گودبرداری یا بی خانمان سازی

خبرنگار پیام ساختمان: به تصاویر بنگرید. اینجا نه بوسنی و هرزگوین است و نه سرزمین های سوخته خاورمیانه و نه حتی آثار جنگ جهانی دوم، بلکه تنها چند قدمی دانشگاه شریف و در مجاورت خیابان آزادی تهران. صاحبخانه صبح از منزل خارج میشود و شب دیگر نمیتواند به آن باز گردد چرا که دیگر خانه ای در کار نیست، به همین سادگی. تنها خوش شانسی شان این است که تلفات جانی نداشتند. احتمالاً این از کرامات نظام مهندسی و شهرداری و .... بود که مانور مقابله با گود برداریهای غیر اصولی و راه اندازی پلیس ساختمان و.... را رسانه ای کرده بودند و حداقل خسارت مالی تنها عاقبت گود برداری غیر اصولی بوده است که البته زیر نظر مهندس ناظر انجام شده بود. سکانس اول پنجشنبه شب با نمایان شدن نشانه های ریزش ساختمان، اهالی خانه هوشمندانه از آن خارج میشوند و هر چه تلاش میکنند کسی را یاری رسان نمییابند. همه میدانند که خانه در حال ویرانی است و اما مالک پروژه همسایه تنها به تداوم کار خود و ادامه فعالیتش میاندیشد. صبح جمعه تا پاسی از شب شنبه، سازنده بی توجه به جدا شدن دیوار خارجی بنا که ترک های بزرگی نیز بر آن نمایان بود تنها به فکر آرماتور بندی و ساخت محل نصب صفحه ستون های خانه خودش بود. شنبه بعد از ظهر نیمی از ساختمان با صدایی مهیب فرو میریزد و کوچه را در غبار محو میکند. باز هم سازمان های امدادی به محل میرسند و اقدام به نوار کشی اطراف ساختمان در حال تخریب میکنند. حالا وسایل زندگی خانواده آقاجانی در زیر آوار است. مهرداد آقاجانی پسر مالک خانه در حال ریزش به خبرنگار ما گفت: همان پنج شنبه ما مکرر تقاضای کمک کردیم اما سازمان های امدادی مانند آتش نشانی که در محل حاضر شده بودند، تنها به ما گوشزد کردند که به خانه خود نزدیک نشوید. در غیر این صورت مسئولیت جان شما با خودتان خواهد بود. به سود بعضی به زیان همه بیچاره پیرزن که حالا باید حاصل تمام زندگیاش را ویران ببیند و هر رهگذری را که میبینی برایش دل بسوزاند که چگونه تمام اثاثیه منزلش را از دست داده و حالا باید آواره باشد. این نهایت همدردی همشهریان با آنهاست. البته شاید بد هم نباشد که مالک خانه ویران شده مجبور است زمین را با شراکت یا فروش تحویل سازندگان دهد و اینجاست که حوادث گود برداری برای هر که بد باشد، قطعاً میتواند بازار سازندگان مسکن را سکه کند. این اولین ریزش ساختمان در این محله نیست؛ 40 سال قبل سازنده ویلاهای یک طبقه در املاک طرشت که تنها به سوء استفاده خود میاندیشید ،خانه های یک کوچه را متصل به یکدیگر احداث کرده بود؛ خانه هایی که تنها با یک تیغه از هم جدا شدند. به تیر آهن های نازک موجود در تصاویر بنگرید؛ بدون کوچک ترین بهره ای از علم مهندسی عمران به ویژه در مباحت پیچش ، خمش و کشش و فشار در ساخت این بناهای قدیمی. دیگران چه میکنند نوسازی ساختمان ها در بافت های فرسوده پدیده ای منحصر به ایران نیست بلکه تمام کشورها از چین تا اروپا را در برمی گیرد اما روش ها و نحوه عملکرد نیروها در این بخش مهم است. اینکه سازنده لودر را در زمین رها کند و بی توجه به اینکه بیشترخانه های قدیمی به یک دیوار مشترک تکیه کرده اند، زمین را بکاود و دیوار را بتراشد، معلوم نیست چه میزان معقول است اما در دیگر کشورها روش های خوبی برای این کار دارند. چینیها که همیشه به بدی در بازار یاد میشوند یک شهر قدیمی را خالی از سکنه کرده و همه ساختمان ها را با مواد منفجره و با استفاده از مهندسی تخریب ویران کرده و بعد شهر را به روش صنعتی، انبوه سازی میکنند. در اروپا نیز اگر چه خانه های قدیمی را به صورت موردی اما با تخلیه کامل محله( آن هم در زمانی برنامه ریزی شده) تخریب میکنند. اینکه روزی شخصی تصمیم بگیرد تا با دریافت یک مجوز تخریب ناگهان خانه ای را خراب کند و خانه های مجاور را بر سر ساکنانش فرود آورد در کدام کشور دیده میشود. آنچه بیان شد و در تصاویر نیز به روشنی نمایان است، آثار تهاجم خارجی نیست که بر زندگی هم میهنان ما ساری است بلکه تنها و تنها محصول بی وجدانی مالک، مسئولیت ناپذیری مجریان و بی تدبیری مسئولان است. بلایی که هر لحظه ممکن است بر سر هر کسی در این شهر بیاید چه به عمد با حادثه ای ناشی از گود برداری و چه غیر عمد مانند؛ زلزله.