جیره بندی آب نداریم

گروه تاسیسات: افزایش دمای هوا نسبت مستقیمی با افزایش مصرف آب شرب دارد. این مسئله در شهرهای بزرگ از جمله تهران بیشتر مشهود است. پایتخت کشور اگرچه از منابع آبی رشته کوه های البرز تغذیه میکند ولی تراکم جمعیت به حدی است که گاهی اوقات پاسخگوی نیازها نخواهد بود. تداوم خشکسالی و کمبود بارندگیها در چند ماه اخیر باعث کاهش ذخیره سدهای اطراف تهران شده است تا جایی که مسئولان آبفا برای جلوگیری از قطعی آب، شهروندان را به رعایت الگوهای مصرف دعوت کرده اند. پیام ساختمان برای اطلاع رسانی بیشتر در این زمینه با مهندس علیرضا نوذریپور، معاون نظارت بر بهره برداری شرکت آب و فاضلاب استان تهران گفتگو کرده است. *خبرهای دریافتی از کاهش ذخایر منابع آب تهران حکایت دارد در صورت تداوم این مسئله آیا شاهد جیره بندی آب خواهیم بود؟ ما در سال جاری حدود 30 درصد کاهش بارندگی داشتیم در حالی که متوسط بارندگی ما در استان تهران بالای 250 میلیمتر میباشد. این حالت نرمال نیست و آب سدهای تهران تا حدود 40 درصد کاهش ظرفیت داشته اند. در این شرایط لازم است مردم در مصرف آب صرفه جویی کنند و مصارف خود را حداقل تا 10 درصد کاهش دهند. در حال حاضر 80 درصد مصارف خانگی ما در سه بخش سرویس های بهداشتی، حمام و آشپزخانه متمرکز است که میطلبد حداکثر صرفه جویی در این بخش ها اعمال شود. باید قبول کنیم که جمعیت تهران متناسب با منابع آبی موجود نیست و در بهترین حالت در نقطه سر به سر قرار میگیرد. بنابراین در مواقعی که درجه حرارت افزایش یابد و هوا گرمتر شود در صورت عدم همکاری مردم در بخش صرفه جویی ممکن است مشکلاتی ایجاد شود. با تمام این اوصاف با برنامه ریزیهایی که در سال جاری انجام دادیم مشکلی از بابت تامین آب شرب و ضرورت جیره بندی آب نخواهیم داشت ولی اگر ناچار باشیم فشار آب را کاهش میدهیم تا همه بتوانند از این ماده حیاتی استفاده کنند. درخواست ما از مردم این است که مدیریت مصرف آب را در اولویت قرار دهند یعنی اگر ما فرهنگ و باورها مردم و رفتار مصرف آنها اصلاح شود تا 40 درصد کاهش مصرف را خواهیم داشت. *طرح جمع آوری فاضلاب های خانگی و احداث تصفیه خانه ها تا کجا پیش رفته است؟ فاضلاب خانگی بخشی است که از طریق سرویس های بهداشتی، حمام و آشپزخانه داخل لوله های جمع آوری فاضلاب میشود اگر فاضلاب های خانگی جمع آوری نشوند پس از مدتی وارد منابع آب زیر زمینی شده و سفره های آب را آلوده میکنند در حالی که با مدیریت مناسب و استفاده از شبکه های جمع آوری فاضلاب تا 80 درصد این آب ها قابل بازگشت به چرخه مصرف هستند. این در حالی است که با توجه به جمعیت بالا در تهران نیازمند 9 هزار کیلومتر شبکه فاضلاب هستیم که تاکنون 5 هزار کیلوتر از این طرح اجرایی شده است. در جنوب تهران هم یک تصفیه خانه بزرگ داریم که بین 5 تا 8 متر مکعب فاضلاب جمع آوری شده را تصفیه میکند و پساب حاصله از آن برای مصارف کشاورزی استفاده میشود. از طرف دیگر، چند تصفیه خانه دیگر را هم در نقاط مختلف تهران در دست اجرا داریم که به علت تامین نشدن به موقع منابع مالی با کندی پیش میرود. البته پروژه های فاضلاب بسیار پرهزینه هستند. بر اساس برآوردهای موجود حدود 4 هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم تا این پروژه ها را به نتیجه برسانیم. بنابراین علاوه بر کمک دولت از مردم نیز درخواست میکنیم برای پیش خرید انشعاب فاضلاب و طرحی که با بهداشت محیط زندگی آنها ارتباط دارد، پیشقدم شوند زیرا به لحاظ قانونی داشتن انشعاب آب و فاضلاب لازم و ملزوم یکدیگر هستد. واگذاری انشعاب فاضلاب یک طرح جداگانه است که بعد از واگذاری انشعاب آب شرب انجام میشود. هر ملک که یک انشعاب فاضلاب دارد قانوناً موظف است انشعاب فاضلاب را هم خریداری کند البته هنوز اجباری برای این کار در نظر نگرفتیم و با توجه به اقساطی بودن آن فشار مالی برای شهروندان ندارد. در عوض باعث سرعت بیشتر کارها میشود و شهروندان میتوانند در این طرح ملی شرکت کنند. تمام تلاش ما جمع آوری فاضلاب تهران و پکپارچه سازی مسیرهای آن است. خوشبختانه در دو سال اخیر پروژه فاضلاب تهران پیشرفت خوبی داشته و در حال حاضر 40 درصد از ساختمان های تهران به شبکه های فاضلاب متصل هستند و بقیه ساختمان ها هم آینده به این طرح خواهند پیوست. *بسیاری از سیستم های تاسیساتی و انتقال آب در ساختمان ها قدیمی هستند، برای اصلاح این موارد چه اقداماتی را لازم میدانید؟ محدوده فعالیت آبفا خارج از ساختمان است و تا مرحله نصب کنتور پیش میرویم و بعد از آن دخالتی نداریم با این حال به دلیل پیوستگی مسئله، آمادگی هر گونه مشاوره را داریم. بارها گزارش شده که در ساختمان های قدیمی و به خصوص ویلایی به دلیل فرسودگی تاسیسات آبرسانی تا مدت ها آب در کف ساختمان اتلاف میشود بدون اینکه کسی متوجه شده باشد. تازه بعد از افزایش مبلغ قبوض آب به فکر شناسائی مشکل میافتند ولی اگر به کنتور آب ساختمان توجه کنیم به سهولت میتوان مصرف هفتگی و روزانه خود را کنترل کرد. البته باید توجه داشت سیستم های لوله کشی آب ساختمان عمر مفیدی دارد پس از پایان آن باید نسبت به بازبینی و تعمیر مسیرهای آبرسانی اقدام کرد تا دچار هزینه های ناخواسته نشویم. همانطور که به سایر بخش های ساختمان توجه داریم بایدبه سیستم های لوله کشی آب ساختمان هم توجه کنیم. *مهندسان و متولیان بخش ساختمان چگونه میتوانند در صرفه جویی مصرف آب تاثیرگذار باشند؟ توصیه من به مهندسان طراح و ناظر این است که در بخش انتخاب و نصب سیستم های مکانیکی توجه بیشتری داشته باشند. لازم است فاصله منابع تامین آب گرم تا محل مصرف کوتاهتر شود تا اتلاف انرژی کمتری داشته باشیم. از طرف دیگر سازندگان و مالکان ساختمان ها باید استفاده از لوازم استاندارد و کاهنده مصرف آب را در اولویت قرار دهند این وسایل هم اکنون در بازار وجود دارند. به اعتقاد ما اگر هنگام ساختمان سازی در بخش تاسیسات آبرسانی بیشتر دقت شود و استفاده از شیرآلات بهداشتی مناسب و دارای الگوی مصرف و برچسب بهره وری آب در اولویت قرار گیرد، قطعاً در دوره بهره برداری از ساختمان شاهد کاهش هزینه های آب خواهیم بود. بررسیهایی که آبفای استان تهران انجام داده است، سهم افزایش هزینه تجهیز سیستم های آبرسانی در کل ساختمان کمتر از 2 دهم درصد در هر مترمربع است ولی در مدت زمان اندکی -حداکثر دو سال- تمام هزینه ها جبران خواهد شد. آب سرمایه ملی است و یک کالای انحصاری و اقتصادی است که برای آن جایگزین نداریم بنابراین هر اندازه در این بخش سرمایه گذاری کنیم هزینه محسوب نمیشود. تقاضای ما این است که متصدیان بخش ساخت و ساز به این مسئله دقت کنند و صنایع تولیدکننده لوازم تاسیساتی خانگی هم به سمت تولید شیرهای استاندارد و دارای تکنولوژی کاهنده مصرف آب بروند. در حال حاضر سردوش های مناسب، فلاش تانک مناسب، شیرآلات الکترونیکی با ظرفیت 40 درصد کاهش مصرف آب در بازار موجود میباشد بنابراین استفاده از این امکانات در ساختمان یک اولویت است. *برای استفاده بهینه از منابع آب و مدیریت مصرف شهروندان چه پیشنهادی دارید؟ ما اعتقاد داریم باید آب در نقطه اقتصادی خودش به متقاضی ارائه شود. با توجه به اینکه قیمت هر متر مکعب آب بین یک سوم تا یک چهارم قیمت تمام شده تولید آن است انگیزه برای کاهش مصرف، ضعیف است. با اینکه فرهنگ دینی و ملی ما برای آب، قداست قائل است اما متاسفانه شاهد هستیم که سرانه مصرف آب در تهران بسیار بیشتر از شهرهای پرآب اروپا است که میانگین بارندگی آن ها حدود 1000 میلیمتر است. هم اکنون در سطح استان تهران به ازای هر نفر 260 لیتر آب تولید میشود که در بخش خانگی به ازای هر نفر در شبانه روز، 200 لیتر مصرف میشود در صورتی که این میزان در برخی مراکز کشورهای اروپایی بین 100 تا 110 لیتر در شبانه روز است؛ بنابراین ما باید تاکید ویژه ای در بخش مدیریت مصرف آب داشته باشیم. اجرایی شدن این امر قبل از همه مستلزم همکاری مردم و مشارکت در طرح های صرفه جویی و اصلاح سیستم های تاسیساتی است.