با استانداردهای جهانی فاصله داریم

گروه ساخت وساز- دانش آموز باشی یا در خانه دانش آموز داشته باشی و یا از کسانی باشید که نوستالژی نوجوانی هر دم در دلش تازه میشود، با وزش نخستین بادهای پاییزی یاد خاطرت تلخ و شیرین مدرسه میافتی . البته یاد اخبار گاه تلخی که با شروع این فصل بر سر زبان ها میافتد. یاد روستای بالای کوه های تالش میافتی که مدرسه نداشت، یاد کوره راه سیرجان میافتی که به جای بنای مدرسه، چهارچوبی از کپر ساخته بودند، یاد عکس دخترکان روستای شین آباد میافتی که آتش بیاحتیاطی و نبود امکانات زیبایی معصومانه شان را از آنها گرفت. اخباری که سینه میسوزاند و دل ریش میکند. گفتگو با مرتضی رئیسی،رئیس سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشور هرچند این امیدواری را میدهد که چنین اخباری دیگر در این مملکت شنیده نشود. اما باید به خاطر داشت استانداردهای کشور ما با آنچه استاندارد مطلوب دنیا بسیار فاصله دارد. پیام ساختمان: سرانه آموزشی در ایران چقدر است و آیا این سرانه با استانداردهای جهانی تناسب دارد یا خیر؟ بر اساس آخرین آمار سرانه فضای آموزش به طور متوسط در تمام مقاطع تحصیلی 8/4 مترمربع است که یک فاصله 4/0 مترمربعی با سرانه استاندارد جهانی دارد. البته این سرانه در مقاطع تحصیلی پایین کمتر و در مقاطع تحصیلی بالاتر بیشتر است و توزیع این سرانه در برخی از استان ها کمتر از متوسط کشور و در برخی از استان ها بیشتر از متوسط است. پیام ساختمان: گزارش هایی مبنی بر دو شیفته شدن مدارس کشور در برخی از نقاط محروم داشته ایم، حتی بعضاً شنیده شده کلاس های درس در این مناطق در فضای آزاد برگزار میشود. واکنش شما در برابر این گزارش ها چیست؟ به دلیل فاصله ذکرشده از استاندارد جهانی، همچنین عدم توزیع مناسب سرانه فضا در کشور، ساخت سریع پروژه های مسکن مهر و وجود مدارس فرسوده سبب شده که بخشی از مدارس کشور به صورت دو نوبته استفاده شوند. البته درصد مدارس دو نوبته در کشور اکنون کمترین درصد در طول دوران پس از پیروزی انقلاب را دارد. بنا بر آمار موجود در کشور 195هزار فضای فیزیکی آموزشی و حدود 105 هزار واحد آموزشی وجود دارد که فاصله این دو عدد را میتوان به عنوان تعداد مدارس دو نوبته در نظر گرفت. مدارس سه شیفته به تاریخ پیوسته و وضعیت سرانه فضای آموزشی در مناطق محروم بهتر از نقاط برخوردار کشور است. پیام ساختمان: حتماً شما با من هم عقیده هستید که کیفیت مهم تر از وجود مدارس است. سؤال من این است که پس از حوادثی نظیر آتش سوزیهایی که در کشور روی داده (8 آتش سوزی در 15 سال) چه اقدامات عملی برای تجهیز مدارس صورت گرفته است؟ تمامی مدارسی که طی سنوات اخیر ساخته شده اند از سامانه گرمایشی استاندارد برخوردارند ولی متأسفانه 150 هزار کلاس که در اوایل انقلاب و در مناطق سردسیر کشور ساخته شده اند فاقد سامانه حرارت مرکزی هستند و گرمایش این تعداد کلاس درس با استفاده از بخاری نفتی یا بخاری گازی تأمین میشود. در صورتی که سامانه حرارتی مطلوب وزارت آموزش و پرورش سامانه حرارت مرکزی یا استفاده از پکیج های حرارتی است. آخرین برآورد ریالی انجام شده برای تأمین سامانه حرارتی کاملاً استاندارد برای این تعداد کلاس درس که عمدتاً در روستاها و مناطق محروم کشور قرار دارند، نشان میدهد که نیاز به یک هزار میلیارد تومان اعتبار وجود دارد. با پیگیریهای صورت گرفته بر اساس بند 3-9 قانون بودجه سال 1392، مجلس شورای اسلامی مصوب نموده که در سال 1392 مبلغ 200 میلیارد تومان از عوارض مصرف گاز در کشور برای استانداردسازی سامانه گرمایشی مدارس با اولویت مدارس روستایی در اختیار سازمان نوسازی مدارس کشور قرار گیرد که ان شاءالله در صورت تخصیص این اعتبار یک پنجم کلاس های درس واقع در مناطق محروم تر کشور از سامانه گرمایشی کاملاً استاندارد بهره مند خواهند شد. در کوتاه مدت ضمن تذکر به مدیران مدارس برای رعایت نکات استاندارد و بازرسیهای فنی از سامانه های گرمایشی موجود و برگزاری دوره های اطفای حریق، برای مدارس حداکثر سه کلاسه 45 هزار بخاری تابشی تأمین شده از منبع تأمین انرژی الکتریسیته استفاده میکنند. پیام ساختمان: برای مقاوم سازی مدارس در برابر زلزله و سایر حوادث احتمالی چه تمهیداتی اندیشیده اید؟ یکی از برنامه های اصلی بخش عمرانی آموزش و پرورش در 8 سال گذشته مقاوم سازی و ایمن سازی مدارس در کشور بوده است . بر اساس قانون تخریب و بازسازی و مقاوم سازی مدارس مصوب فروردین ماه 1385، تاکنون حدود 4200 میلیارد تومان اختصاصاً برای مقاوم سازی مدارس در کشور اختصاصیافته که با اقدامات انجام شده مجموع زیربنای مدارس تخریبی و نیازمند مقاوم سازی از دو سوم در سال 1385 به یک سوم در پایان سال 1392 کاهش یافته است. تخریب و بازسازی و مقاوم سازی مدارس بزرگ ترین طرح عمرانی در طول تاریخ آموزش و پرورش کشور بوده و بومی کردن دانش مقاوم سازی ساختمان ها در کشور و عملکرد مناسب ساختمان های مقاوم سازی شده در زلزله های اخیر با همت اساتید دانشگاه و مهندسان کشور حاصل شده است. پیام ساختمان: مشکل اصلی تجهیز و نوسازی مدارس را چه میدانید؟ آیا بودجه کم است، حجم کار بسیار گسترده است یا مشکلات دیگری پیش روی نوسازی قرار دارد؟ علیرغم تمامی اقدامات انجام شده دو مشکل اساسی در بخش عمران آموزش و پرورش وجود دارد؛ یکی باقی ماندن بخشی از مدارس تخریبی و نیازمند مقاوم سازی و دوم فاصله گرمایشی برخی از مدارس مخصوصاً در مناطق روستایی کشور با سامانه های گرمایشی مطلوب. لذا باید عمده تلاش و جهت گیری اعتباری سازمان نوسازی مدارس معطوف به این دو عامل باشد که ارتباط بسیار نزدیکی نیز با ایمنی دانش آموزان دارد. طبیعتاً با توجه به وجود توان فنی و مهندسی کامل در کشور تأمین اعتبارات از منابع دولتی و مردمی مهم ترین چالش موجود پیش روی این دو هدف اصلی است. البته تجهیز مدارس به فن آوری روز نیز بسیار مهم است و در این جهت نیز کاستیهای فراوانی وجود دارد که امید است با بهبود شرایط اقتصادی کشور و تخصیص منابع بتوانیم آنچه در خور و شأن دانش آموزان ایران اسلامی است را تأمین نماییم. پیام ساختمان: با توجه به اهمیت معماری مدارس در نشاط روحی دانش آموزان،آیا سازمان توسعه و تجهیز مدارس کشور به این مقوله توجه دارد؟ بنده کاملاً قبول دارم که معماری زیبا، با نشاط و متناسب با شرایط فرهنگی، اقلیمی، جنسیتی و سن دانش آموزان در فرآیند تعلیم و تربیت آنها کاملاً تأثیرگذار است. مدارس بیروح و فاقد پیام های تربیتی قطعاً در تعلیم و تربیت دانش آموزان اثر منفی دارد. از سال 1358 سازمان با درک تحول در معماری مدارس و با دعوت عام از اساتید، دانشجویان و مهندسان معماری کشور اولین همایش و نمایشگاه مدرسه ایرانی، معماری ایرانی را برگزار کرد و در واقع یک مسابقه بزرگ معماری مدارس در کشور ایجاد نمود که تاکنون چندین همایش و نمایشگاه برگزار شده و تحولاتی که در معماری مدارس طی سال های اخیر ایجاد شده است ناشی از مباحث مطرح شده در این همایش و نمایشگاه ها بوده است. البته با تمام تلاشی که شده بنده اذعان میکنم هنوز در ابتدای راه هستیم چرا که معماری هویت و تاریخ یک کشور است و باید برای رسیدن یک الگوی هویتی در معماری مدارس تلاش بیشتری نمود. پیام ساختمان: اگر سخن پایانی و نکته اضافه ای بر گفته های خود دارید ،بیان بفرمایید. بنده باید از نیکوکاران و خیرین مدرسه ساز کشور که الگویی از ایثار و گذشت میباشند و با نیات پاک اموال و داراییهای خود را برای رفع مشکلات آموزش و پرورش هزینه میکنند و در محروم ترین و نیازمندترین مناطق کشور در زمان حیات خود صالحات و باقیات بر جای میگذارند، تقدیر میکنم و از همه کسانی که توانایی مالی دارند دعوت میکنم که در این صحنه زیبا به هر میزان که میتوانند حضور یافته و یاد خود را جاودانه و ریشه های فرهنگ زیبای وقف را استوارتر نمایند. بدون شک تاریخ آیندگان نام ایشان را به عنوان انسان های فداکار، با گذشت و دوستدار بشریت به ثبت خواهد رساند و اجر آنها در پیشگاه خداوند متعال محفوظ خواهد ماند.