مجریان گود برداری بخوانند

گروه ساخت وساز: یکی از مهم ترین ارکان گود برداری مجریان هستند و بخش زیادی از حوادث ساختمانی ناشی از سهل انگاری این افراد میباشد. در مطلب حاضر میخواهیم اطلاعات مفیدی را در اختیار مجریان قرار دهیم تا بدین وسیله کارشان را راحت تر و با هزینه کم تر انجام دهند، ضمن اینکه توضیحاتی را در رابطه با استفاده از روش نیلینگ برای مهار دیواره های گود ارائه میکنیم. ملاحظات گودبرداری بعد از پیاده کردن نقشه و کنترل آن، در صورت لزوم اقدام به گودبرداری مینمایند. گودبرداری برای آن قسمت از ساختمان انجام میشود که در طبقات پایین تر از کف طبیعی زمین ساخته میشوند همانند موتورخانه ها، انبارها، پارکینگ و ... . در موقع گودبرداری چنانچه محل گودبرداری بزرگ نباشد از وسایل معمولی مانند بیل و کلنگ و چرخ دستی استفاده میشود . برای این کار تا عمق معینی که پرتاب خاک با بیل به بیرون امکان پذیر است ( معمولاً تا عمق 2 متری ) عمل گودبرداری را انجام میدهند و برای ادامه کار پله ای ایجاد نموده و سپس خاک حاصل از گودبرداری را از عمق پایین تر از پله را روی پله ایجادشده ریخته و از روی پله دوباره به خارج منتقل میکنند. برای گودبرداریهای بزرگ تر، استفاده از بیل و کلنگ مقرون به صرفه نبوده و بهتر است از وسایل مکانیکی نظیر لودر استفاده شود. در اینگونه موارد برای خارج کردن خاک از محل گودبرداری و حمل آن به خارج از کارگاه از سطح شیب دار استفاده میکنند . به این صورت که ضمن گودبرداری، سطح شیب داری در کنار گود برای عبور کامیون و غیره ایجاد میکنند که بعد از اتمام کار این قسمت توسط کارگر برداشته میشود . حال ممکن است این سؤال پیش آید که گودبرداری را تا چه عمقی ادامه دهیم؟ پاسخ این است که ظاهراً حداکثر عمق مورد نیاز برای گودبرداری تا روی پی میباشد. علاوه بر آن چند سانتیمتر بیشتر برای فرش کف و عبور لوله ها(حدود 6 سانتیمتر برای فرش کف و 14 سانتیمتر برای عبور لوله ها ) در نظر میگیرند. در این صورت لازم است محل پیهای نقطه ای یا پیهای نواری و شناژ ها را با دست خاک برداری نمود . ولی بهتر است گودبرداری را تا زیر سطح پیها ادامه بدهیم زیرا در این صورت برای قالب بندی پیها آزادی عمل بیشتری داریم . در نتیجه پیهای ما تمیزتر و درست تر خواهد بود و همچنین میتوانیم خاک حاصل از چاه کنی و همچنین نخاله های ساختمانی را در فضای ایجادشده بین پیها بریزیم که این کار از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه میباشد زیرا معمولاً در موقع گودبرداری کار به وسیله ماشین صورت میگیرد و برای خارج نمودن نخاله ها و خاک حاصل از چاه فاضلاب از محیط کارگاه لازم است از وسایل دستی استفاده نماییم که این امر مستلزم هزینه بیشتری نسبت به کار با ماشین است. البته در مورد پیهای نواری این کار عملی نیست، زیرا معمولاً پی سازی در پیهای نواری با شفته آهک میباشد که بدون قالب بندی بوده و شفته در محل پیهای حفره شده ریخته میشود. در این صورت ناچار هستیم در ساختمان هایی که با پی نواری ساخته میشود اگر به گودبرداری نیاز داشتیم گودبرداری را تا روی پی ادامه دهیم. چنانچه در موقع گودبرداری، آب های زیرزمینی در سطوح بالاتری از زمین قرار میگیرد، برای جلوگیری از جمع شدن آب در محل گودبرداری، بهتر است حفره کوچکی در وسط گود حفر نموده و آب های حاصله را به این قسمت هدایت کنیم و سپس آب های جمع شده را با توجه به سرعت جمع شدن با بهترین وسیله به بیرون منتقل کنیم . یکی از مهم ترین مشکلات و دغدغه های موجود در رشته مهندسی عمران، احداث سازه ها، حفاظت از گودبرداری و ساختمان های موجود در مجاورت آن میباشد و در صورت عدم رعایت روش های مناسب به منظور حفاظت گودها و همچنین شیب های در حال احداث، منجر به خسارت جبران ناپذیری خواهد گردید و مخاطرات به وجود آمده ناشی از نشست های احتمالی و تقلیل ظرفیت باربری و تغییر مکان های جانبی موجب ایجاد ترک در سازه های مجاور گود خواهد شد. به منظور جلوگیری از موارد ذکرشده لازم است قبل از شروع عملیات گودبرداری از روش های نگهداری و مهار بندی جانبی استفاده شود تا در محیطی پایدار و ایمن بتوان عملیات را ادامه داد. در این راستا سیستم های حفاظت جانبی مختلفی وجود دارد که هر روشی به تناسب محل گود برداری متفاوت است و نمیتوان در تمام گود برداریها از یک روش خاص استفاده کرد، لکن استفاده از روش نیلینگ به عنوان یک سیستم حفاظت جداره ترانشه وگود درمناطق شهری و فضاهای محدود بسیار کارا بوده و به دلیل امکان همزمانی اجرا در چند جبهه کاری از سرعت خوبی برخوردار می باشد. با توجه به درجه پایداری امکان اجرای گود قائم وجود داشته و همچنین در انواع شرایط خاک، اجرای آن امکان پذیر می باشد که مهم ترین ویژگی این روش محسوب می شود و برای سازه های زیر زمینی بخصوص در فضا های محدود شهری مانند ایستگا ه های مترو مناسب می باشد. روش اجرای نیلینگ (nailing) تئوری استفاده از روش نیلینگ بر مبنای مسلح کردن و مقاوم نمودن توده خاک با استفاده از دوختن توده خاک توسط مهارهای کششی فولادی Nail با فواصل نزدیک به یکدیگر میباشد. استفاده از این روش موجب: 1- افزایش مقاومت برشی توده خاک میگردد 2- محدود نمودن و تحت کنترل در آوردن تغییر مکان های خاک در اثر افزایش مقاومت برشی در سطح لغزش Slid به دلیل افزایش نیروی قائم میشود 3- باعث کاهش نیروی لغزش در سطح گسیختگی و لغزشی میشود باید توجه داشت کلیه سطوح ترانشه های حفاریشده که توسط نیلینگ بایستی مسلح شوند با استفاده از شبکه مش و شاتکریت ابتدا حفاظت شده و سپس سیستم نیلینگ روی آنها اجرا میشوند. مهار کششی نیلینگ معمولاً از آرماتورهای فولادی با قطر 20 تا 40 میلیمتر و با حد تسلیم 420 تا 500 نیوتن بر میلیمتر مربع استفاده میشوند که درون یک چاه حفاریشده با قطر 76 تا 150 میلیمتر قرارگرفته و دور آن درون چاه تزریق میگردد. فواصل بین مهارهای کششی حدود 1 تا 2 متر میباشد و طول آنها نیز حدود 70 تا 100 درصد ارتفاع گود بوده و حداقل شیب نسبت به افق حدوداً 15 درجه میباشد. باید توجه داشت که رویه شاتکریت شده روی ترانشه های حفاریشده نقش سازه ای نداشته اما میتوان جهت اطمینان برای پایداری موقت خاک بین مهارها استفاده نمود. مراحل اجرای سیستم نیلینگ (nailing) 1- گودبرداری در مرحله اول ترانشه و یا گود و ایجاد پله بعدی عملیات 2- حفاری چاه جهت نصب مهار کششی Nail 3- قرار دادن آرماتور داخل چاه و تزریق چاه. 4- اجرای سیستم زهکشی و اجرای شاتکریت جداره و نصب ضخامت فولادی 5- گودبرداری مرحله بعدی ترانشه و یا گود و ایجاد پله های بعدی عملیات 6- اجرای پوشش شاتکریت نهایی پس از اتمام آخرین مرحله حفاری اصول طراحی نیلینگ (nailing) مراحل طراحی سیستم نیلینگ مطابق زیر است: 1- هندسه سازه مشخص گردد 2- عمق و زاویه شیب خاک برداری مشخص گردد 3- بارگذاری و سربار بارهای وارده به Nail و موقعیت سطح افزایش تخمین زده شود 4- انتخاب نوع آرماتور شامل سطح مقطع، طول و فاصله از یکدیگر و در هر تراز مقاومت موضعی آنها تضمین گردد تا مقاومت از نظر استحکام و ظرفیت چسبندگی برای تحمل نیروها تخمین زده شده و با ضریب اطمینان مناسب و قابل قبول کنترل شوند 5- پایداری کل سازه نگه دارنده و خاک اطراف آن در زمان حفاری گود و ایجاد پله های حفاری و بررسی و کنترل ضریب اطمینان قابل قبول 6- تخمین نیروهای وارده بر صفحه فولادی Bearing plate 7- در نظر گرفتن سطح پیزومتریک آب های زیرزمینی و لحاظ نمودن سیستم زهک