دی.جی فاز می دهد

گروه تأسیسات: در دهه های اخیر، تجدید ساختار صنعت برق و همچنین خصوصیسازی این صنعت، در بسیاری از کشورها به عنوان اولویت اصلی مورد توجه قرار گرفته است. طی این مدت، به خاطر بالا بردن بازده بهره برداری و تشویق سرمایه گذاران، صنعت برق دستخوش تغییرات اساسی از لحاظ مدیریت و مالکیت گردیده است، به طوری که برای ایجاد فضای رقابتی مناسب، بخش های مختلف آن از جمله تولید، انتقال و توزیع از هم مستقل گردیده اند. در محیط تجدید ساختار یافته صنعت برق، متقاعد نمودن بازیگران بازار به سرمایه گذاری در پروژه های چندین میلیارد دلاری تولید و انتقال توان آسان نیست. این تغییر و تحولات از یک طرف و عواملی همچون آلودگی محیط زیست، مشکلات احداث خطوط انتقال جدید و پیشرفت فناوری در زمینه اقتصادی نمودن ساخت واحدهای تولیدی در مقیاس کوچک در مقایسه با واحدهای تولیدی بزرگ از طرف دیگر، افزایش استفاده از واحدهای تولیدی کوچک برق تحت عنوان؛«تولیدات پراکنده»(DG) را به دنبال داشته است که به طور عمده به شبکه های توزیع متصل شده و نیازی به خطوط انتقال ندارند. تعاریف و اهداف تعاریف مختلفی برای مولدهای تولید پراکنده برق به کاررفته است، ولی تعریف جامع و بدون محدودیت آن،عبارت است از«منبع انرژی الکتریکی که مستقیماً به شبکه توزیع یا مصرف کننده وصل میگردد.»مقادیر نامی این تولیدات متفاوت است، ولی معمولاً ظرفیت تولید آنها از چند کیلووات تا حدود 10 مگاوات میباشد.این واحدها در پست ها و در فیدرهای توزیع، در نزدیکی بارها قرار میگیرند. مولدهای تولید پراکنده، صرف نظر از نحوه تولید توان آنها، نسبتاً کوچک بوده و ظرفیت آنها معمولاً کوچک تر از MW 300 میباشد و مستقیماً به شبکه توزیع وصل میشوند. به طور کلی هدف از استفاده از منابع تولید پراکنده در شبکه های توزیع، تأمین تمام یا قسمتی از توان مصرفی شبکه به صورت تمام وقت یا پاره وقت میباشد که در این میان هدف اصلی تولید توان اکتیو است. البته اهداف استفاده از تولیدات پراکنده از دید شرکت توزیع و از دید مشترک متفاوت است.در واقع اگر مالک دی.جی شرکت توزیع باشد، اهداف مورد نظر میتواند آزادسازی ظرفیت شبکه توزیع،بهبود قابلیت اطمینان سیستم، تولید همزمان برق و حرارت، بهبود کیفیت توان و پروفیل ولتاژ و کاهش تلفات باشد.اگر مالکیت دی.جی در اختیار مشترک باشد،این اهداف میتواند فروش برق و شرکت در بازار انرژی، فروش برق به عنوان سرویس جانبی، بهبود قابلیت اطمینان خود و یا تشویق های دریافتی از شرکت توزیع و...باشد. مزایای فوق العاده به کارگیری تولیدات پراکنده در سیستم توزیع، مزایای زیست محیطی، اقتصادی و فنی بسیار زیادی را به دنبال دارد.استفاده از نیروگاه های با تولید پراکنده در شبکه قدرت مزایایی از قبیل؛ کم کردن هزینه مربوط به تجهیزات قدرت،کاهش تلفات انتقال قدرت، سهولت امکان بازیافت گرما در این نیروگاه ها، زمان نصب و بهره برداری کوتاه این نیروگاه ها، تحقق خصوصیسازی واقعی با تبدیل سرمایه گذاران بزرگ به سرمایه گذاران کوچک،کاهش آلودگیهای زیست محیطی و صوتی نیروگاه های بزرگ،کاهش تلفات با مکان یابی بهینه نیروگاه های تولید پراکنده در شبکه های توزیع، آزاد شدن ظرفیت سیستم های انتقال و توزیع اعم از خطوط و پست ها، استفاده بعضی از منابع تولید پراکنده از منابع تجدیدپذیر و امکان کاربرد مجزا یا متصل به شبکه را به همراه دارد. برای رسیدن به این مزایا تولیدات پراکنده باید دارای اندازه مناسب بوده و در مکان های مناسب نصب شوند. از طرف دیگر، به کارگیری تولیدات پراکنده مزایای اقتصادی زیادی برای مشترکین دارد. در همین رابطه میتوان به مواردی از قبیل؛ کاهش هزینه های خرید انرژی و نوسانات ناشی از آن،افزایش اطمینان استفاده از شبکه، بهبود کیفیت ولتاژ و توان انرژی و امکان فروش انرژی به عنوان منبع درآمد اشاره کرد. تبیین جایگاه داخلی در حال حاضر کاربرد واحدهای کوچک توسط مصرف کنندگان، صنعت برق را به تدریج خصوصی میکند و این خصوصیسازی از اهداف دولت و وزارت نیرو بوده و از سرمایه گذاری ملی در زمینه تولید میکاهد. ضمن اینکه تولید پراکنده در پایدار نگه داشتن ولتاژ، اصلاح قدرت راکتیو، تزریق قدرت اکتیو و حفظ فرکانس و نهایتاً بهبود کیفیت برق شبکه تأثیر مثبت دارد. همچنین باید به آزادسازی تجهیزات فراوانی که به دلیل مصرف پیک شبکه، الزاماً اضافه نصب شده و بعضاً چندین برابر مصرف اوقات عادی شبکه سرمایه گذاری شده اشاره کرد. نصب تولید پراکنده در محل های مصرف، جابه جایی انرژی الکتریکی را در کل شبکه متناسب با قدرت نصب شده کاهش میدهد، در نتیجه تعویض هادیها،کابل ها و سایر تجهیزات، به خصوص در شبکه توزیع کاهش مییابد و به این ترتیب کاربرد تولید پراکنده و تولید همزمان (cogeneration) را در کشور ما برای مصارف معمولی و عمومی توجیه میکنند. با توجه به نیاز بیست سال آینده کشور به بیش از 70 هزار مگاوات مصرف پیک و در نظر گرفتن ضریب ذخیره تولید، بر مبنای گزارش مقدماتی صنعت برق ایران در سال 1400 بیش از 90 هزار مگاوات قابل تولید در نیروگاه ها با سرمایه گذاری بالای 20 میلیارد دلار خواهد بود. هر اندازه این سرمایه گذاری را از طریق واحدهای دی.جی توسط مصرف کنندگان تأمین کرد، میتوان از خروج ارز ناشی از فروش سرمایه های ملی ممانعت کرده و برای خیل عظیم جوانان جویای کار اشتغال ایجاد کرد. موانع و مشکلات علیرغم تمام مزایای دی.جی باید توجه خاصی به اثرات منفی احتمالی آن روی شبکه توزیع داشته باشیم.شاید بیشترین تأثیرات، مسائل مربوط به سطح ولتاژ و هماهنگی حفاظتی باشد که موجب پیچیده شدن شبکه و در نتیجه توسعه سیستم حفاظت شبکه شده و نیز بهره برداری و کنترل شبکه را نیز مشکل میسازد.اتصال دی.جیها به شبکه باعث ایجاد هارمونیک در شبکه و کاهش امپدانس اتصال کوتاه میشود.ضمناً اگر در هنگام خاموشی،دی.جی متصل به شبکه به صورت جزیره ای کار کند، میتواند برای تعمیرکاران شبکه خطرناک باشد. علاوه بر این،موانع تجاری و قانونی نیز بر سر راه توسعه منابع تولید پراکنده وجود دارند. راهکارها و پیشنهادات الف) راهکارهای کاهش موانع فنی شامل: توسعه استانداردهای یکسان برای اتصال به شبکه، پذیرش مراحل تست و تأییدیه برای وسایل اتصال به شبکه،توسعه تکنولوژیهای کنترل توان تولیدات پراکنده ب)راهکارهای کاهش موانع تجاری شامل: پذیرش استاندارد تجاری برای احتیاجات شرکت، به وجود آمدن استاندارد تجاری برای توافقات اتصال به شبکه، توسعه وسایل برای شرکت ها به منظور دستیابی به مقدار و تأثیر توان پراکنده در هر نقطه از شبکه پ) راهکارهای کاهش موانع قانونی شامل: توسعه قوانین جدید در انتخاب توان پراکنده در بازارهای رقابتی و بهره برداری، تنظیم تعرفه مناسب مطابق با تمایلات بازارها،شرکت ها و مشتریان و ارائه مکانیزم تشویقی شرکت ها به استفاده از منابع تولید پراکنده، تعریف شرایط لازم جهت اتصال به شبکه، تسریع در مراحل تصمیم گیری.