سرمقاله ساختن یا شناختن ؛ مسئله این است

ساختن و شناختن قدمتی به درازای عمر ابنای بشر دارند . اگر بخواهیم تقدم و تأخری برای پیدایش این مفاهیم بیابیم، شاید نتوانیم اما خالی از لطف هم نیست که ابتدا به معنای این دو از منظری که برای ما کاربرد دارند بنگریم نه منظر معانی عام آنها. در فرهنگ لغت "شناختن" به معنای: دانستن، معرفت یافتن ، وقوف یافتن و .... و "ساختن" به معنای: بنا کردن، عمارت کردن، انتظام و سامان دادن و ... آمده است.پس از دریافت مفهوم لغوی این دو، می توان شناختن را که به معنای معرفت یافتن است مقدم بر ساختن به معنای بنا کردن و عمارت کردن دانست، چرا که بدون معرفت و شناخت امکان ساخت و بنا نیز فراهم نخواهد شد. اگر از مقدمه و تعریف اولویت قائل شدن به "ساخت" و "شناخت" بگذریم به موضوع اصلی ساخت وساز در ساختمان و دستیابی به مسکن می رسیم که یکی از نیازهای اولیه و البته چالش اساسی هر جامعه است. در جامعه ما- ایران - نیز مسکن و ساخت وساز نه تنها به امری لاینحل برای مدیران و سیاست گذاران تبدیل شده بلکه دامنه نابسامانی آن، دامن اکثر اقشار جامعه را نیز گرفته اما آیا واقعاً این معضل حل ناشدنی است؟ اگر این گونه است پس کشورهای دیگر چگونه از پس این لاینحل برآمده اند؟ و اگر حل شدنی است پس چرا ما - البته متولیان و سیاست گذاران مسکن - موفق به حل آن نشده ایم؟ برای پاسخ به این سؤالات ناگزیر باید به مرور سیاست های ادوار مختلف در رابطه با ساماندهی این بخش بپردازیم که متأسفانه امکان برشماری یکایک آنها وجود ندارد ولی اگر مرور اجمالی به تصمیمات الاکلنگی عرصه ساختمان داشته باشیم، می بینیم در هر دولتی به فراخور زمان و طرح عرضه و تقاضای مسکن ، وزیر یا در سایر سطوح مدیریتی، مسئولان پیشنهاد هایی را در حد طرح به دولت و سپس مجلس ارائه نموده اند اما فقط در حد همان طرح،پیشنهاد و ارائه مانده و هیچ وقت پا به عرصه اجرا نگذاشته است! اینکه چرا تاکنون هیچ کدام از پیشنهاد های مسکنی سیاست گذاران دولت های سابق به منصه ظهور نرسیده و شکل اجرایی به خود ندیده دلایل و عوامل ضد و نقیضی وجوددارد که برای روشن شدن برخی از آنها کافی است به تصمیمات جدید وزیر راه و شهرسازی جدید اشاره کنیم که از آغاز کاندیداتوری اش به عنوان وزیر راه و شهرسازی در قالب برنامه به دولت و مجلس ارائه داد و از آن به بعد هم در محافل مختلف به نحوی از انحنا به تبیین آنها پرداخت که از آن جمله است؛ طرح مسکن پاک، دریافت مالیات از خانه های خالی، تاکید بر پرداختن مهندسان و نظام مهندسی به مسایل فنی و مهندسی ، اعتراض به اظهارنظر دو جانبه مشاوران املاک در معاملات ، احیای صندوق های زمین و مسکن و... . اما هر کدام از موارد فوق به علت همان عدم تقدم قائل شدن "شناختن" بر "ساختن" با توجیهات غیرمعقول برخی مواجه شده اند و همین برخی ها به جای اینکه با پاسخ های منطقی و کارشناسی به تأمین مسکن با ساخت وساز علمی و مهندسی کمک کنند، جانبدارانه اقدام به موضع گیری از نوع عناد و لجاجت نموده اند و همان طور که ذکر شد در مقابل هر گونه اظهارنظر وزیر یا مشاورانش نسبت به ساماندهی بازار مسکن غیر کارشناسانه قد علم کرده اند. ناگفته نماند که بازار مسکن و ساختمان بیش از سایر بازارها از انواع و اقسام همایش و نمایشگاه بهره مند است.کشور ما در برگزاری همایش و نمایشگاه سرآمد دنیا است اما در حوزه ساختمان به ضرس قاطع می توان گفت ؛ سرآمد تر نیز است.به عنوان یک رسانه ساختمانی از بیشتر این همایش ها و نمایشگاه ها مطلع بوده و در آنها حضور می یابیم . با بسیاری از مجریان و بازدیدکنندگان ارتباط داریم که البته مجریان هدفی جز رونق بخشی به این بخش و بازدیدکنندگان غرضی جز تمتع در حد "تمتع" ! از این تجمعات ساختمانی ندارند. اما با تمام این اوصاف چیزی که مشهود است اقناع نشدن اغوا کننده هر دو طرف عرضه کننده و متقاضی مسکن می باشد. یک طرف می خواهد بیشتر بخرد و طرف دیگر بیشتر بفروشد. از اینها مهم تر عدم ارتقای کیفیت ساخت وساز علیرغم حضور بیش از 250هزار فارغ التحصیل مهندس،ده ها هزار کاردان ، معمار و انبوه سازدر عرصه ساخت و ساز است که خوشبختانه خدمات فنی و مهندسی هم صادر می کنند. اگر به اینها اضافه کنیم سامان نیافتن گودبرداری هایی را که همچنان جان می گیرند ، عدم پیشرفت نوسازی هایی که بنا بود بافت های فرسوده را نو کنند و حضور بساز و بفروش هایی که کماکان تجربه خود را فراتر از علم فارغ التحصیلان دانشگاه می دانند، آن وقت به جز غلبه تردید تقدم "ساختن " بر"شناختن" چه مسئله ای می ماند؟ هر چند از نظر معنایی دریافتیم شناختن مقدم بر ساختن است که به نظر می رسد اگر واقعاً این گونه باشد به تبع "شناخت" درست،"ساخت" هم هدفمند خواهد بود اما مسئله اصلی این است که متأسفانه همواره منافع ساخت بدون شناخت بر مزایای شناخت با ساخت مستولی شده است. قادر نصیری