خانه را ایمن گرم کنیم

امان از فصل پاییز و آسمان ابری، که آدم نه خودش میداند دردش چیست و نه هیچ کس دیگری ...فقط میدانی که هر چه هوا سردتر میشود دلت آشیان گرم تری میخواهد. خیلی زود دست به کار میشوی. پنجره را میبندی، کانال های کولر را میپوشانی، به سراغ بخاری خاک گرفته ته انباری میروی، دستی به سر و رویش میکشی و ماموریت گرمادهی خانه را به او میسپاری و... اگرچه هیچ کدام از این کارها از یادمان نمیرود، ولی معمولاً به موقع انجام نمیشود. در حالی که برای داشتن خانه ای گرم باید از هم اکنون به فکر باشیم. بسیاری از این کارها تقریباً هزینه ای ندارند و فقط چند ساعت وقت میخواهد تا با اطمینان خاطر به استقبال زمستان برویم. شوفاژ های دوست داشتنی «گرمای خانه ما از موتورخانه تامین میشود. هر سال در ابتدای فصل پاییز سرویسکار سیستم های تاسیساتی به ساختمان 8 واحدی ما میآید تا ضمن بازدید از موتورخانه خرابیهای احتمالی را برطرف کند.»محمد وجدانپور از جمله کسانی است که ساختمان خود را با توجه به نوع سیستم گرمایش آن انتخاب کرده است.«به نظر من شوفاژ بهترین وسیله گرم کننده منزل و ایمن ترین آن است زیرا اکسیژن محیط را از بین نمیبرد و برعکس بخاری گازی، لازم نیست همیشه نگران گازگرفتگی باشیم. من این موضوع را میدانستم بنابراین آپارتمانی را خریداری کردم که گرمایش آن با کمک موتورخانه تامین میشود.» هر وسیله تاسیساتی روزی خراب خواهد شد ولی مهم چگونگی استفاده از آنهاست و اینکه در صورت خرابی از تعمیرکاران متخصص و مجاز استفاده کنیم. وجدانپور میگوید:«آغاز فصل سرما زمان خوبی برای سرویس موتورخانه نیست بلکه باید حداقل دو ماه جلوتر این کار انجام شود. مهم ترین کار در خصوص هر وسیله تاسیساتی تعمیر و نگهداری به موقع آنهاست. متاسفانه جزو فرهنگ ما شده؛ تا زمانی که وسیله ای کار میکند به فکر سرویس و بازرسی آن نیستیم ولی وقتی کاملاً از کار میافتد، تازه به فکر میافتیم.» به اعتقاد وجدانپور برای مجتمع های ساختمانی داشتن یک مسئول تاسیساتی که دارای تبحر کافی باشد الزامیست تا امورات مربوط به سیستم های تاسیساتی ساختمان به سهولت انجام شود. وی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود تبلیغات زیاد در خصوص استفاده درست از لوازم تاسیساتی و رعایت مسائل ایمنی در هنگام استفاده از لوازم گرمایشی هر ساله با افزایش تلفات گاز گرفتگی مواجه هستیم، میگوید: «مسئله فقط این نیست. ما در سایر بخش های اجتماعی هم ضعیف هستیم و کمتر به آموزش استفاده درست از تجهیزات گرمایشی و تاسیساتی توجه داریم. بنابراین خیلی نمیتوان از این بابت گله مند بود ولی اگر فرهنگ استفاده از لوازم تاسیساتی را در کشور نهادینه کنیم کمتر شاهد تلفات انسانی خواهیم بود.» راننده همه فن حریف البته همیشه هم اوضاع بر وقف مراد نیست. گاهی اوقات علیرغم اینکه تمام ملاحظات را در نظر میگیرید باز هم ممکن است مشکلاتی در هنگام استفاده از سیستم های گرمایش موتورخانه ای داشته باشید. امیر محمد یگانه، اگرچه راننده تاکسی است ولی در امور تاسیساتی منزل تبحر خاصی دارد:«ما در یک آپارتمان 4 واحدی زندگی میکنیم و گرمایش خانه ما از طریق شوفاژ تامین میشود ولی از آنجا که سوخت موتورخانه گاز شهری است در برخی از اوقات به علت کاهش فشار گاز، مشعل موتورخانه خاموش شده و باعث میشود در طبقات بالایی گرمای کمتری داشته باشیم. این مشکل در ساعات اوج مصرف بیشتر خودش را نشان میدهد.» خوشبختانه آقای یگانه به کارهای فنی علاقه دارد و بیشتر مشکلات تاسیساتی خانه را به تنهایی انجام میدهد: «ما در خانه حتیالامکان از سرویسکار استفاده نمیکنیم و در مواقعی که رادیاتورها دچار مشکل میشوند خودم آچار را برمیدارم و آن را هواگیری میکنم. البته همیشه این طور نیست، سرویس موتورخانه و تجهیزات آن نیازمند استفاده از تعمیرکار مجرب است و ما ناچار هستیم به موسسه تاسیساتی و خدمات فنی مراجعه کنیم. حالا باید شانس بیاوریم سرش خلوت باشد تا به موقع به مشکلات ما رسیدگی کند.» یگانه با اشاره به تجربیات تلخ سال گذشته میگوید:«زمستان پارسال روزگار سختی را سپری کردیم موتورخانه زود به زود خراب میشد و ما مجبور بودیم علیرغم میل باطنی از وسایل گازسوز استفاده کنیم. چقدر خوب بود که موتورخانه ها را به سیستم های پیشرفته و هوشمند مجهز میکردند تا در مواقع لازم هشدارهای لازم به خانواده ها داده شود اما وقتی ساعت 3 نیمه شب رادیاتور سرد میشود چه کاری از دست صاحبخانه ساخته است. حالا شانس آوردیم ساختمان ما در جایی واقع شده که اطراف آن خالی نیست در غیر این صورت ممکن بود از شدت سرما قندیل ببندیم.» صاحبخانه وظیفه شناس «پاییز که از راه میرسد مقدمات لازم برای استقبال از فصل سرما را فراهم میکنیم. بخاریهایی که از اوایل بهار جمع آوری شده و با پوشش مناسب در انباری خانه قرار داشتند به اتاق منتقل میشوند. قبل از همه به پشت بام میرویم و دودکش ساختمان را بررسی میکنیم تا احیاناً مسیر آن مسدود نباشد. بعد از آن لوله های بخاری و شیلنگ گاز بررسی میشوند و در صورت پوسیدگی یا ترک تعویض میشوند. شیلنگ بخاری را با بست محکم میکنیم و برای اطمینان کف صابون را به محل بست میمالیم و از عدم نشتی گاز اطمینان حاصل میکنیم. بعد از نصب درست لوله بخاری و اتصال آن به دودکش بخاری روشن میشود تنها در صورتی از فعالیت درست بخاری مطمئن میشویم که شعله آن آبی باشد و... به این ترتیب محیط خانه امن و گرمای آن دلنشین میشود.» مهوش افروز، خانه دار با سلیقه ای است. او استفاده از لوازم گازسوز را به سیستم های موتورخانه ترجیح میدهد و میگوید: «اصلاً از شوفاژ خوشم نمیآید زیرا خانه را به اندازه کافی گرم نمیکند. ضمن اینکه هزینه شارژ و سرویس و نگهداری موتورخانه زیاد است. برعکس اختیار استفاده از لوازم گازسوز دست خودمان است و هر وقت بخواهیم میتوانیم آن را خاموش و روشن کنیم.» وی در ادامه موضوع مهم تری را مطرح میکند: «ساختمان های امروزی اغلب در مساحت های کوچک ساخته میشوند و مسیر دودکش را کوچک در نظر میگیرند، بنابراین عمل مکش دود به سهولت انجام نمیشود. برعکس، ساختمان های قدیمیساز اینگونه نیستند و مسیر دودکش به اندازه کافی باز است، بنابراین کمتر با مشکل عدم انتقال دود و بازگشت دیاکسیدکربن مواجه هستیم.» خانم افروز البته مشکلات استفاده از لوازم گرمایشی گازسوز را به شرط رعایت نکات ایمنی زیاد جدی نمیداند و آن را مختص خانواده هایی میداند که بچه های کوچک دارند و گاهی اوقات کنترل خانه از دست آنها خارج میشود. افروز میگوید:«بخاری نباید همیشه روشن باشد باید به دمای هوا اتاق و بیرون هم توجه شود. بسیاری از اوقات به خصوص در هنگام روز لازم است شعله بخاری روی شمعک باشد تا ضمن ایجاد هوای مطبوع در مصرف برق هم صرفه جویی شود. نه اینکه اجازه دهند خانه به قدری گرم شود که به ناچار پنجره را باز بگذارند. در کل مدیریت مصرف انرژی باید در دستور کار خانواده ها قرار گیرد.» فروشنده خوش انصاف مشکلی که در حال حاضر وجود دارد تغییر مکان بخاری به منظور توزیع مناسب گرما در سایر اتاق هاست. برای این منظور حتی از شیلنگ های بلند و غیر استاندارد هم استفاده میکنند در حالی که مکان بخاری گازی باید از قبل مشخص شده و با رعایت اصول ایمنی نصب شود. رضا محلوجی، فروشنده و نصاب لوازم تاسیساتی مطالب آموزنده ای مطرح میکند: «به همشهریان توصیه میکنم تا قبل از شروع فصل سرما، مقدمات لازم برای استفاده از لوازم گرمایشی را فراهم کرده و از سلامت دستگاه های گرمایشی اطمینان حاصل کنند. اگرچه استفاده از سرویسکاران مجاز راهکار خوبی است ولی بسیاری از کارهای ساده از جمله بازبینی مسیر دودکش ها و نصب بخاری گازی را خودشان میتوانند انجام دهند. من لوله های فنری آلومینیومی را پیشنهاد نمیکنم زیرا خوب به دیوار نمیچسبد و احتمال خروج دود وجود دارد.» به گفته محلوجی، شیلنگ گاز در مدل های مختلف در بازار موجود است. شیلنگ استاندارد را میتوان از ضخامت آن تشخیص داد که به شیلنگ های نخدار معروف هستند و نیازی نیست هر ساله آنها را تعویض کنیم. ضمن اینکه استاندارد شیلنگ گاز برای استفاده در ساختمان یک متر است. لازم است مشتریان در هنگام خرید تجهیزات لوازم گازسوز به توصیه های کارشناسی فروشندگان گوش کنند.