بودجه عمرانی 93 زیر ذره بین

اینکه مجلس شورای اسلامی در یک سال مجبور شود دو لایحه بودجه برای دو سال پیاپی را بررسی و تصویب کند هم از عجایب روزگار است! بودجه سال جاری همین شش ماه پیش از تصویب مجلس گذشت و این روزها بهارستان نشینان در حال بررسی لایحه بودجه سال آینده هستند! اما از این مسائل حاشیه ای که بگذریم، سوال اصلی این است که بودجه سال آینده چگونه است؟ بودجه ای با رقم 783 هزار میلیارد تومان در لایحه بودجه، پیشنهاد دولت رقم 7832398522 میلیون ریال از حیث منابع و مصارف برای بودجه کل کشور است که این رقم نسبت به سال گذشته 8.4 درصد رشد دارد. در لایحه مذکور درآمد اختصاصی دستگاه های اجرایی 238 هزار میلیارد ریال پیشنهاد شده است. از تفاضل بودجه کل کشور و بودجه عمومی دولت که معادل 195 هزار میلیارد تومان پیشنهادشده، بودجه شرکت های دولتی معادل 5 میلیون و 878 هزار و 674 میلیارد و 56 میلیون ریال محاسبه و پیشنهاد شده است.همچنین در این لایحه قیمت دلار معادل 2600 تومان و قیمت هر بشکه نفت معادل 100 دلار پیش بینی شده است. بودجه عمرانی 37800 میلیارد تومان دولت در لایحه بودجه سال آینده پیشنهاد داده که 79 هزار میلیارد تومان از داراییهای سرمایه ای و 22 هزار میلیارد تومان از داراییهای مالی به بخش خصوصی واگذار شود و بودجه عمرانی نیز 37800 میلیارد تومان پیشنهاد شد. نگاهی به گذشته دولت در لایحه بودجه سال 89 معادل 38 هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی در نظر گرفته بود درحالیکه معادل 12 هزار میلیارد تومان آن از محل اعتبارات صندوق توسعه ملی پیش بینیشده بود و تشکیل این صندوق به رغم تصویب قانون آن به سال 90 موکول شد. این امر در عمل باعث شد تا میزان بودجه عمرانی قابل جذب سال 89 از 38 به 26 هزار میلیارد تومان کاهش یابد، یعنی رقمی در حدود بودجه عمرانی سال 1388. احمدینژاد در زمان تقدیم لایحه بودجه سال 90 در مورد ترکیب بودجه عمومی عنوان کرد: «سهم اعتبارات عمرانی دارای یک جهش است تا طرحهای نیمه کاره در سفرهای استانی و غیراستانی به اتمام برسد که 47 هزار و 500 میلیارد تومان است و هرچه مجلس برآن بیافزاید، دولت آن را اجرا خواهد کرد». اما در همان زمان کارشناسان سؤال میکردند که آیا دولت میتواند بودجه عمرانی معادل 47 هزار و 500 میلیارد تومانی سال 90 را به نتیجه برساند درحالیکه بودجه های کمتر سال های قبل به نتیجه نرسیده است؟ همین استدلال موجب شد تا در مجلس بودجه عمرانی از رقم پیشنهادی 47 هزار و 500 میلیارد تومانی دولت به 38 هزار میلیارد تومان کاهش یابد. بااین همه، به گفته نایب رئیس اول کمیسیون عمران مجلس، از کل مبلغ اعتبارات عمرانی کشور در آن سال، تنها حدود 23 هزار میلیارد تومان تخصیص داده شد، یعنی 15 هزار میلیارد تومان که باید صرف عمران و آبادانی کشور میشد تخصیص پیدا نکرد. اعتبارات عمرانی بودجه سال 1391 بدون تغییر نسبت به سال قبل از آن 38 هزار میلیارد تومان بسته شد که باز هم به گفته مهندس علیاکبر آقایی، کل پرداختی های دولت در مورد پروژه های عمرانی در سال گذشته 14 هزار میلیارد تومان بوده است. جهش بودجه ای بزرگ ولی بیتأثیر بودجه عمرانی کشور در سال 1392 از لایحه بودجه تا زمانی که قانون شد تغییرات زیادی کرد. به این شکل که پیشنهاد دولت برای یکی از بندهای آن درباره خصوصیسازی، اعم از تهاتر، فروش اوراق، فروش سهام، فروش شرکت ها و اموال، 30 هزار میلیارد تومان بود ولی پیشنهاد کمیسیون عمران این بود که این 30 هزار میلیارد تومان به 37 هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کند. موارد هزینه آن هم به این شکل مطرح شد که سازمان خصوصیسازی مکلف شود از محل افزایش مبلغ هفت هزار میلیارد تومانی خصوصیسازی و واگذاری و فروش سهام، دو هزار میلیارد تومان در مقابل مطالبات شهرداریها از دستگاه های اجرایی دولت مربوط به سال 1392 و سال های قبل از آن هزینه شود و پنج هزار میلیارد تومان هم به وزارت راه و شهرسازی جهت تکمیل و اتمام طرح های نیمه تمام حمل ونقل، مسکن و بیمارستان واگذار گردد. یعنی پیشنهاد کمیسیون در این بخش و هم در بخش حمل ونقل و هم در بخش مسکن، پنج هزار میلیارد تومان بود که از افزایش درآمد در بخش خصوصیسازی و فروش سهام، واگذاری شرکت ها و همچنین فروش اموال حاصل میشد. نهایتاً سازمان خصوصیسازی مکلف شد این رقم ها را وصول کند و از هفت هزار میلیارد تومان، دو هزار میلیارد به شهرداریها و پنج هزار میلیارد تومان به وزارت راه و شهرسازی پرداخت شود. در نتیجه در بودجه سال 1392 چون هم اوراق مشارکت و هم فاینانس و هم فروش سهام از حکم خارج شده و به جداول آمد، رقم عمرانی از 37 هزار میلیارد دولت به حدود 52 هزار میلیارد تومان رسید. یعنی پیشنهاد دولت 37 هزار میلیارد تومان بود ولی در کمیسیون تلفیق و جلسه علنی مجلس به رقم 52 هزار میلیارد تومان رسید که تقریباً میتوان گفت کم سابقه بود. اما این رشد بیسابقه هم وقتی تخصیصی در کار نباشد فایده ای ندارد! چرا که بنا به اعلام مهندس آقایی، در شش ماهه نخست امسال میزان تحقق بودجه عمرانی تنها 10 درصد بوده است! شاید همین آب رفتن سالانه میزان بودجه تخصیصیافته به پروژه های عمرانی موجب شده تا نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس نسبت به رقم بودجه عمرانی در لایحه بودجه سال 1393 اعتراض کند. ارقام بودجه عمرانی کافی نیست نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس با انتقاد از کاهش بودجه پروژه های عمرانی نسبت به سال گذشته گفت: ارقامی که در بودجهی سال 93 برای بخش عمران پیش بینیشده برای سامان دادن به پروژه های عمرانی کافی نیست. علیاکبر آقایی مغانجوقی با اشاره به کاهش بودجه بخش عمران در لایحه بودجه سال 93 گفت: دولت در لایحه بودجه سال 93 میزان 37 هزار میلیارد تومان پیشنهاد کرده است که نسبت به سال گذشته کاهش را نشان میدهد. این عضو هیئت رئیسه کمیسیون عمران مجلس خاطرنشان کرد: سال گذشته رقمی بالغ بر 52 هزار میلیارد تومان در بودجه در نظر گرفته شده بود که این میزان کاهشیافته و سعی شده با توزیع اوراق مشارکت جبران شود که امسال حتی استقبال خوبی از آن نشده است. نماینده مردم سلماس در مجلس شورای اسلامی درباره میزان موفقیت توزیع اوراق مشارکت برای تأمین اعتبار در پروژه های عمرانی اظهار کرد: این امر امکان پذیر است اما درصورتیکه رونقی در بازار و اقتصاد وجود داشته باشد. آقایی با بیان اینکه از هم اکنون نمیتوانیم به طورقطع بگوییم که کسری بودجه عمرانی وجود دارد، گفت: میتوان بیان داشت ارقامی که در بودجه لحاظ شده برای سروسامان دادن به پروژه های عمرانی به ویژه مطالبات پیمانکاری کافی نیست. نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس افزود: بنابراین بایستی نه برای همه پروژه ها بلکه بخشی از پروژه های عمرانی اولویت بندی صورت گیرد و سپس اطمینان از صد در صد تخصیص اعتبارات داد. در آن زمان است که میتوان گفت چه پروژه هایی به اتمام میرسد. وی در بخش دیگری از این گفتگو با بیان اینکه در هدفمندی یارانه ها هم باید اعتبار لازم در بودجه در نظر گرفته میشد، گفت: با توجه به اینکه قانون توزیع 50 درصد نقدی و غیر نقدی برای افراد و 30 درصد برای تولید و همچنین 20 درصد برای عمران در نظر گرفته میشود و در بودجه به صورت شفاف لحاظ میشد که امیدواریم با بررسیهایی که انجام میشود این اتفاق رخ دهد. بودجه واقعگرایانه و عقلایی است اما بر خلاف نائب رئیس کمیسیون عمران مجلس، برخی از اعضای این کمیسیون معتقدند رقم بودجه عمرانی کشور از جهت امکان تخصیص، واقعگرایانه است. از جمله این افراد، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس است که اعلام کرده رقم بودجه عمرانی کشور واقعگرایانه بوده و این رقم محقق خواهد شد. حامد قادرمرزی با اشاره به اینکه بودجه بخش های عمرانی کشور مناسب و قابل تحقق است، گفت: رقم بودجه عمرانی کشور واقعگرایانه بوده و باید اذعان کرد امکان تحقق آن وجود دارد. از دیگر موافقان بودجه بندی دولت در بخش عمرانی، یکی از اعضای کمیسیون انرژی مجلس است که اعلام کرده تخصیص بودجه به پروژه های بالای پیشرفت فیزیکی 80 درصد سیاست عقلایی و منطقی و اقتصادی است. علی مروی گفت: اینکه دولت تخصیص بودجه به پروژه های بالای پیشرفت فیزیکی 80 درصد را در اولویت قرار داده و پروژه های با پیشرفت فیزیکی کمتر در اولویت بعدی تخصیص بودجه قرار گرفته اند سیاست عقلایی و منطقی و اقتصادی است چرا که نباید این پروژه ها که سرمایه های کشور در آن سرمایه گذاری شده است معطل بماند و باید هرچه سریعتر به بهره برداری برسد. یافتن راهی برای تخصیص با در نظر گرفتن جمیع نظرات موافقان و مخالفان بودجه عمرانی کشور و نیز مروری بر میزان تخصیص بودجه عمرانی کشور طی سالهای گذشته، به نظر می رسد موضوع مهمتر از میزان و مقدار بودجه عمرانی در لایحه یا قانون بودجه، مقدار تخصیص سالانه آن است. به این معنی هر زمانی که دولتها در بخش بودجه جاری دچار مشکل می شوند از بودجه عمرانی به نفع مسائل جاری کشور برداشت و هزینه می کنند. همین موضوع باعث شده تا نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس پیش بینی کند که دولت از بودجه عمرانی سال آینده برای پرداخت حقوق به کارمندان اسفاده کند! مسعود پزشکیان با اشاره به بودجه 37 هزار و 800 میلیاردی پروژه های عمرانی در لایحه بودجه 93 گفت: مشخص نیست حتی 50 درصد این منابع محقق می شود یا خیر. این نماینده مردم در مجلس نهم ادامه داد: بودجه عمرانی امسال حدود 50 هزار میلیارد تومان بود اما تا کنون حدود 6 هزار میلیارد تومان آن محقق شده است؛ چگونه ممکن است 44 هزار میلیارد تومان باقی مانده تا پایان سال برای پروژه های عمرانی اختصاص یابد؟ نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس درباره میزان افزایش 18 درصدی حقوق کارمندان بر اساس لایحه بودجه 93 گفت: دولت منابعی برای افزایش حقوق ندارد؛ طوری که مجبور است از بودجه عمرانی برای پرداخت حقوق برداشت کند. پزشکیان با بیان اینکه بودجه عمرانی؛ منبعی برای هزینه های جاری دولت است و همواره دولت ها هرجا پول کم میآورند از بودجه عمرانی برداشت میکنند گفت: عدم تحقق بودجه عمرانی در سال جاری به دلیل اختصاص بودجه این بخش به بودجه جاری برای پرداخت حقوق است؛ چراکه حقوق باید پرداخت شود.