خواسته های انبوه سازان از نظام مهندسی

گروه گزارش: به اعتقاد صاحب نظران، با انتخاب آقای ترکان به ریاست شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور شاهد تغییر و تحولاتی در روند اجرای امور در این سازمان خواهیم بود. با نزدیک شدن به روز مهندسی، به منظور اطلاع از خواسته های انبوه سازان کشور از مدیریت جدید سازمان نظام مهندسی با چند تن از اعضای انجمن انبوه سازان استان تهران گفتگو کردیم:تعامل موثر با دولتاحمد خرم: تا به حال متأسفانه به دلیل آماده نبودن فضا در سازمان نظام مهندسی، از توان و قدرت تشکل ها و انجمن ها و نهادهای مدنی و شوراها استفاده نشده است. سال های کمی است که مدیران ما به این نتیجه رسیده اند که باید کارها را به نهادهای مدنی که مهم ترین کارشان حمایت از عوامل و اعضا و صاحبان پروانه اشتغال است واگذار کرد. از طرف دیگر طراحی، نظارت و مدیریت در ساخت و سازهای ما هنوز ملهم از چارچوب های موجود نظیر ضوابط و قوانین و استانداردها نیست و هنوز در مرکز کشور ساختمان هایی ساخته میشود که در آنها، ناظر موظف سازمان نظام مهندسی کار نظارت را انجام نمیدهد! ما باید بدانیم که اگر در دست راست ما قرآن به عنوان کتاب راهنمایی و هدایت است باید در دست چپ مان ضابطه و قانون و استاندارد باشد. یعنی باید مهندسان کشور اعتقاد به استاندارد داشته باشند. این مسئله متأسفانه در پروژه های ما اعم از زیرساختی و یا عمرانی مغفول مانده و مراعات نمیشود. سازمان نظام مهندسی باید ضابطه، معیار و استاندارد را در تمام شاخه های مهندسی جدی بگیرد. مسئله دیگر اینکه نظام مهندسی تعامل ضعیفی با دولت دارد درصورتیکه تشکل های صنفی و مهندسی باید در تعامل نزدیک با دولت و تأثیرگذار در برنامه ریزیهای کشور، برنامه های 5 ساله، بودجه، تدوین آئین نامه های اجرایی، هدفمندی یارانه ها و سایر مسائل اساسی کشور باشند و بخش خصوصی و نهادهای مدنی ما باید روی مسائلی نظیر اصل 44 قانون اساسی، صدور خدمات فنی و مهندسی، تسهیلات و منابع غیردولتی که در کشور ما و سایر کشورها وجود دارد و ... کار کنند تا سرمایه گذار و فاینانسر به کشور وارد شود و بیع متقابل پا بگیرد. این تفکر که دولت میتواند همه کارهای کشور را انجام دهد از اساس غلط است؛ درحالیکه مثلاً در راستای اجرایی کردن اصل 44 تا الآن و طی سه سال گذشته فقط 5/12 درصد به بخش خصوصی داده شده و 5/87 درصد به شرکت های حاکمیتی داده شده است. این مسائل به نظام فنی و اجرایی کشور خدشه وارد میکند و بخش خصوصی را مایوس میکند. مهندس ترکان که از نیروهای بسیار با انگیزه، فعال و استراتژیست و تحلیلگر و از همه مهم تر تصمیم گیر کشور است که کارها را به ثمر خواهد رساند، باید به این مسائل بپردازد تا گوشه ای از نقش سازمان نظام مهندسی تحقق پیدا کند.نظارت درونی بر کیفیتقرائتی ستوده: به نظر من نظام فنی و اجرایی کشور معضلاتی دارد و خواسته انبوه سازان این است که این نظام بازبینی و در آن تغییرات اساسی انجام شود. مثلاً جایگاه نظام مهندسی نباید فقط به عنوان گروه ناظر باشد و نظارت بر کیفیت ساخت باید به بطن ساخت وساز بیاید. یعنی نباید گروهی بسازند و گروهی سرکشی و نظارت کنند. در همه جای دنیا مهندسی کیفیت و مهندسی ارزش در صدر قرار دارد و نظارت در بطن خودکار وجود دارد. نظام مهندسی الآن در بخش ساختمان فقط جایگاه نظارتی دارد درصورتیکه عین همه جای دنیا نظارت باید در درون طراحی و اجرا باشد. مثلاً اگر کسی در دنیا برند معروف کفش یا لباس یا مثلاً ماشین بنز میخرد اول آن را تست میکند که کیفیتش خوب باشد؟ برای چنین خریدی استفاده کننده آزمایش کیفیت نمیکند چون میداند نظارت بر کیفیت در درون خودش وجود دارد. یعنی از روز اولِ طراحی، نظارت و کنترل بر کیفیت در درون کار بوده و وجود دارد. نظارت به عنوان یک واحد مجزا و خارجی، باید کنار گذاشته شود. نظارت سازمان نظام مهندسی غلط است اگر فقط جایگاه نظارت داشته باشد. باید مانند تمام دنیا، گروهی کارهای طراحی، نظارت، اجرا و خدمات بعد از بهره برداری را انجام دهند. تغییر ساختار نظام فنی و اجرایی یعنی فرم کارها باید عوض شود. الآن فرم قراردادها برای همه جای کشور یکسان است! چنین چیزی غلط است؛ مثلاً مگر ساخت وساز در جنوب و شمال کشور ما مثل هم و یکسان است که به همه، با یک قیمت واحد و شکل مشخص و مدل اجرای یکسان، کار واگذار میشد؟ این مسائل که تغییر کند بسیاری از مشکلات خودبه خود حل میشود. آقای مهندس ترکان میتواند به عنوان رئیس نظام مهندسی با مجموعه های مختلف تعامل کند و این تغییرات را به وجود بیاورد. باید در این امر همه گروه های فعال در امر ساخت وساز کشور اعم از بخش دولتی و بخش خصوصی حضور داشته باشند و با هم تعامل کنند. تثبیت جایگاه مهندسانسید علیرضا قهاری: متأسفانه عملکرد سازمان نظام مهندسی در فعالیت های عمرانی کشور خیلی کم رنگ است درصورتیکه به نظر میرسد این سازمان تنها ارگان رسمی این حوزه است. البته شاید قوانین اجازه نمیدهند که بیشتر از این حضور داشته باشد که در این صورت باید قوانین را اصلاح کرد. مثلاً اگر ساختمانی ریزش کند نظام مهندسی که باید پاسخگو باشد عملاً منفعل است و ایراد کار را به گردن سازمان های دیگر نظیر شهرداری میاندازد. مهندسان الآن در کشور کم رنگ دیده میشوند. شاید میتوان این طور گفت که در کشوری که سرمایه حرف اول را می زند قاعدتاً بعد از سرمایه گذار بقیه کم رنگ میشوند، ولی اگر این سرمایه بخواهد درست به کار گرفته شود؛ به خصوص اینکه سرمایه ها ملی است و برای هزینه کرد درست این سرمایه باید متخصصان کننده کار باشند ولی متأسفانه کارفرماها و دستگاه ها به سلیقه خودشان بدون اینکه جایگاه مهندسی در مسائل لحاظ شود کارشان را انجام میدهند و بعضاً به مهندس ناظر اجازه ورود به ساختمان را هم نمیدهند! البته اگر ناظر در کارش جدی باشد و پول نگیرد که برود دنبال کار خودش! این البته حرف جدیدی نیست و سال ها با موضوع نظارت صوری مخالف و مبارزه شده ولی در این زمینه سازمان نظام مهندسی به وظیفه خودش عمل نکرده است. به نظر میرسد سازمانی که چشم امید همه مهندسان به آن است باید جایگاهش را در جامعه مهندسی کشور تثبیت کند و یکی از کارهایی که ریاست این سازمان باید انجام دهد تثبیت جایگاه نظام مهندسی در نظام فنی و اجرایی کشور است. ما انبوه سازان که بخش مهمی از این جایگاه را از نظر ساخت وساز داریم به ریاست این سازمان امید داریم. اگر قرار است کشور ما ساخته شود باید به دست متخصصان ساخته شود و برای از بین نرفتن سرمایه های ملی باید کار به دست متخصصان سپرده شود و البته از آنها باید توقع داشته باشیم تا هم عملکرد و هم نظارت خوبی داشته باشند.آقای ترکان چون سابقه کار اجرایی دارد و از مهندسان قدیمی هستند درد مهندسان را متوجه میشوند. مهندس زیاد داریماسفندیار سلطانی: آنچه که ما تا به حال داشتیم و فاجعه بود این بود که سازمان نظام مهندسی قانون نظام مهندسی را مصادره کرده و از متری 300 تا 800 هزار تومان هزینه های اضافی به مردم تحمیل میکند. آقای مهندس ترکان باید سازمان را به این سمت ببرد که طول عمر مفید ساختمان از 25 سال به بالای 50 سال برسد، مصرف انرژی در ساختمان ها کم شود و قوانین و مقررات را اصلاح و بروکراسی زائد را حذف کند. چرا یک شرکت مهندسی باید تعدادی مهندس را جمع کند تا فقط بتواند از امضاهای آنها استفاده کند و چرا باید مهندسان امضا فروشی کنند؟ ما اجرای درست قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، بالاخص بند 29 آن که وزارت راه و شهرسازی را موظف کرده تا ظرف شش ماه آئین نامه اجرایی آن را ابلاغ کند خواستاریم. الآن با سیطره کامل نظام مهندسی شاهد ایجاد ساختمان هایی هستیم که اگر در تهران زلزله ای به شدت شش ریشتر بیاید درصد زیادی از آنها فرو میریزد. به نظر من حدود 30 تا 35 درصد نهادها و ادارات ما کارشان این است که مراقب هم باشند! همه مواظب و مراقب هم هستند ولی باز هم تخلف های زیاد و بزرگی صورت میگیرد. باید اینها حذف شوند. ما قوانین مازاد زیاد داریم و مهندس هم زیاد داریم، چیزی که نداریم «تعریف الگوی مالی مناسب در مسکن» است که بهتر است مهندس ترکان این را تعریف کند. در تمام دنیا میگویند: برای اجرای کار ساختمان باید کارفرما یا دولتِ صاحب زمین، یک صنفِ مجری و یک صنفِ ناظر باشد. الآن در سازمان نظام مهندسی قاضی، متهم و مدعیالعموم یکی است و خواسته ما این است که اینها از هم جدا شوند.