سیستم خانه سازی خانه پازل

شمس الدین جبارزاده بلایای طبیعی مثل سیل، طوفان و به ویژه درکشور ما زلزله، وقتی اتفاق میافتد ، ممکن است چند دقیقه تا ساعتی بیشتر طول نکشد اما خرابی هائی که در مناطق وسیعی به بار میآورد و جمعیت زیادی را «خانه خراب» میکند، بسیار بزرگ است. اصطلاح «خانه خراب» واقعاً به معنای بدبختی بزرگی برای انسان هاست چرا که ممکن است این افراد: 1- عزیزانی را از دست داده باشند و یا زخمی و معلولینی داشته باشند 2- سرپناه و مأمن زیست خود را از دست داده باشند 3- وسایل زندگی و کار خود را از دست داده باشند 4- منابع زیست آنها از قبیل آب، غذا، برق، و گاز، تلفن و اینترنت قطع شده باشد. بدیهی است نیروهای امدادی از قبیل نیروهای نظامی، پلیس، هلال احمر و نیروهای مردمی در وهله اول اقدام به اسکان مردم در چادر یا کانکس میکنند و به آنها وسایل اولیه زنده ماندن از قبیل آب، غذا، و وسایل بهداشتی میرسانند.سپس زندگی بیهدف همراه با خاطره شوک زلزله و غم از دست دادن عزیزان، همسایگان، آشنایان و نیز غم از دست دادن مال و منال، آنها را که تقریباً بیکار و بیبرنامه اند، در زندگی داخل چادر، رها نمیکند و تداوم این درگیری روانی، اغلب آنها را به افسردگیهای عمیق مبتلا میکند! در بعضی مواقع که این دوره تا یک سال طول میکشد، بیماری افسردگی، مزمن (نهادینه) میشود و در نتیجه تا آخر عمر افراد، قابل مداوا نیست. چه باید کرد؟ باید برنامه ای ضربتی برای ایجاد مسکن های جدید با خصلت «(ضد زلزله» برای آنها از پیش، تدارک دیده شده باشد که به محض وقوع زلزله (طوفان یا سیل) به صورت جعبه های آماده (کیت) به محل حمل شود و با راهنمایی مسئولین فنی توسط خود بازمانده ها بازنصب شود و مردم آماده شروع مجدد زندگی شوند. مشارکت فعال کاری، تلاش و درگیری فیزیکی بازمانده ها در نصب و ساخت خانه آینده خودشان، فکر آنها را از چنگال دیو افسردگی نجات میدهد. خانه پازل چیست؟ سیستم خانه سازی پس از زلزله که به اختصار خانه پازل نامیده میشود، یک روش ابتکاری سیستم خانه سازی است که مبتنی بر سیستم ساخت ابنیه آجرِی ( تاریخی در کشور خودمان )به وجود آمده است. در این سیستم اجزای ساختمان به صورت آجرهای بتنی و یا سفالی با شکل مخصوص و دارای قفل و زبانه ویژه در جعبه های آماده از کارخانه حمل میشود. علاوه بر آجرها ، چسب درزگیر، تیرهای افقی سقفی، پوشش های سقف، کاشی، ورق های نما، وسایل برق و روشنایی و ارتباطی، وسایل ایزولاسیون حرارتی (عایق ها) و رطوبتی، در و پنجره های دو جداره، وسایل موتورخانه، سیم های تلفن، پرده ها، موکت، تخت خواب، میز و صندلی، اجاق گاز، ماشین لباسشوئی، خشک کن، ماشین ظرفشوئی و یخچال ، آبگرمکن خورشیدی و پانل های برق خورشیدی و همه اجزا توسط نفر قابل حمل است و نیازی به جرثقیل ، سیمان و آب (ملات) و کار بنایی ندارد. مزیت های سیستم (خانه پازل): 1- توسط خود صاحب خانه قابل نصب است، لذا هزینه های دستمزد اجرا، طراحی، اخذ مجوز از شهرداری و ... ندارد 2- زمان نصب، فوق العاده کوتاه است. 3- مقاوم تا 7 درجه ریشتر در مقابل زلزله 4- پرت حرارتی نزدیک به صفر ، به گونه ای که با مصرف ناچیز سوخت و حتی در بسیاری از موارد با حرارت متصاعد از بدن ساکنین گرم میشود و اغلب اوقات سیستم موتورخانه به طور اتوماتیک درحالت خاموش شده است. 5- قابل اجرا در دوره زمانی که هنوز پس لرزه های زلزله اصلی ادامه دارد : (سیستم های سنتی به علت خیس بودن ملات در این دوره فرو می ریزد و یا ترک برمی دارد) 6- قابل تهیه و نصب در نقشه های متفاوت برای مدل های مختلف 7- عدم نیاز به ملات با استفاده از روش (بنائی خشک) که کار ساخت و ساز را در هر شرایط آب و هوائی امکان پذیر می سازد 8- عدم نیاز به پرسنل با مهارت های خاص نظیر بنائی و جوشکار و غیره، به طوری که با استفاده از دفترچه راهنما و خود شکل اجزای ساختمان، توسط افراد عادی قابل نصب است 9- عدم نیاز به سوراخ کاری برای تاسیسات و عدم نیاز به دریل کاری برای فیکس کردن ورق های نما و عایق و غیره 10- عمر طولانی ساختمان ها: به دلیل عدم استفاده از ستون عمودی فلزی و عدم پوسیدن در طول استفاده مخصوصا در مناطق شرجی، حداقل عمر ساختمان 50 سال می باشد(عمر بهداشتی و ایمنی ساختمان های کنونی 20 سال است). این خانه ها چون چوبی نیست، خطر آتش سوزی در آنها فوق العاده کم می باشد. درصورت وقوع زلزله، طوفان سهمگین و یا سیل، در مقابل از هم پاشیدن و آوار شدن مقاومت می کند و تنها زمانی صدمه می بیند که شدت نیروی بلای طبیعی به قدری زیاد باشد که کل ساختمان را پرت و یا واژگون کند که در این صورت نیزخطرات جانی در مقایسه با آوار شدن فوق العاده کمتر است. 11- تمام اجزای ساختمان ها در کارخانه تولید، تست و بسته بندی می شوند و آماده دپوسازی و ارسال و نصب در هر لحظه هستند. نظر به اینکه 90درصد کار در سالن تولید انجام می شود، امکان تولید ساختمان در تمام فصول سال وجود دارد و فقط برای نصب آن کافی است که یک هفته شرایط آب و هوائی، اجازه کار بدهد. راندمان تولید خانه بالاست و امکان اجرای کمپلکس های تا سه طبقه نیز وجود دارد . این نوع ساختمان ها برای منظورهای اداری، آموزشی، بیمارستانی نیز قابل استفاده است. 12- در برخی کشورهای زلزله خیز نظیر چین و ترکیه، روستای ویران شده در زلزله را به حال خود رها کرده و در مجاورت آن یک بلوک مسکونی نظیر بلوک های مسکونی شهری ایجاد و افراد روستا را در آن اسکان می دهند. افراد روستائی، فرهنگ و تمایل به زندگی در طبقات ندارند و زندگی در سطح زمین را ترجیح می دهند، لذا این نوع ساختمان ها (خانه پازل ها) بهتر از کمپلکس های مثلا 10 طبقه با ساختار فلزی پیچ و مهره ای است که آنها نیز سریع النصب هستند ولیکن به ماشین آلات سنگین ساختمانی نظیر تاورکرین (جرثقیل برجی)، جرثقیل های متحرک، بتونیر، میکسر، بالابر و غیره نیاز دارند که در مناطق روستائی و صعب العبور و نیز در شرایط بعد از زلزله که مناطق وسیعی نیازمند تعداد زیادی از این ماشین آلات در زمان واحد هستند، امکان پذیری بهتری دارند. از آن گذشته این روش ها محتاج افراد متخصص است که به علت گستردگی مناطق زلزله زده، گرد آوردن و به کار گماردن این تعداد افراد در زمان واحد و مدیریت و لجستیک کردن، خود بسیار سنگین است و اغلب در زمان کوتاه در همه مناطق غیرممکن می باشد. در خاتمه بهتر است خاطرنشان کنیم که این سیستم خانه سازی علاوه بر زمانی که بلایای طبیعی اتفاق افتاده اند، در مواقع عادی نیز برای ساخت خانه های ویلائی می توانند مورد استفاده وسیع داشته باشند و امیدواریم که همیشه در این مورد خاص مورد استفاده قرار بگیرند.