسیار کمتر است.
وی افزود: این لوله ها همچنین در مقایسه با لوله های فلزی، سیمانی و سفالی مقاومت نسبتاً بالایی در برابر آسیب های ناشی از ضربه دارند.

دیگر مزایا

نارسانا بودن لوله های پلیکا باعث شده در برابر واکنش های الکتروشیمیایی که منجر به خوردگی فلزات می شود، مقاوم باشند. از این رو استفاده از آنها در شرایطی که تحت نفوذ خاک مهاجم قرار دارد توجیه پذیر است.
این محصول در برابر بسیاری از الکل ها، روغن ها و مواد نفتی غیر آروماتیک مقاوم است و برای کارهای معمولی آب رسانی کاملاً در برابر مواد شیمیایی موجود در خاک و آب مقاوم هستند . مسئله تنها زمانی مطرح می شود که محیط های غیرعادی وجود داشته باشد و یا از لوله برای انتقال مواد شیمیایی استفاده شود.
لوله های پلیکای یو.پی.وی.سی خصلت الاستیسیته و انعطاف پذیری بالایی دارند که سبب شده این لوله ها تحت فشار بدون شکستگی تغییر شکل بدهند. این مزیت به خصوص در شرایطی که لرزش خاک و زلزله بسیار محتمل است قابلیت بالایی به شمار می رود.
این لوله ها بسیار سبک هستند و امکان حمل ونقل آسان تر، ایمنی بیشتر و آسیب های کاری کمتر از خصوصیات بارز آنها است. یک فرد به راحتی می تواند دو لوله پلیکا 6 متری با اندازه 110 را حمل کند، ولی تنها قادر است کمتر از 1/5 متر لوله 110 آهنی را با همان نیرو جابه جا کند.

قیمت تولید

به گفته علیرضا لطفی ، قیمت پایین پلیکا در مقایسه با سایر لوله های پلیمری، فلزی و چدنی این محصول را به گزینه اصلی در شبکه های آب و فاضلاب تبدیل کرده است. این محصولات معمولاً در سایزهای 20 الی 400 میلی متر و در انواع سخت یا انعطاف پذیر و همچنین در انواع نیمه قوی، فشار قوی، لوله پلیکا برقی، گرانولی و هواکش به فروش می رسد.
حسام نادر زاده، نیز بر اساس رده بندی کیفی قیمت آنها را این گونه تقسیم بندی می کند: کالاهای باکیفیت بالا حدود 49 تا 59هزار تومان قیمت دارند و اجناس معمولی حدود 22 تا 39هزار تومان و کالاهای ضعیف بین 22 تا 23 هزار تومان به فروش می رسند.