عدالت در معماری

عدالت، اعم از آنکه عدالت فردی یا اجتماعی باشد، به توازن و تناسب تعریف میشود. توازن و تناسب، یعنی زیبایی، پس بازگشت عدالت به زیبایی است و به این ترتیب، رعایت تناسب و توازن، مأخوذ از عدالت و منجر به زیبایی است. از طرف دیگر، عدالت ناموس اصلی جهان است و در همة نظام هستی، اصل عدالت و انتظام و تناسب به کار رفته و جهان به عدل و تناسب برپاست، بنابراین اگر کسی از عدالت تخطی کند و از حد استعداد و قابلیت طبیعی خود پا فراتر گذاشت، میتواند برای مدت معینی امتیازات و منافعی تحصیل کند، ولی خداوندِ عدالت و انتقام، او را تعقیب خواهد کرد. طبیعت مانند راهنمای یک ارکستر است که با قانون مخوف خود، هر سازی را که سر ناسازگاری داشته باشد، به جای خود مینشاند و صدا و آهنگ طبیعی او را بازمیگرداند. نقش عدل در ایجاد شهر مناسب زیست مسلمانان و تداوم حیات آن، نقشی بسیار حساس و حیاتی است. توزیع عادلانه امکانات شهری و فراهم آوردن امکان دسترسی متعادل ساکنان به آنها مورد مهم دیگری است که رعایت آن نشانه تجلی عدل در شهر است. استقرار و مکانیابی مناسب هر عنصر و فضای شهر و ارتباط منطقی و مناسب آنها با یکدیگر نیز موضوعی است که ریشه در رعایت عدل دارد.