خانه ای با معماری کمیاب

خانه ملک ثابت متعلق به دوره صفوی، معماری سنتی «گودال باغچه» دارد که اکنون نمونه معماری این بنا در کل کشور، به تعداد انگشتان دست هم نمیرسد. تاکنون آن قدر از بافت تاریخی یزد صبحت کرده اند که از دید برخی افراد، موضوعی تکراری در حوزه میراث فرهنگی شده است، اما این بافت آن قدر حرف وحدیث دارد که فقط برای معماریهای متفاوتی که در هر دوره تاریخی در آن ایجاد شده اند، ساعت ها وقت گذاشتن هم کم است و مصداق این سخن، خانه تاریخی «ملک ثابت» است، خانه ای که با معماری متفاوتش ارزش دیگری را به این بافت تاریخی اضافه میکند.امیر ترقینژاد با بیان اینکه این خانه تاریخی به دلیل مرمت نشدن، در آستانه تخریب است، تصریح کرد: برای اینکه تخریب این خانه دیده نشود، درِ آن قفل شده است. سال ها است که این خانه به حال خود رهاشده و اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان یزد دلیل مرمت نشدن این بنا را کمبود بودجه اعلام میکند.این دوستدار میراث فرهنگی افزود: اگر این روند ادامه داشته باشد، خانه «ملک ثابت» که یکی از نفیس ترین خانه های معماری با مشخصات «گودال باغچه» است، در زمستان امسال به شکل جدی آسیب خواهد دید. محمدرضا خادم زاده نیز درباره این خانه تاریخی اظهار کرد: خانه تاریخی «ملک ثابت» در زمان ساخت ، یکی از مهم ترین خانه های موجود در استان یزد بود، چون در زمان ساخت این خانه عنصر بادگیر به واحد مسکونی خانه اضافه شد.این کارشناس مرمت و پژوهشگر بافت های تاریخی با اشاره به اینکه این نوع خانه ها با معماری خاص «گودال باغچه» در زمان ساخت با تغییر و تحولات خاصی همراه بودند، بیان کرد: این بنا از نظر سازه در دوره قاجار دارای تاق های گهواره ای و هلالی است که آن را نسبت به دیگر خانه های موجود در یزد بسیار متفاوت کرده است.رئیس پیشین پایگاه میراث فرهنگی شهر تاریخی یزد با بیان اینکه این خانه تاریخی و با اهمیت در چند سال گذشته در محدوده تعریض قرار گرفته بود، اما با تلاش پایگاه میراث فرهنگی شهر یزد از تخریب آن جلوگیری شد، گفت: با توجه به اینکه این خانه تاریخی مالک خصوصی دارد، هر روز احتمال تخریب این بنای قاجاری بیشتر میشود.این کارشناس بافت های تاریخی درباره شاخص های معماری «گودال باغچه» توضیح داد: هرچند این نوع معماری قبل از دوره صفوی در یزد شکل گرفت، اما اکنون تعداد انگشت شماری از خانه های تاریخی با این معماری خاص در یزد وجود دارند. در دوره صفوی، ساخت وساز چندانی در شهر یزد انجام نشد و اکنون تعداد محدودی از خانه های تاریخی این بافت، معماری «گودال باغچه» دارند، اما باید توجه کرد که هرگاه یک بنای تاریخی در شهر یزد با این معماری ساخته شده، ویژگیهای خاصی داشته، چون این نوع از خانه ها معمولاً در دوران تغییر و تحول ساخته شده اند و در زمان ساخت هر کدام نیز یک ویژگی خاص به این بناها اضافه شده است.