پای جامعه مهندسان در میان است

رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران: امیدواریم جامعه مهندسی سربلند بیرون آید و شاهد شناسنامه های صوری نباشیم گروه گزارش: در اسفندماه سال گذشته سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران و شهرداری بزرگ ترین کلان شهر کشور، به تفاهم رسیدند که صدور شناسنامه فنی و ملکی ساختمان را عملیاتی کنند و از ابتدای سال جاری نیز با ابلاغیه شهرداری تهران به تمام شهرداریهای مناطق، این امر در مسیر اجرایی شدن افتاد اما پیش از این، صدور این شناسنامه چندین سال در کش و قوس «آغاز شد» و «متوقف شد» سرگردان بود. حتی در مرحله ای به شکل خیلی جدی و رسمی صدور آن برای ساختمان های بالای سه هزار متر کلید خورد اما پس از مدت کوتاهی چرخ آن توسط مدیریت شهری پنچر شد. در آن زمان، دکتر شکیب، رئیس کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر تهران، دلیل اصلی توقف صدور شناسنامه فنی را صوری بودن ذکر و تاکید کرده بود تا زمانی که صدور این شناسنامه و نظارت های مرتبط با آن به شکل غیرواقعی باشد امکان ندارد شهرداری تهران اجازه صدور آن را بدهد. اما از ابتدای فروردین امسال به موجب ابلاغیه شهردار تهران، صدور شناسنامه فنی ساختمان بعد از چهار سال تعلیق از سر گرفته شده و برای هر ساختمان جدید، دفترچه ای حاوی همه مشخصات سازه و همچنین ضمانت حسن اجرای آن از سوی سازمان نظام مهندسی صادر و در پایان ساخت، در اختیار خریداران قرار میگیرد.این امر ما را بر آن داشت تا مجدداً به سراغ رئیس کمیسیون عمران شورای اسلامی شهر تهران برویم و نظر وی را در خصوص دور جدید صدور شناسنامه فنی و ملکی ساختمان جویا شویم. دکتر حمزه شکیب، علاوه بر عضویت در شورای اسلامی شهر تهران و ریاست کمیسیون عمران آن؛ استاد دانشگاه تربیت مدرس، عضو هیئت علمی مرکز ملی مقاوم سازی ایران و متخصص زلزله شناسی است. پیام ساختمان: حدود یک سال پیش شما صوری بودن را دلیل ممانعت شهرداری تهران از صدور شناسنامه فنی ذکر کردید. اکنون اوضاع با گذشته فرق کرده است؟ زمانی که این طرح متوقف شد ما جلسات متعددی با وزارت راه و شهرسازی، نظام مهندسی ساختمان و نیز شهرداری تهران داشتیم و سعی کردیم مکانیزمی تعریف شود که صوری بودن به حداقل برسد ، یا به عبارت بهتر سعی کردیم راه ها بسته شود و این اتفاق نیفتد. الان هم اگر اراده خود سازمان نظام مهندسی ساختمان بر این باشد که این امر از این به بعد به شکل صوری اتفاق نیفتد با مکانیزمی که تعریف شده، ممکن است. یعنی اگر مهندس عضو سازمان تخلف بکند و در مقابل آن تخلف، عکس العملی نشان داده شود که تخلف مقرون به صرفه نباشد، دیگر این اتفاق نخواهد افتاد. به این شکل صدور شناسنامه فنی میتواند از حالت صوری بودن خارج شود. پیام ساختمان: صدور این شناسنامه چه تأثیری بر روند ساخت و سازها در تهران خواهد گذاشت؟ اگر روند صدور شناسنامه فنی ساختمان به درستی اجرا شود در امر ساخت و ساز تأثیرات قابل توجهی را شاهد خواهیم بود؛ به عقیده بنده باید نظام کنترلی مشخصی وجود داشته باشد تا همه مراحل مانند طراحی، معماری، تأسیسات، طراحی سازه ای، گودبرداری و ساخت و به عبارت دیگر از صفر تا 100 ساختمان کنترل شود. اگر این امر به درستی صورت بگیرد تحول بزرگی در کیفیت ساخت و ساز ایجاد خواهد شد. امیدواریم با همکاری دستگاه های ذیربط و سازمان نظام مهندسی این بار، انجام این کار به درستی صورت گیرد چرا که به طور قطع در نظام ساخت و ساز موثر و مفید است؛ هم از این جهت که از سرمایه گذاریهای هنگفتی که توسط مردم انجام میشود میتوان در استانداردسازی عمر ساختمان ها استفاده کنیم و هم کمک کنیم آسیب پذیری ساختمان ها در مقابل زلزله احتمالی به حداقل ممکن برسد. پیام ساختمان: با ابلاغیه شهرداری، ظاهراً ضوابط ساخت و ساز هم تغییر کرده است. این امر موجب رکود ساخت و ساز نمیشود؟ صنعت ساخت و ساز یک کار تخصصی است. همانطور که کار یک پزشک تخصصی است و اگر موردی پیدا شود که فرد غیر متخصصی خود را پزشک معرفی کند توسط دستگاه های ذیربط شناسایی و با آنها برخورد میشود، ساخت و ساز هم همین وضعیت را دارد. ما نباید این مسئله را دست کم بگیریم. متأسفانه در حال حاضر بیشتر درآمد ملیمان صرف هزینه ساخت و ساز میشود. ما باید به جایی برسیم که عمر ساختمان ها به 100 سال برسد، چرا که در حال حاضر متوسط عمر ساختمان ها حدود 20 تا 25 سال است. به هر حال در مراحل ساخت هم دیده شده که مشکلاتی مانند گودبرداریهای غیر اصولی رخ داده و جان بسیاری از شهروندان و کارگران را گرفته است. این وضعیت باید کنترل و به امری تخصصی تبدیل شود، اما مشروط بر اینکه به صورت صوری نباشد و مهندسان مربوطه پای کار حضور داشته و از صفر تا 100 کار را کنترل کنند. پیام ساختمان: یعنی با اجرای درست این ابلاغیه شهرداری، نیروهای متخصص وارد میدان میشوند؟ کاملاً درست است، این کار نیز باید توسط افراد متخصص انجام شود نه افرادی که کارگران فصلی هستند. الان کار اصلی یک فرد کشاورزی است و در فصلی که کشاورزی ندارند به فعالیت آرماتوربندی مشغول میشود. یا فردی که در یک وزارتخانه مسئولیت اجرایی دارد، از محاسبات چیزی نمیداند اما اسمش به عنوان مهندس محاسب مهر میشود؛ در حقیقت اگر هر کس سر جای خود قرار گیرد و کار به درستی انجام و به درستی کنترل شود تحول بزرگی ایجاد خواهد شد. پیام ساختمان: به گودبرداری اشاره کردید، تغییر ضوابط ساخت و ساز بر کاهش حوادث ناشی از گودبرداریها هم تاثیر دارد؟ قطعاً همین طور است؛ البته برای گودبرداریها نیز دستورالعمل مجزایی توسط شورای شهر تهیه شده که شهرداری پایبند به آن خواهد شد. پیام ساختمان: در این تحول بزرگ در کیفیت ساخت و ساز، مصالح استاندارد و غیراستاندارد چه جایگاهی دارند؟ وقتی از صفر تا 100 کار توسط یک مهندس کنترل میشود به تمام مسائل مربوط به ساخت و ساز نیز توجه خواهد شد، به عنوان مثال وقتی قرار است از بتن استفاده شود آن را تست خواهند کرد، یا فولادی که میگیرند از شرکت های مشخصی خواهد بود که مقاومت های مورد نظر را داشته باشند و در نهایت از مصالح و تاسیساتی استفاده خواهد شد که استانداردهای لازم را داشته باشد. قطعاً وقتی مهندس پای شناسنامه فنی را امضا میکند کنترل های لازم را انجام داده است. پیام ساختمان: صدور شناسنامه فنی ساختمان موجب افزایش قیمت مسکن نمیشود؟ افزایش قیمت مسکن ممکن است اتفاق بیفتد، اما همانطور که مردم به دنبال استفاده از خودروهای استاندارد هستند و میدانند آنها امنیت بیشتری برایشان ایجاد میکنند، باید بدانند ساختمانی که شناسنامه فنی دارد نیز کیفیت بهتری دارد؛ بنابراین در قیمت آن تأثیر گذار خواهد بود. به هرحال لازمه جا افتادن این مسئله که داشتن شناسنامه فنی ساختمان برای هر ساختمان مفید و لازم است نیازمند فرهنگ سازی توسط دستگاه های ذیربط است. با توجه به اینکه تجربه صدور شناسنامه فنی ساختمان در گذشته وجود داشته اما به دلیل تخلفات صورت گرفته و بعضاً صدور صوری این شناسنامه اجرای آن به حالت تعلیق درآمد، در حال حاضر پای جامعه مهندسی ساختمان در میان است که امیدواریم از اقدامی که قرار است انجام شود سربلند بیرون آید و شاهد شناسنامه هایی که ممکن است به صورت صوری صادر شود، نباشیم.