مواد تعمیری بتن تخریب شده

گروه ساخت و ساز: تعمیر و نگهداری ساختمان پس از گذشت مدت زمانی از ساخت ساختمان با وضعیت موجود امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. در این میان بتن به عنوان یکی از مصالح پرمصرف، با مشکلات عدیده ای مواجه میشود که ما را مجبور به تعمیر میکند. انواع مواد تعمیری به صورت جایگزین الف- بتن یا ملات سیمانی ب- بتن یا ملات سیمانی اصلاح شده با پلیمر در این میان به نظر میرسد معمولاً بتن یا ملات سیمانی ارجحیت داشته باشد و از نظر خواص مشابهت بیشتری با بتن اصل پایه را فراهم نماید؛ همچنین به کار گیری سیمان در حد متوسط (معمولاً 375 تا 400 کیلوگرم) از نظر جمع شدنی کاملاً مناسب به نظر میرسد. لازم به ذکر است؛ هنگامی که تعمیر در محدوده بسته ای انجام میشود، بتن باید از جمع شدنی ناچیز و یا انبساط جزئی برخوردار باشد. به این دلیل لازم است از مواد منبسط کننده (انبساط زا) در مواردی که حساسیت وجود دارد، استفاده نماییم تا درگیری بهتری بین لبه های کناری بتن تعمیری و بتن پایه قدیمی ایجاد شود. برای سهولت در ریختن و تراکم بتن و کاهش نفوذپذیری آن از اندازه سنگدانه کوچک که بافت دانه بندی ریزتری نسبت به بتن اصلی دارد، بهره میگیریم که البته به ابعاد و حجم منطقه تعمیری و وضعیت میلگردها بستگی دارد. اگر بخواهیم ملات یا بتن را با مواد پلیمری اصلاح کنیم، معمولاً از لاتکس آکریلیکی به میزان 10 تا 20 درصد وزن سیمان استفاده مینماییم. گاه به جای ریختن معمولی بتن از روش دستی تعمیر استفاده مینمایند که در این حالت ملات سفت به کار میرود و با فشار در محل مورد نظر قرار میگیرد. به هر حال این روش محدودیت های خاص خود را دارد و تأمین روانی مورد نظر با نسبت آب به سیمان مطلوب و سیمان کمتر ممکن میباشد. روش های تعمیر و جایگزینی بتن اگر بخواهیم بتنی را در محل تخریب شده جایگزین نماییم، روش های جایگزینی عبارتند از: 1- تعمیر و جایگزینی بتن یا ملات با دست در مناطق بسیار محدود به کار میرود، ضخامت نیز معمولاً به حدود 5 سانتیمتر محدود میشود و کمتر مورد استفاده است. تعمیر سطوحی مانند زیر دال یا تیر با این روش ساده تر است. 2- روش بتن ریزی سنتی معمولی این روش کار برد وسیعی دارد. برای سطوح بالائی تیر و دال، وجوه کناری تیرها، سطوح دیوار و ستون و حتی قسمت تحتانی تیر یا دال کاربرد دارد. معمولاً در این روش نیاز به اسلامپ زیادی داریم که گاه از بتن های آبکی با اسلامپ بیش از 20 سانتی متر استفاده میشود. در این روش باید به نحوی عمل نماییم که از پر شدن قالب یا محل تعمیر مطمئن شویم و خروج هوا از بتن نیز میسر باشد و آب انداختن بتن عملاً حذف گردد. 3- روش بتن پاشی در تعمیر سطوحی با وسعت زیاد و ضخامت کمتر از 15 سانتی متر استفاده از روش بتن پاشی توصیه میشود که به ویژه در تعمیر سطوح زیرین دال یا تعمیرکاربرد آن مطلوب تر است. در بتن پاشی دو روش تر و خشک داریم. در تعمیر سازه هائی که در مناطق خورنده قرار دارند و یکنواختی و نفوذناپذیری بیشتر مطلوب است، باید از روش تر استفاده نماییم. لازم به ذکر است؛ مشکل بزرگ در بتن پاشی، برگشت و ریباند مصالح و بتن میباشد که باید با کاهش حداکثر اندازه سنگدانه، اسلامپ مناسب ( 5 تا 8 سانتی متر)، عیار سیمان بالاتر و چسبندگی بیشتر، بافت دانه بندی ریزتر، عمود گرفتن سر لوله، فاصله مناسب سر لوله از سطح در تأمین فشار هوای مناسب و غیره، میزان برگشت مصالح را به حداقل رسانید. 4- روش بتن ریزی با سنگدانه پیش آکنده در این روش ابتدا سنگدانه درشت را در قالب ریخته و سپس از درون لوله هائی که درون سنگدانه قرار گرفته است، ملات ریز دانه ای را به داخل سنگدانه های درشت پیش آکنده تزریق مینماییم تا بتن مناسب حاصل گردد. بتن پیش آکنده از جمع شدگی ناچیزی برخوردار بوده و عیار سیمان مصرفی آن نیز کم است و تأمین نسبت آب به سیمان کم، نفوذ ناپذیری مطلوب و مقاومت زیاد با این روش کاملاً میسر میباشد و همگنی بتن و عدم جداشدگی از ویژگیهای این نوع بتن ریزی است. حداکثر اندازه سنگدانه به حداقل بعد قطعه محدود میشود. علاوه بر این ملات مصرفی بسیار پر عیار بوده و همچنین شل و آبکی میباشد و معمولاً از مواد پوزولانی مناسب و روان کننده ها در ملات استفاده میشود ضمن اینکه به گیراننده ها نیز احتیاج مبرمی داریم. 5- بتن ریزی با بتن مکیده در این روش که امروزه از آن در عملیات تعمیر بتن استفاده چندانی به عمل نمیآید، بتن نسبتاً شل را در محل مورد نظر ریخته و سپس با اعمال یک مکش، بخشی از آب بتن را مکیده و نسبت آب به سیمان را کاهش میدهیم. این عمل مقاومت و دوام بتن تعمیری را بهبود میبخشد و نفوذپذیری آن به ویژه در قسمت های سطحی را کاهش میدهد. در پایان متذکر میشود که در بتن ریزی جایگزینی نباید از بتن در مرحله گیرش استفاده نمود. جداشدگی یکی از ایرادهای بتن ریزی در کشور ماست که نباید در بتن جایگزین به وجود آید. ضمن اینکه اختلاف دمای بتن پایه و تعمیری در هنگام ریختن نباید زیاد باشد و حداکثر آن از 5 تا 10 درجه مشخص شده است. همچنین باید عمل آوری مناسب صورت گیرد و دمای بتن نباید از 30 درجه سانتیگراد در هنگام ریختن تجاوز نماید و از 10 درجه سانتیگراد کمتر شود.