پایان بی برنامگی

یکی از مواردی که از همان آغاز به کار دولت احمدی نژاد مورد انتقاد کارشناسان قرار گرفت، انحلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور بود. نمایندگان مجلس هشت سال است از بیبرنامگی دولت و دیرکردهای تاریخی آن در ارائه لوایح بودجه، گلایه مندند و از سال 1385 تاکنون در سه دوره مجالس هفتم، هشتم و نهم دولت را به ارائه به موقع لوایح بودجه توصیه کردند. به نظر بسیاری از نمایندگان از اصلیترین دلایل تنظیم نکردن به موقع لوایح بودجه سنواتی، متلاشی شدن مغز مدیریت کشور و اعتقاد نداشتن دولت به برنامه ریزی شناخته شد. هر چند برخی حامیان محمود احمدینژاد با بازنشر دادن ادعاهایی همچون غربی یا آمریکایی بودن ماهیت این دولت یا اینکه این سازمان دست و پای دولت را برای پویایی و کار مضاعف بسته است، دولت را در ورطه بیبرنامگی انداختند، پس از هشت سال و با گذشت یک سال از عمر مجلس نهم، که مواضع منتقدانه نسبت به عملکرد دولت دهم را داراست، مجلس احیای سازمان مدیریت را دستور کار قرار داد. سازمان مدیریت، یکی از ضرورت های ساختار و سازوکار مدیریتی کشور است که هم در زمینه برنامه ریزی و مدیریت تصمیم گیری میکند و هم در زمینه تنظیم بودجه و اعتبارات کشور. متأسفانه در هشت سال گذشته این ساختار شکل عوض کرد و در اصل به تعطیلی کشیده شد. اکنون طرح احیای سازمان مدیریت از سوی نمایندگان مجلس تهیه شده، ولی چون خیلی اضطرار در آن مطرح نیست، دوفوریت آن در صحن علنی رأی نیاورد و صرفا یک فوریت آن به تصویب رسید. جالب این که در شعارهای کاندیداهای گوناگون ریاست جمهوری هم احیای سازمان برنامه و بودجه دیده میشد و دکتر روحانی هم قطعا برای احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی عزم راسخ دارند. بنابراین مجلس و دولت تا حدود زیادی بر این مهم اتفاق نظر دارند. به هر ترتیب، اقدام مجلس برای احیای سازمان مدیریت و تمایل رئیس جمهور منتخب برای تحقق این امر، میتواند نوید بخش روزهای بهتری باشد و ضروری است که در این فرصت، مجلس و دولت به دور از سلایق شخصی و سطحینگری به احیا و تثبیت موقعیت نهادهای ضروری ساختار نظام اداری کشور بپردازند. اما این اتفاق چقدر برای صنعت ساختمان حائز اهمیت است و اصولا چه دستاورد هایی با احیای سازمان برنامه و بودجه حاصل میشود؟ از انحلال ضربه خوردیم سید احسن علوی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در خصوص احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی به خبرنگار پیام ساختمان گفت: روند برنامه ریزی در کشور ما از زمان انحلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی با مشکلات عدیده ای مواجه شد و از این ناحیه ضربه خوردیم و به طور حتم احیای این سازمان در صنعت ساختمان دستاوردهای چشمگیری دارد و به اوضاع سر و سامان میدهد. وی افزود: ما تقریباً سالیانه به حدود دو میلیون مسکن نیاز داریم و امیدواریم در طول 10 سال حدود 20 میلیون واحد بسازیم. به طور قطع این حجم عظیم ساخت وساز در کشور ما بدون برنامه ریزی در سایه احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی محقق نمیشود، چرا که کارهای بزرگ نیازمند آمارهای دقیق است و تجربه نشان داده است که بدون سازمان مدیریت و برنامه ریزی آمارهای ضد و نقیض زیادی مطرح میشود. عضو کمیسیون عمران، با بیان اینکه با احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی میتوان دورنمایی را در بخش صنعت ساختمان برنامه ریزی کرد، گفت: به دلیل اینکه این سازمان منحل شده بود، هرکسی به صورت جداگانه برنامه ریزیهایی را انجام میداد و شاهد یک انسجام هدفمند نبودیم. بدون شک این سازمان در بحث اجرا و اتمام به موقع پروژه های عمرانی بسیار حائز اهمیت بوده و باعث ایجاد یک نوع نظم در این پروژه ها میشود، چرا که اولویت بندی و تخصیص اعتبارات با دقت نظر بیشتری صورت میگیرد. در حال حاضر بسیاری از پروژه ها ناقص باقیمانده و امیدواریم با یک برنامه ریزی منسجم شاهد بهبود وضعیت باشیم. نقش غیر قابل انکار سازمان در پروژه های عمرانی ابوالفضل علیآبادی، رئیس انجمن پیمانکاران استان تهران نیز در رابطه با احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی و نقش آن در صنعت ساختمان به خبرنگار ما گفت: اگر شما به مبانی و اهداف سازمان برنامه و بودجه که بعدها به سازمان مدیریت و برنامه ریزی تغییر نام داد، مراجعه کنید، پی میبرید که چقدر این سازمان میتواند نقش حساس و تعیین کننده ای در تمامی صنایع داشته باشد.وی ادامه داد: هر سازمانی ممکن است در عمل با مشکلات و نقایصی مواجه باشد اما به طور قطع انحلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی راه حل درستی نبود. زیرا در کشور ما دولت مهم ترین تأمین کننده مالی و تعریف کننده پروژه ها بوده و سازمان مدیریت و برنامه ریزی در این حیطه و همچنین در پروژه های عمرانی نقش غیرقابل انکاری دارد. رئیس انجمن پیمانکاران استان تهران خاطرنشان کرد: انجمن پیمانکاران همواره از شفافیت و احقاق حقوق و ایجاد یک تعادل در صنعت ساختمان دفاع کرده و چون باور بر این است که سازمان مدیریت و برنامه ریزی هم چنین دیدگاهی دارد، مورد تایید انجمن است. علیآبادی اضافه کرد: سازمان مدیریت و برنامه ریزی میتواند از واگذاری هر پروژه ای به پیمانکاران بدون در نظر گرفتن ردیف بودجه ای آن جلوگیری کند،همچنان که بر اساس سازمان برنامه و بودجه ای که در دهه 30 به وجود آمد، این بحث که قبل از اجرا و واگذاری طرح اعتبار و شیوه تخصیص آن دیده شود، مطرح شده است. سرمایه ها به ساختمان میآید سید محمد غرضی، وزیر پست و تلگراف و تلفن دوران سازندگی و رئیس اسبق نظام مهندسی ساختمان کشور هم در این رابطه به خبرنگار پیام ساختمان گفت: اعتقاددارم اگر سازمان مدیریت و برنامه ریزی به شیوه سابق به کارش ادامه دهد، نتایج چندانی نخواهد داشت اما اگر این سازمان به صورت نرم افزار توسعه فیزیکی کشور عمل کند، مفید خواهد بود، اما چنانچه بخواهد خودش نقش فیزیکی داشته باشد، نمیتواند کمک چندانی به وضعیت صنعت ساختمان کند. کاندیدای دوره یازدهم ریاست جمهوری ادامه داد: نرم افزار توسعه فیزیکی توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی میتواند به گونه ای عمل کند که سرمایه ها در صنعت ساختمان ماندگار شوند. در دوره های گذشته سرمایه ها به سمت ساخت وساز آمده اما این ماندگاری را شاهد نبوده ایم و مقطعی بوده است و قطعاً سازمان مدیریت و برنامه ریزی خوب میتواند این مهم را انجام دهد. غرضی با بیان اینکه منظور من از عملکرد فیزیکی این است که مثلاً بگویند فلان سرمایه برای فلان زمان مورد تأیید است، افزود: قبل از انحلال، این سازمان به دلیل اینکه عملکرد فیزیکی داشت، پروژه های عمرانی همچنان با مشکلاتی نظیر عدم اتمام در موعد مقرر مواجه بود. «طرح جامع صنعتی سازی» با احیای سازمان مدیریت بهروز سرابندی، رئیس مرکز توسعه صنعتی سازی ساختمان هم در مورد اهمیت احیای سازمان مدیریت و برنامه ریزی گفت: سازمان مدیریت و برنامه ریزی از اصول اولیه توسعه هر کشوری است و بدون داشتن یک سازمان منسجم و پویا امکان برنامه ریزی بلندمدت و کوتاه مدت وجود ندارد. انحلال این سازمان تبعات بسیار منفی به جا گذاشت و باعث شد برخی افراد در پروژه های عمرانی دچار خودکامگی شوند، لذا احیای این سازمان از واجبات برنامه های عمرانی است تا بتوان در محیطی دور از مسائل سیاسی و قدرت طلبیهای فردی و گروهی به انجام و تحصیل بعضی از فرایندهای علمی نایل شد. بنابراین بدون هیچ تردیدی این سازمان باید احیا شود. سرابندی ادامه داد: در مبحث صنعتی سازی ساختمان که یکی از گزینه های صنعت ساخت وساز کشور است، داشتن یک برنامه جامع از واجبات است و سازمان برنامه و بودجه میتواند طرح جامع صنعتی سازی کشور را تدوین نموده و با داشتن ابزارهای مالی و فنی آن را به سوی بهینه سازی سوق دهد.