مهندسان مسئول کمرنگی فرهنگ بومی

گروه معماری و دکوراسیون: اگرچه صنعت ساختمان سازی در کشور در سال های اخیر از رشد چشمگیری در ابعاد مختلف کمی و کیفی برخوردار و جلوه های بدیع و درعین حال منحصربه فردی (مانند برج میلاد) را از صنعت ساختمان سازی داخلی به تصویرکشیده است اما از نظر کارشناسان شاید وضعیت فعلی معماری ایرانی را نمیتوان مناسب دانست، چرا که در بسیاری از موارد، طراحی و ساختمان سازی کنونی کشور را نه میتوان تابعی از الگوهای غربی و شرقی با ویژگی های یک ساختمان مدرن و پیشرفته به شمار آورد و نه اثری از فرهنگ و هنر ایرانی و اسلامی را در آن جستجو نمود.علت این مشکل را باید در عوامل گوناگون مانند ضعف نظارتی، ضعف آموزشی و فرهنگی، اهمال کاری های برخی طراحان و پیمانکاران، اغماض نا به جای گروهی از کارفرمایان، بومی نبودن مصالح و عدم تطبیق آن با شرایط ایران، عدم استفاده اصولی و صحیح از امکانات و مصالح جدید، منطبق نبودن طرح های جدید بافرهنگ ایرانی و اسلامی و از زوایای مختلف مانند: شرایط اقتصادی، تحولات فرهنگی و تغییر سلایق عمومی و امثال آن مورد بررسی قرارداد، اما قطعاً برداشت نادرست از خلاقیت و نوآوری در طراحی ساختمان ها را میتوان به عنوان یکی از عوامل اصلی این نابسامانیها و آشفتگیها به حساب آورد، زیرا به نظر میرسد به رغم دانش جدید و تجارب ارزشمند موجود و قابل دسترس، برای بسیاری از طراحان و مهندسین این عرصه، از مفهوم نوآوری و خلاقیت، تنها ارائه یک طرح متفاوت از اهمیت برخوردار است، بدون آنکه سایر ضوابط و معیارهای علمی، عرفی و ارزشی مورد توجه قرار گیرد.تلفیق مؤلفه های معماری شرقی و تکنولوژیهای جدید دکتر مصطفی بهزادفر، فارغ التحصیل طراحی شهری در گفت وگو با خبرنگار ما درباره معماری و تأثیری که از محیط زندگی میگیرد ، گفت: معماری و شهرسازی از جمله مقولاتی هستند که با تغییر شرایط جامعه تغییر میکنند. وی افزود: این شرایط، اعم از اقتصادی، اجتماعی و سیاسی باعث میشود معماری قدیمی و بافت سنتی شهرها ، آرام آرام جای خود را به ساختمان ها و معماری مدرن بدهند. اگر این اتفاق بیفتد صفات هویتی فرهنگ رایج در جامعه رفته رفته تغییر میکند و الگوهای قدیمی برای معماری و شهرسازی را منسوخ میکند.بهزادفر گفت: معماری،پدیده ای است که توسط انسان خلق شده و بر اساس بحث روان شناسی محیطی بر رفتار های اجتماعی تأثیر میگذارد. یک بنای معماری معمولاً تبلور خاصی از اجتماع و فرهنگ رایج در آن است. مثلاً بنای یک مسجد علاوه بر دارا بودن اصول طراحی و معماری متأثر از فرهنگ مردم و محیطی است که در آن ساخته میشود.این مسئله حتی در مورد برج ها و ساختمان های مدرن هم صدق میکند.وی به مشکلات معماری در جامعه امروز اشاره و تصریح کرد: متأسفانه در نیم قرن گذشته کمترین اعتبار پژوهشی برای حوزه معماری در نظر گرفته شده است درحالیکه حفظ معماری ایرانی – اسلامی نیازمند اختصاص اعتبار و هزینه کافی است و پژوهش های گسترده در این زمینه میتواند به حفظ معماری بومی کمک کند.بهزادفر با بیان اینکه میتوان با ضوابط خاصی جلوی این مشکلات را گرفت ، افزود: معماری ما در طول سالیان دراز در چارچوب یک فرهنگ خاص شکل گرفته و ورود تکنولوژیهای روز به معماری ما میتواند بر اساس ضوابط خاصی که تدوین میشود، مدیریت شده و منطبق با فرهنگ ما شکل بگیرد. ما نه میتوانیم از ورود پیشرفت های معماری به کشور جلوگیری کنیم و نه اجازه بدهیم که معماری ایرانی – اسلامی جای خود را به معماری غربی بدهد.این کارشناس معماری همچنین عنوان کرد: با تلفیق مؤلفه های معماری شرقی و تکنولوژیهای جدید در این حوزه میتوان ساختمان هایی ساخت که هم جوابگوی جمعیت حال حاضر کشور باشد و هم مشکلات ایجادشده را کاهش دهد ، زیرا وضعیت جمعیت کشور به گونه ای است که دیگر نمیتوان خانه های یک طبقه ساخت و مجبوریم به انبوه سازی روی بیاوریم. وی در پایان خاطرنشان کرد: تدوین برنامه هایی که استفاده درست از معماری ایرانی و تطبیق آن با زندگی امروز را برای جامعه جا بیندازد، باید در رأس امور متولیان این حوزه قرار گیرد.ضرورت توجه ویژه مهندسان حمید خورشیدوند معاون عمرانی استانداری لرستان نیز با تاکید بر اینکه معماری بناها در هر جامعه ای باید متناسب با فرهنگ آن جامعه باشد، بیان داشت: در این زمینه همچنان تا حد مطلوب فاصله زیادی وجود دارد. وی افزود: بخشی از بار کمرنگ شدن فرهنگ بومی و ملی بر دوش مهندسانی است که خط های بیهویت را بر کاغذ میکشند و بدون توجه به مؤلفه های معماری ایرانی اسلامی اقدام به توسعه ساخت وساز میکنند. وی با تاکید بر ضرورت توجه ویژه مهندسان به این موضوع بیان داشت: امید میرود با دقت نظر و احساس مسئولیت هر چه بیشتر مهندسان ساختمان شاهد تقویت معماری اصیل ایرانی اسلامی در ساخت و سازها باشیم. معاون عمرانی استانداری لرستان با تاکید بر ضرورت پرهیز از استفاده المان های معماری غربی در ساخت بناها، بیان داشت: این المان ها هیچ گونه ارتباطی با فرهنگ بومی ما ندارد و ما باید به سمت استفاده از نمادهای معماری اصیل ایرانی اسلامی حرکت کنیم. خورشیدوند با تاکید بر ضرورت مطالعه و پژوهش هر چه بیشتر در راستای دستیابی به الگوهای معماری و ساختمان سازی متناسب با فرهنگ بومی بیان داشت: فعالان و دست اندرکاران صنعت ساختمان باید توجه بیشتری به این مقوله نشان دهند.