ایمنی ساختمان های کارگاهی در مقابل آتش سوزی

گروه ساخت و ساز: مبحث حریق یکی از مهم ترین مباحث مقررات ملی ساختمان به شمار میرود و به همین دلیل ما برای آگاهی و آشنایی هر چه بیشتر مخاطبان در شماره های گذشته به توضیح الزامات عمومی و ذخایر آب در ساختمان های کارگاهی برای مقابله با حریق پرداختیم و در این شماره به توضیح برخی دیگر از این الزامات خواهیم پرداخت: انبارهای موقت: ماده 87- در محل انبارهای موقت باید کلیه تجهیزات ایمنی برای پیشگیری و مهار آتش توسط کارفرما تأمین گردد. ماده 88- مواد قابل احتراق بایستی با در نظر گرفتن ثبات آن در تلنبار شدن به صورت توده ای بر روی هم قرار گیرد و ارتفاع آن بیش از 6 متر نباشد. ماده 89- راهروهای عبوری بین اطراف توده های انبار شده مواد قابل احتراق باید حداقل 3 متر عرض داشته باشد و عاری از هر گونه ضایعات و سایر مواد باشد این راهروها باید طوری نسبت به هم قرار گیرند که یک واحد چیدمان و دسترسی شبکه ای با ابعاد کلی 25 متر تا 50 متر ایجاد شود. ماده 90- تمام سایت انبار باید عاری از تجمع هرگونه مواد قابل احتراق غیرضروری باشد مواد زائد باید از محل برچیده شوند و یک دستورالعمل منظم برای تمیز کردن محوطه تهیه گردد. ماده 91- هنگامی که در محلی خطر آتش سوزی زیرزمینی ناشی از جامدات، مایعات قابل اشتعال وجود دارد، آن قطعه زمین نباید برای انبار مواد قابل احتراق و اشتعال استفاده شود. ماده 92- نگهداری مواد در انبارهای موقت باید حتی الامکان به صورت جامد چیده و انبار شود و هیچ ماده قابل احتراقی نباید در بیرون از ابنیه اصلی در فاصله کمتر از 3 متر انبار شود. ماده 93- تجهیزات خاموش کننده قابل حمل، متناسب با نوع آتش احتمالی باید در محل محوطه انبار موجود و به راحتی قابل دسترسی باشد. خاموش کننده های آتش نباید در فاصله بیش از 30 متری از هم نصب شده باشند. انبار داخلی: ماده 94- انبار داخلی نباید در مسیر راه های خروجی بوده و مانع تخلیه افراد شود. ماده 95- در انبار داخلی همه مواد باید با در نظر گرفتن خصوصیات آتش گیری آنها جانمایی و نگهداری شوند. ماده 96- مواد ناسازگار مانند روغن و اکسیژن که ممکن است خطر آتش سوزی همزمان ایجاد کنند باید با استفاده از موانع خاص که در برابر آتش سوزی حداقل یک ساعت تحمل داشته باشد از یکدیگر جدا شوند. مواد باید طوری انبار شود که انتشار آتش به قسمت های مجاور به حداقل برسد و این اجازه را بدهد که به آسانی عمل اطفاء صورت گیرد. ماده 97- مواد انبار شده باید همیشه به گونه ای نگهداری شود که فضای راهروی بین توده ها با پهنای وسایل نقلیه به صورت ایمن مطابقت داشته باشد تا در زمان اطفای حریق اختلال ایجاد ننمایند. ماده 98- در محل انبارهای داخلی باید کلیه تجهیزات اعلام و اطفای حریق مناسب برای پیشگیری و مهار آتش پیش بینی شود. ماده 99- در محدوده هایی که سامانه اطفای ثابت نصب شده باشد حد فاصل ایمن به اندازه حداقل یک متر باید از بالاترین قسمت مواد انبار شده تا سر حساس افشانه وجود داشته باشد. ماده 100- فاصله ایمن از اطراف لامپ ها و چراغ ها تا مواد انبار شده باید رعایت گردد، تا از احتراق و اشتعال مواد جلوگیری شود. این فاصله در هر حال از یک متر برای چراغ های صنعتی و 5/0 متر برای چراغ های فلورسنت کمتر نیست. ماده 101- یک حد فاصل ایمن به اندازه یک متر باید اطراف راه های خروجی از درهای فرار از آتش حفظ شود. ضمنا مواد انبار شده نباید در فاصله کمتر از یک متری از درهای بازشونده آتش چیده شوند. ایمنی انبارها با تأکید بر مواد سریع الاشتعال یا انفجاری: ماده 102- مواد قابل انفجار تجاری را باید بر طبق مقررات ایمنی خاصی که به تصویب مقام صلاحیت دار رسیده است، انبار و نگاهداری نمود. دستور العمل نگاهداری این مواد بر اساس آیین نامه حفاظتی مواد خطرناک و مواد قابل اشتعال و انفجار خواهد بود. کارفرما باید سامانه کشف، اعلام و اطفای حریق به طور متناسب برای این محل ها تأمین و نصب نماید. ماده 103- نگاهداری و ذخیره مایعات قابل اشتعال با نقطه شعله زنی کمتر از 21 درجه سانتیگراد در محل کار باید به 18 لیتر- آن هم فقط در ظروف مخصوص سربسته- محدود کرد و دور از منابع جرقه و حرارت قرار داد. ماده 104- مایعات قابل اشتعال که در ظرو ف سربسته نگاهداری می شوند باید به مقدار محدودی که از طرف مقام صلاحیت دار تعیین می شود در انباری که از نقطه نظر ساختمان در مقابل حریق مقاومت داشته و بالای سطح زمین قرار گرفته و به وسیله دیوارها و در و پنجره های ضد حریق خودکار از سایر قسمت های ساختمان مجزا می شود، نگاهداری کرد. ماده 105- در قسمت مدخل انبارهای حاوی مواد سریع الاشتعال یا منفجره نباید در و پنجره و هر گونه شیشه شفاف به کار رود و در صورت لزوم باید از شیشه مات و مسلح استفاده شود. ماده 106- نگاهداری و ذخیره مقادیر زیاد مایعات قابل اشتعال (بیش از یک هزار لیتر) فقط در مخازن مجزا و یا مخازن مخصوص روزمینی که به فواصلی بیش از سه برابر ارتفاع مخزن یا با استفاده از دیوار برشی مناسب یا زیر زمین قرار گرفته (مخازن زیر زمینی دارای اولویت است) و به فاصله دست کم 5 متری از ابنیه دیگری که از طر ف مقام صلاحیت دار تعیین می شود، مجاز خواهد بود. ماده 107- برای جابه جایی مایعات و گازهای مایع شده مصرفی قابل اشتعال (درجه 2 یا بالاتر در لوزی حریق) به قسمت های مختلف کارخانه که استفاده مداوم دارند باید از خط لوله ایمن استفاده شود. ماده 108- در انبارهای حاوی مایعات و مواد سریع الاشتعال و انفجاری و در محل تخلیه و بارگیری آنها باید از تجهیزات الکتریکی و چراغ های ضد جرقه و ضد شعله استفاده شود. ماده 109- انبار باید به تهویه طبیعی و در صور ت لزوم به تهویه مصنوعی ضد انفجار مجهز باشد. ماده 110- باید تدابیر مؤثری اتخاذ شود که از چکه و نشت این قبیل مایعات قابل اشتعال و نفوذ به قسمت های زیرین ساختمان و داخل آبروها و مجاری آب جلوگیری شود و ریخت و پاش اتفاقی آنها به میزانی محدود گردد که متضمن هیچگونه خطری نباشد و همچنین از امکان ایجاد هر نوع مخلوط قابل اشتعال و انفجار بخار و هوا مخصوصاً در حین انتقال مایعات مورد بحث ممانعت شود. ماده 111- استعمال دخانیات، روشن کردن و همراه داشتن کبریت، فندک و هر گونه اشیای مولد شعله یا جرقه باید در کلیه نقاطی که در آنها مواد قابل احتراق، مواد سریع الاشتعال یا مواد قابل انفجار نگاهداری و یا به کار برده می شود ممنوع است. ماده 112- مقادیر زیاد ( بیش از 500 هزار لیتر یا معادل آن) مواد بسته بندی شده با قابلیت اشتعال بالا را باید در انبارهای مجزا یا در اتاق های مقاوم در مقابل حریق یا اتاق هایی که از دیوارهای برشی یا فلزی مقاوم در برابر حریق ساخته شده و با درهای فلزی مجهز گردیده نگاهداری شوند. ماده 113- چنانچه مواد مورد اشاره در ماده 115 مقدارشان کم باشد می توان آنها را در صندوق های فلزی سرپوش دار با فاصله ایمن در انبارها نگاهداری کرد. ماده 114- در محل ورود و داخل ابنیه کارخانه ها و مؤسساتی که یک یا چند نوع از مواد مشروحه در ماده های 112 و 113 وجود دارد باید نوع آن مواد را روی تابلوی مخصوص در داخل و محل درب ورودی آن با خط درشت الصاق نمود و ضمناً وجود چنین موادی را باید به مرکز آتش نشانی محل که ممکن است در صورت بروز آتش سوزی از آن استمداد شود ،اطلا ع داد.