بیشترین کاربرد سنگ در نمای ساختمان،است چرا که نمای ساختمان به دلیل قرار گرفتن در معرض شرایط جوی (باران، یخبندان، آفتاب و آلاینده ها)، از اهمیت خاصی برخوردار است. سنگ نما باید ویژگیهای خاصی داشته باشد تا بتواند در برابر این عوامل دوام بیاورد. بنابراین جهت انتخاب سنگ برای استفاده در نمای ساختمان باید به نکات زیر توجه خاص کرد:
1- نوع آب و هوای منطقه در نظر گرفته شود. سنگی مناسب با شرایط اقلیمی انتخاب گردد. مثلاً در مناطق سرد و مرطوب، سنگ دارای تخلخل بسیار کم باشد وگرنه ممکن است بر اثر یخبندان سنگ متلاشی شود، یا در مکان هایی که امکان وزش طوفان شن وجود دارد، در معرض سایش است.
2- قابلیت صیقل خوردن و برش را داشته باشد.
3- مقاومت های کششی و خمشی نسبتاً خوبی داشته باشد
4- ترکیبات کانی شناسایی آن باید در نظر گرفته شود. چون کانی های مضر (کانیهای آهن) در برابر آب و هوا اکسیده شده و در نتیجه میتواند باعث تخریب سنگ شود
5- بهتر است برآوردی از عمر مفید ساختمان به عمل آید و سنگ نما متناسب با آن انتخاب شود.
6- در صورت نصب سنگ به روش تر، چسبندگی خوب با ملات داشته باشد
7- رنگ آن با ثبات باشد
8- در برابر بخارها و گازها و پرتو آفتاب پایدار باشد
عوامل مؤثر در کیفیت سنگ های تزئینی و نما:
کیفیت سنگ های تزئینی و نما به عوامل زیر بستگی دارد:
1- نوع سنگ
سنگ هایی که به منظور تهیه پلاک استخراج میشوند شامل انواع سنگ های رسوبی، دگرگونی و آذرین مانند تراورتن، کنگلومرا، مرمریت، مرمر، گرانیت و نظیر آنهاست. نوع سنگ از نظر سنگ شناسی به تنهایی مشخص کننده سنگ نیست و غالباً علاوه بر ویژگی های سنگ شناسی و ترکیب شیمیایی، عواملی چون شکستگی ها، درز ها، اثرات هوازدگی، خلل و فرج و ... در کیفیت سنگ تأثیر دارد که به دلیل وجود همین عوامل معدنی ممکن است غیرقابل استفاده باشد.
2- رنگ سنگ
در طبیعت رنگ سنگ ها متفاوت است، با تغییر جزیی در ترکیب شیمیایی یا شرایط حین تشکیل سنگ، رنگ آن تغییر میکند که با توجه به تقاضای بازار و سلیقه مردم ارزش اقتصادی سنگ تغییر می یابد. مثل تراورتن قرمز که نحوه تشکیل و مقاومت آن با تراورتن سفید تفاوتی ندارد اما از نظر قیمت تفاوت قابل ملاحظه ای دارند.
خصوصیات سنگ تزئینی (سنگ نما):
سنگی که به عنوان سنگ تزئینی استفاده میشود باید دارای خصوصیات زیر باشد:
1- فاقد آثار آلتراسیون باشد (سنگ های ولکانیکی و آذرین درونی بیشترین آمادگی را برای دگرسانی دارند)
2- تکتونیزه و میکروتکتونیزه نباشد، چرا که درز و شکاف استحکام لازم را از سنگ میگیرد.
3- فاقد شیستوزیته و لایه بندی ظریف باشد
4- دارای قابلیت برش و ساب و صیقل باشد
5- سختی قابل قبول داشته باشد
6- از نظر زیبایی رنگ و تباین رنگ ها، دارای جاذبه باشد
7- دارای شرایط استخراج آسان باشد
8- ذخیره کافی قابل استحصال برای حداقل یک دوره بهره برداری را دارا باشد.
سنگ های موجود در طبیعت چنانچه خصوصیات فوق الذکر را دارا باشند، می توانند به عنوان سنگ های ساختمانی مورد بهره برداری قرار گیرند.به علت استفاده فزاینده از سنگ در حال حاضر، به معرفی این سنگ میپردازیم:
سنگ این سنگ با توجه به خواص منحصر به فردی که دارد، بهترین سنگ برای نمای ساختمان و دیوارهای داخلی است. وجود خلل و فرج، چسبندگی این سنگ را برای نمای ساختمان بالا میبرد و توجه به چگالی پایین آن در کاهش وزن ساختمان مؤثر است. در انتخاب سنگ ها باید به این نکته توجه داشت که غالب این سنگ ها بعد از قرار گرفتن در معرض تابش خورشید، مقداری از رنگ خود را از دست میدهند و به روشنی میگرایند. تنوع در رنگ، این سنگ را از این نظر گاه نیز متمایز و محبوب کرده است. از معایب آن کم بودن مقاومت سایشی و وجود سوراخ های سوزنی بعد از فرآوری است و جذب کم آب و کم بودن ضریب انبساط طولی، وجود تخلخل و چگالی کم از محاسن آن به شمار می رود.
تراورتن ها محصول چشمه های آهک ساز قدیمی هستند و از بین آنها، تراورتن های سفید که رگه های رنگی و تخلخل یکنواخت داشته باشند، از کیفیت بیشتری برخوردارند.تراورتن های کم رنگ ناشی از وجود رنگینه های (Pigments) پراکنده اکسیدآهن در متن سنگ می باشند، تراورتن های رنگی که بر حسب درصد رنگینه های اکسید آهن به رنگ¬های قرمز، گردویی، لیمویی و غیره دیده شوند و دارای نقش هایی که ناشی از اختلاف میزان اکسید آهن در لایه های مختلف تراورتن میباشند، ظاهر بسیار زیبا و جذابی دارند.تراورتن به دلیل داشتن مقاومت قابل قبول، برش پذیری و صیقل پذیری ایده آل، زیبایی ظاهر، وجود تخلخل جهت چسبیدن کامل به ملات، از جمله پرمصرف ترین و ایده آل ترین سنگ های ساختمانی به شمار می رود.
انواع مختلف تراورتن ها
بر حسب رنگ به ؛تراورتن قرمز، لیمویی، گردویی، سفید و کرم تقسیم می گردند که این نوع سنگ ها در ایران به وفور به عنوان سنگ نما به کار می روند.به هر صورت در یک کلام میتوان گفت:تراورتن میتواند با همین خاصیت، خود را از دیگر سنگ ها منفک نماید. خاصیت و حسن دیگر تراورتن استعداد خاص این سنگ در پذیرش انواع فرآوریها بر روی سطح خود است. شاید سنگ دهای دیگر هم در بعضی خواص با تراورتن مشترک باشند ولی قطعاً تراورتن در این خصوصیات بینظیر است.بهترین انتخاب برای فضاهای خارجی، چه نما و چه محوطه و حتی مصنوعات سنگی تراورتن است؛ البته با در نظر گرفتن مسائل فنی آن.
تراورتن به علت نرمی و یکپارچکی خاصی که دارد بهترین گزینه برای کارهای ابزاری است. چون به خوبی در دست کسی که میخواهد او را به شکلی در آورد مطیع و آرام است. لذا امروزه اکثر مصنوعات سنگی از میز و نیمکت گرفته تا مجسمه های سنگی تراورتن است.برای کف فضاهای خارجی نیز تراورتن یکی از بهترین انتخاب هاست. چرا که سطح آن میتواند زبر شود تا از سرخوردن جلوگیری نماید. در ضمن مقاومت لازم را برای فضاهایی که نیاز به مقاومت سایشی و خمشی بالا دارند تأمین مینماید. چنانچه از تراورتن های دو سانتی یا چهار سانتی یا با ضخامت های بالاتر استفاده نماییم این سنگ تحمل بار خوبی دارد.
امروزه استفاده از این سنگ در فضاهای خارجی هم بسیار رایج و بجاست . این سنگ به صورت رنگ های متنوع و خاصیت تیشه خوری در سطح میتواند کمک حال طراحان در فضاهای باز باشد. همین طور تراورتن میتواند به صورت کیوبیک هم استفاده شود، همانند آنچه در بخش گرانیت ذکر شد. استفاده از تراورتن به عنوان جدول هم کاملاً فنی، مقرون به صرفه و راهگشاست. به خصوص در بخش هایی مثل جنوب ایران که کمتر در معرض آب های کثیف قرار دارد.یکی از مستعدترین سنگ ها در زمینه تعمیر و نگهداری سنگ، سنگ تراورتن است چنانچه این سنگ در نما کثیف شده باشد، میتوان آن را با انواع روغن ها براق کرد. حتی میتوان آن را شستشو داد، یا سند بلاست کرده یا حتی نقش هایی در محل به آن اضافه نمود
تراورتن در فضای داخلی
هرچه میگذرد بر میزان استفاده از تراورتن در فضاهای داخلی افزوده میشود. رنگ های گرم و متنوع، طیف رنگی بسیار زیاد، انواع فرآوری، طیف قیمتی بسیار متنوع و انواع کارهای ابزاری جدید و ماشینی که روی این سنگ انجام میشود را میتوان از عوامل اصلی اقبال عمومی به استفاده از تراورتن در فضاهای داخلی دانست. شاید اگر کمی به عقب بر گردیم، به یاد بیاوریم که زمانی چنانچه شما تراورتن را برای فضاهای داخلی مانند راه پله پیشنهاد میدادید با امتناع کارفرمایان مواجه می شدید، چرا که سوراخ های تراورتن را برای آن فضاها مناسب نمیدیدند ولی در حال حاضر همین تخلخل و داشتن سوراخ هم برای بعضی از سنگ ها به صورت حُسن درآمده است چرا که مُد به سمت طبیعی (Natural) جلوه دادن محیط های داخلی پیش می رود.
سنگ تراورتن در خاصیتی با سنگ مرمر مشترک است.
امروز استفاده از طرح های بوک مچ (Book Match) در کف لابی، بدنه و قسمت های مهم ساختمان توسط مرمر و تراورتن بسیار رایج است و صد البته زیبا و چشم نواز. نقش های روی سنگ های تراورتن چنانچه موقع برش به صورت سر هم حفظ شود و بعد از ساب و فرآوری در جهت مشخص کنار هم قرار گیرد میتواند طرح های بسیار زیبا و متنوعی را که هر کدام همانند یک نقاشی بسیار هنرمندانه است، به نمایش بگذارد.بوک مچ میتواند دوتایی، چهارتایی و یا بیشتر باشد و همین طور میتواند به صورت توالی دو یا چند سنگ و در مجموع یک طرح واحد باشد. امروزه استفاده از این خاصیت تراورتن و مرمر روزبه روز در حال افزایش است و بعضاً سنگ هایی هستند که به تنهایی زیبا نبوده و چه بسا نامنظم و شلوغ دیده شوند ولی با این روش میتوانند به بهترین تابلوی سنگی تبدیل شوند. از لحاظ معماری تراورتن و نقش هایش همخوانی بسیار نزدیکی با مواد موجود در طبیعت اطراف خود دارد. گل و سبزه، خاک و آجر، رنگ و فلز از عناصری است که میتواند به خوبی توسط طراحان ساختمانی در کنار تراورتن به کار گرفته شود.
امروزه استفاده از کارهای ابزاری (دستی و ماشینی) روی سنگ تراورتن در حال توسعه است و از آن استفاده بسیار زیادی میشود. یک نمونه از این کارهای ماشینی طرح هایی است که محصول ماشین پروفیل است و تنوع بسیار زیادی دارد و میتواند پاسخگوی هر سلیقه ای باشد.شرکت سنگ جاوید با پشتوانه تجربیات کادر فنی خود در امر فراوری سنگ های ساختمانی و با استفاده از آخرین دستگاه های روز دنیا و اطلاع از به روزترین متد های طراحی در این زمینه افتخار دارد با صداقت ، تخصص و تبحر، بار فکری قسمت مهم و حساس ساختمان (تأمین سنگ و تولید ابزارهای حجمی و اجرا ) را از دوش مهندسان و سازندگان محترم بردارد .
اارائه دهنده مقاله: شرکت سنگ جاویدآگهی شرکت در صفحه 66