راه مطمئن برای خانه دار شدن

دکتر آخوندی از ابتدا به فکر جایگزینی برای طرح مسکن مهر بود و بر همین اساس نمونه های متنوعی از ساخت مسکن ارائه کرد. مهم ترین ویژگی این نمونه های ساخت، استفاده از صندوق های پس انداز است، تا بر خلاف جریان دولت های نهم و دهم، نه تنها سیل بزرگی از اعتبارات دولتی در بخش مسکن وارد نشود، بلکه با راه اندازی این صندوق ها در بانک های مختلف، سرمایه های بخش خصوصی به سمت ساخت مسکن حرکت کند. اما جزئیات صندوق پس انداز مسکن به ویژه برای اقشار متوسط و ضعیف جامعه چگونه است؟ حسین عبده تبریزی به این سؤال پاسخ گفته است: توسعه بازار رهن با اقساط طولانی برای خرید مسکن مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور مدیریت و تأمین مالی معتقد است؛ صندوق های پس انداز مسکن میتواند سقف های متعددی داشته باشد تا به درد افرادی که اولین مسکن خود را خریداری میکنند هم بخورد و با توجه به نرخ تورم بالا، بعید است صندوق را بتوان طوری طراحی کرد که وام های بیشتر از 100 میلیون تومان اعطا کند. حسین عبده تبریزی با بیان این مطلب گفت: هدف آن است که صندوق پس انداز مسکن به بانک مسکن محدود نباشد و سایر بانک ها نیز بتوانند هرچه زودتر صندوق های پس انداز مسکن را راه اندازی کنند تا امکان پس انداز مردم برای خرید مسکن جدید یا بهبود مسکن قبلی آنان ممکن شود. هر بانکی متناسب با نمونه ای که نهایتاً باید ورود و خروج پول آن صندوق باهم بخواند، اقدام به تشکیل صندوق پس انداز مسکن و اعطای تسهیلات بلندمدت (مثلاً 15 ساله) برای خرید مسکن خواهد کرد. وی افزود: دولت از این نظر از تشکیل صندوق های پس انداز مسکن حمایت میکند که بازار رهن را توسعه میدهد. یعنی منابع بلندمدت در دسترس قرار میگیرد تا مردم بتوانند با اقساط طولانی مدت مسکن خود را خریداری کنند. انبوه ساز وقتی مطمئن شود خریداری برای مسکن وی هست و پول بلندمدتی وجود دارد که 15 ساله مسکن را خریداری کند، آنگاه میتواند منابع کوتاه مدت ساخت یک ساله یا دو ساله مسکن را فراهم کند. همه بانک ها آماده اند پول دو ساله برای ساخت وساز به انبوه سازان بدهند، منوط بر آنکه مطمئن شوند خریداری برای مسکن تولیدی آنها وجود دارد. بنابراین، تقویت بازار رهن به معنی تقویت انبوه ساز هم هست، چرا که انبوه ساز مطمئن خواهد بود خریداری برای محصولات تولیدی او در دسترس است. عبده تبریزی ادامه داد: بنابراین دولت در حمایت از صندوق ها محدود به صندوق هایی خواهد شد که به زوج های جوانی که اولین مسکن خود را خریداری میکنند و یا به اقشار کم درآمدی که مسکن خود را بعد از سال ها اجاره نشینی خریداری میکنند، تسهیلات میدهند. یعنی، اگر دولت پولی در بساط داشته باشد، به جای اینکه با آن مسکن بسازد و به مردم بدهد، بهتر است آن پول را اهرم نموده و تفاوت سود پرداخت کند تا بانک ها چندین برابر پول دولت، به مردم تسهیلات بدهند. فرض کنید اگر دولت 100 میلیارد تومان دارد، یک راه آن است که با آن 100 میلیارد تومان چند خانه بسازد و به مردم تحویل دهد، اما راه مناسب تر آن است که 100 میلیارد تومان را اهرم کند و از نظام بانکی هم 1000 میلیارد تومان تسهیلات در اختیار مردم قرار دهد تا تعداد بیشتری خانه خریداری شود. داستان را کامل تعریف کنید اما مردم چند سال باید صبر کنند تا بتوانند از منابع صندوق های پس انداز استفاده کنند؟ برای این کار چه میزان باید سپرده گذاری کنند؟ از اینها مهم تر، آیا افزایش سقف وام، قیمت مسکن را افزایش نمیدهد و بالا رفتن سقف خرید مسکن، طرف تقاضا را تحریک نمیکند؟ مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور مدیریت و تأمین مالی معتقد است؛ کسانی که این حرف ها را میزنند همه داستان را تعریف نکرده اند. عبده تبریزی در پاسخ به این پرسش که مردم چند سال باید صبر کرده و چه میزان سپرده گذاری کنند، گفت: این بستگی به صندوق پس انداز مسکن هر بانک خواهد داشت. طبیعی است مبلغ وام با طولانی شدن دوره سپرده گذاری افزایش مییابد و صندوق های جدید با صندوق های پس انداز مسکن بانک مسکن چندان متفاوت نخواهند بود. موافقان و مخالفان هم حرف هایی برای گفتن دارند همانند هر طرح دیگری، راه اندازی صندوق های پس انداز و استفاده از سپرده های خود مردم برای خانه دار کردن آنها موافقان و مخالفانی دارد و در این خصوص صحبت ها و نظرات اعضای کمیسیون عمران مجلس، به عنوان نمایندگان مردم بیش از دیگران محل اعتنا و توجه است. در این کمیسیون تخصصی برخی اعضا این طرح را راهکاری مناسب برای خانه دار شدن مردم میدانند و برخی دیگر نه! همه قادر به پس انداز نیستند نایب رییس کمیسیون عمران مجلس معتقد است؛ در شرایط کنونی افراد آسیب پذیر و کم درآمد جامعه قادر به پس انداز سرمایه های خود نیستند و بعید است چنین راهکاری بتواند افراد فاقد مسکن و اجاره نشین را راضی کند. علیاکبر آقایی مغانجوقی با اشاره به اینکه طرح صندوق پس انداز مسکن در گذشته نیز انجام شده است، گفت: طرح صندوق پس انداز مسکن مقوله ای جدید محسوب نمیشود، اما باید دید این طرح با چه میزان اندوخته و چه مدت زمان و با توجه به تورم موجود در جامعه، چقدر میتواند تبدیل به یک واحد مسکونی شود. نماینده مردم سلماس در مجلس شورای اسلامی، افزود: نباید انتظار داشته باشیم که تمامی دهک های جامعه بتوانند سرمایه های مالی خود را پس انداز کرده و آن را تبدیل به واحد مسکونی کنند. آقایی مغانجوقی اظهار کرد: در شرایط کنونی کارمندی که از حداقل حقوق دریافتی برخوردار است، چگونه میتواند مابقی درآمد خود را پس انداز کند. این نماینده مردم در مجلس نهم، عنوان کرد: صندوق پس انداز مسکن برای اقشار متوسط جامعه میتواند راهکاری مناسب تلقی شود، چرا که چنین اقشاری میتوانند چندین سال سرمایه های مالی خود را اندوخته و به واحد مسکونی تبدیل کنند.وی افزود: اگر دولت بتواند راهکاری مناسب ارائه دهد که خانواده های ایرانی در مدت 5 سال با تسهیلات ویژه صاحب خانه شوند، طرح صندوق پس انداز مسکن میتواند مناسب باشد، اما بازهم این طرح مشمول افراد متوسط جامعه خواهد بود و دهک های پایین جامعه از این دایره خارج خواهند شد.نایب رییس کمیسیون عمران مجلس، خاطرنشان کرد: قطع شدن پروژه مسکن مهر آسیب هایی را به همراه خواهد داشت، چرا که اقشار آسیب پذیر جامعه به مرور زمان توان صاحب خانه شدن را از دست میدهند، از این رو طرح مسکن مهر و همچنین صندوق پس انداز مسکن توأم با یکدیگر میتوانند التیام بخش بازار مسکن باشند. صندوق پس انداز، راهی میان بر برای خانه دار شدن اما دیگر عضو کمیسیون عمران مجلس بر این باور است که صندوق پس انداز مسکن میتواند راهی برای خانه دار شدن مردم تلقی شود. محمدرضا رضایی کوچی با اشاره به اینکه صندوق پس انداز مسکن میتواند راهی برای خانه دار شدن مردم تلقی شود، گفت: سیاستی که افراد مبلغی را در صندوق پس انداز مسکن سرمایه گذاری کنند و سپس 5 تا 6 برابر آن مبلغ، تسهیلات دریافت میکنند، سیاستی پذیرفته شده است، اما تنها در اجرا و شکل کلی با پروژه مسکن مهر تفاوت خواهد داشت.نماینده مردم جهرم در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: در شرایط کنونی که قشر جوان کشور با معضلی با نام مسکن مواجه هستند و برای صاحب خانه شدن نیز از آورده مالی مناسبی برخوردار نیستند، طرح هایی همچون صندوق پس انداز مسکن راهی میان بر برای خانه دار شدن محسوب میشود.رضایی کوچی عنوان کرد: هرچند در طرح صندوق پس انداز مسکن ابهاماتی وجود دارد، اما باید عنوان کرد تنها راهی که میتواند افراد فاقد مسکن را صاحب خانه کند حمایت های دولت و بانک ها کشور از اقشار آسیب پذیر جامعه است.این نماینده مردم در مجلس نهم، در پاسخ به این پرسش که آیا پرداخت تسهیلات مسکن باید از انحصار بانک مسکن خارج شود یا خیر، اظهار کرد: بانک های کشور باید وظایف تخصصی خود را به نحو احسن انجام دهند، لذا رسیدگی به وام های بخش مسکن منحصر به بانک مسکن است، همان گونه که بانک کشاورزی به امور مربوط به وام های بخش کشاورزی میپردازد، از این رو ارائه خدمات بانک مسکن در پرداخت تسهیلات مسکن، باید تداوم داشته باشد.عضو کمیسیون عمران مجلس، خاطرنشان کرد: صندوق پس انداز مسکن شیوه و مدلی جدید همانند طرح مسکن مهر تلقی میشود که میتواند تا حدودی مشکلات افراد فاقد مسکن و اجاره نشین را مرتفع کند.