امید کلید آماری از روحانی

دولت دهم روزهای پایانی خدمت خود را سپری میکند و آنچه این روزها نمایان تر از سایر مسایل روز است، بازار تقدیر و قدردانی از زحمات هشت ساله و اهدای الواح نفیس به دولتیان است. البته به هیچ وجه درصدد نادیده گرفتن زحمات بیشائبه این عزیزان نیستیم، ولی شاید صرف کردن وقت گران قدر روزهای آخر به همایش های قدردانی به جای به نتیجه رساندن زحمات هشت ساله، آن هم با تجمع صدها نفر که هزاران ساعت میشود، با شعارهای داده شده چندان سازگاری نداشته باشد و به نظر میرسد، بهتر باشد همان طور که خود رئیس دولت دهم در یکی از سخنرانیهایشان فرمودند، تا ساعت آخر روز دوازدهم مرداد که موعد تحویل دولت به رئیس جمهور منتخب جدید است، کار و تلاش همچنان جهادی باشد، نه وقت گذرانی در مجامع و همایش های پاسداشت! مورد دوم که این روزها شاهدیم، ارائه گزارش عملکرد رئیس دولت و دولتمردان به مقامات بالاتر و شاید مردم در مقایسه با کارهای انجام شده توسط دولت های پیشین در حد وسیع است ، اما مسئله مهم و نکته قابل توجه، ارائه آمارهای آنچنانی است که شاید با واقعیات ملموس زندگی مردم چندان همخوانی نداشته باشد. مثلاً در مورد اشتغال و نرخ بیکاری، آمارهایی که داده میشود -اگر نگوییم ساخته میشود!- با وجود فارغ التحصیلان بیکار در خانواده ها سازگاری ندارند یا در مورد نرخ تورم و ارزش پول ملی، آمارها وقتی قابل شنیدن است که از دهان آمار دهنده بیرون میآید نه زمانی که با کل حقوق ماهانه به بازار مراجعه کرده و در برگشت به منزل می بینی که حقوق یک ماه، جوابگوی نیازهای اولیه حتی 10 روز اول ماه هم نیست. در مقابل آمارهای دولتی که روزهای پایانی خود را شمارش میکند، رئیس جمهور منتخب که تا چند روز آتی دولت یازدهم را تشکیل خواهد داد، در آخرین اظهارنظر خود آماری ارائه داد که شاید بتوان گفت راهی برای پیشگیری از ایجاد توقع نا بجا در ضیافت افطاری مجلسیان بود. روحانی با تدبیر در آن مراسم با بیان اینکه حرف زدن از آمار در میان نمایندگانی که خود از همه آمارها اطلاع دارند، شاید درست نباشد، گفت آنچه مرکز آمار از وضعیت اشتغال در سال های گذشته برآورد کرده، ایجاد سالانه 14 هزار شغل است که با اینگونه اشتغال زایی، وضعیت بیکاری، اشتغال و اقتصاد در آینده معلوم است. روحانی البته موارد دیگری را هم در آن جلسه بیان کرد که برای ما یک اشاره که در بالا با عنوان «پیشگیری روحانی از ایجاد توقع نابجا» بیان گردید، کافی است تا بدانیم منظور و مقصود رئیس جمهور منتخب یازدهم چه بود، اما همین اظهارات آغازین روحانی هم از طرف حامیان دولت فعلی بیپاسخ نماند.یکی از نمایندگان طرفدار دولت احمدینژاد با این مضمون به روحانی تاخت که «اگر فرض کنیم در هر مسکن مهر فقط برای یک نفر اشتغال زایی شده ، متوجه میشویم آمارهای ایجاد سالانه 14 هزار شغل، چقدر درست یا نادرست است؟» . شاید برای شما هم کشف جدید از کارکردهای مسکن مهر جالب باشد. به قولی «اگر مسکن مهر برای عده ای آب نشده ولی برای عده ای دیگر نان شده است!» اگر از این مطایبات بگذریم، همه معتقدیم که باید قدرشناس کارهای پیشینیان باشیم؛ چه رئیس دولت ها ، چه سایر اعضای دولت ها ، چه اعضای مجالس و یا هر کس دیگری که کاری برای خدا و خلق خدا کرده است، اما نه به شکلی که هم عملکرد دیگران را نادیده بگیریم و هم شائبه های کسب امتیاز در روزهای آخر دولت، مثل گرفتن زمین های نمایشگاه بین المللی توسط صدا و سیما در مقابل تقدیر از هشت سال تلاش جهادی دولت به وجود آید. همچنین همه اذعان داریم که شاید برخی از آمارهای ارائه شده دولت دور از واقعیت باشد، ولی آنگونه هم نیست که اصلاً کار انجام نشده باشد. استناد صرف به مستندات مرکز آمار هم که همواره بر سر آن هم با بانک مرکزی و هم با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مناقشه دارند، شاید نا بجا باشد، مانند ایجاد توقع نا بجا که دکتر روحانی با تدبیر از آن هم اجتناب میکند و هم ناخواسته به ایجاد آن دامن میزند. در اینکه آمار در کشور ما چندان قابل استناد نیست، شکی وجود ندارد و چون مرکز آمار واحدی نداریم، طبیعی است که هر سازمان یا اداره برای دفاع و برجسته سازی عملکرد خود آمارسازی کند. کسانی که نفس کارکردشان باید خلق آثار ارزنده و در خور شأن تمدن و مردم ایران باشد، متأسفانه سال هاست که با آمارسازی نادرست و شاید ناخواسته، سازهای ناساز میزنند. مگر نه این است که پایه و اساس هر کار و برنامه ای، داشتن آمار و داده های صحیح از واقعیت موجود و ترسیم آینده متناسب با آن است. تجربه کشورهای پیشرفته نشان میدهد که این کار را (آمارگیری درست) ما برای اولین بار انجام نمیدهیم تا از انجامش ناتوان باشیم بلکه راهی را می رویم که دیگران سال ها پیش از ما رفته اند و البته که ادامه راه آسان تر از شروع آن است و این کار ، اگر چه ساده نیست چندان سخت هم نیست! تنها عمل میخواهد نه شعار! آن هم با تدبیر. از دولت «تدبیر و امید»روحانی امید میرود با تدبیری که کلید شعارهای انتخاباتیشان بود، در اولین گام برای ساماندهی مرکز واحد آمار قابل استناد و موثق، کلید واحدی بسازد که در پایان دولتش هم خود بتواند با آن به یک آمار واحد استناد کند و هم منتقدان وی! قادر نصیری