مهندسی ترکتازی های نظام مهندسی

مهندس اکبر ترکان به موجب حکم رئیس جمهور در اجرای ماده 22 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب 29/11/74 مجلس شورای اسلامی، به مدت سه سال به عنوان رئیس جدید شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان منصوب شدند. هرچند از انتشار این خبر چند روزی میگذرد و شاید موضوع روز تلقی نشود ولی با توجه به تاریخ چاپ نشریه پیام ساختمان (26 بهمن) ناگزیر دو رویداد پس و پیش از انتصاب مهندس ترکان و فرا رسیدن روز مهندسی (پنجم اسفندماه) را که مناسبت تنگاتنگی با هم دارند در این شماره بررسی می کنیم.رئیس جدید شورای مرکزی نظام مهندسی پیش از انتصاب توسط رئیس جمهور و پس از انتخاب اعضای نظام مهندسی که حائز اکثریت آرا در انتخابات نظام مهندسی شده بودند، نقطه نظراتشان نسبت به ارتقای جایگاه نظام مهندسی را چنین مطرح کرده بودند : دولت باید تصدیهای خودش را کم کند و نهادهایی مثل نظام مهندسی باید مسئولیت قبول کرده و سایر نهادها هم نقش بزرگ تری ایفا کنند. ایشان بدون اینکه اطلاع داشته باشند چند ماه پس از ابراز این مطالب خود بر مسند ریاست شورا تکیه خواهند زد و کسی که این مطالبات را باید بشنود و عمل کند خودشان خواهند بود، تاکید کرده بودند؛ دوستان باید بیشتر به این موضوع یعنی کاهش تصدیگری دولت بپردازند. همفکران رئیس جدید شورای مرکزی نظام مهندسی هم اعتقاد به بازتعریف نظام مهندسی و احیای مجدد سازمان دارند. آنها از اینکه نظام مهندسی به عنوان یک اداره و واحد کمکی وزارت راه و شهرسازی عمل میکند و همه چیز دست وزارتخانه است و خود نظام مهندسی کاری نمیتواند بکند به شدت آزرده خاطر هستند. این گروه حداقل چیزی را که برای مهندسان میخواهند، قائل شدن جایگاهی هم شأن و همتراز با جایگاه نظام پزشکی برای نظام مهندسی است. برخی دیگر همراه با طرح مطالبات جایگاهی و صنفی مهندسان، آموزش حرفه ای و مالیاتی و نیز برقراری ارتباط با مشابه نظام مهندسی در خارج از کشور را برای آنان ضروری دانسته و این مقدمات را لازمه ارتقای کیفیت ساخت وساز و از بایدهای رشد و بهره وری این حرفه میدانند.اما در مقابل،کسانی که خارج از نظام مهندسی به شکل حقیقی هستند مانند انبوه سازان، کاردان ها و پیمانکاران- رفتار نظام مهندسی را در اجرای قانون نظام مهندسی و در همکاری با آنها نامناسب ارزیابی کرده و حتی از عبارات سوءاستفاده و مصادره به مطلوب از قانون نظام مهندسی به نفع مهندسان خاص نه عام که در همه این گروه ها مشغول به مهندسیاند، استفاده میکنند. این گروه معتقدند تاکنون از توان تشکل ها آن طور که باید و شاید استفاده نشده و به عبارتی سهم آنها از قانون نظام مهندسی آن گونه که خود میخواهند و در قانون آمده، داده نشده است.پیمانکاران، اجرای کارهای زیر بنایی عمرانی در کشور را حاصل زحمات قشر زحمتکش خود دانسته و از زدن انگ سودجویی در حوزه ساخت وساز و وارد شدن به خریدوفروش مسکن به خاطر کسب منافع بیشتر به هم حرفه ای های خود ابا نمیکنند.کاردان ها و معماران تجربی، هم از نادیده گرفته شدن سهم خود در اجرای پروژه های ساختمانی چه توسط انبوه سازان و چه مهندسان که امضا و نظارت بر اجرای صحیح ساخت وساز بر عهده آنها گذاشته شده، دلگیر هستند و شاکی که علیرغم داشتن جایگاه در قانون نظام مهندسی به نوعی در حقشان تضییع میشود. انبوه سازان معتقدند همیشه در گود ساخت وساز بوده و اجرای پروژه های بزرگ را آنها رقم میزنند اما حق امضاء و نظارت را مهندسان میگیرند. این گروه خواهان نظارت مهندسان ولی اجرای ساخت وساز توسط خودشان هستند و این خواسته را به عنوان مطالبه اصلی خود از رئیس جدید شورای مرکزی نظام مهندسی مطرح کرده اند. به این انتقادات، اضافه کنید انتقادهای وزیر راه و شهرسازی را که از تبدیل شدن نظام مهندسی به سازمان شهرداریها سخن گفته و نیز نظام فنی و اجرایی را سازمان مهندسی دولتی خوانده است. دکتر آخوندی کنترلرا به عنوان یک رسالت از وظایف نظام مهندسی اقدامی کوچک دانسته و معتقد است؛ باید در ماهیت نظام مهندسی تغییر اساسی صورت گیرد.ایشان با این دیدگاه و نیز نقدی که بر تبدیل شدن نظام مهندسی به سازمان شهرداریها و نظام فنی و اجرایی به سازمان دولتی دارند،حرکت این دو نظام فنی را موازی کاری دانسته و احتمالاً برای یکپارچه سازی آنها پس از انتصاب مهندس ترکان به عنوان رئیس جدید شورای مرکزی نظام مهندسی اقدامی عملی انجام خواهدداد.البته عملی شدن احتمال فوق وقتی قوت میگیرد که قانون نظام مهندسی فعلی که برای اصلاح به مجلس فرستاده شده است در حال حاضر منتظر دریافت دیدگاه همه تشکل های دخیل در امر ساخت وساز میباشد. هر چند پس از ارسال درخواست اصلاحیه به مجلس توسط نظام مهندسی و تصویب کلیات آن با فوریت در مجلس صدای سایرگروه های ساختمانی اعم از انبوه سازان ، پیمانکاران و کاردان ها بلند شد و احتمالاً هم این سروصدا مزید بر علت شد تا نظرات کارشناسی سایر اصناف هم گرفته شود اما شنیده ها حکایت از آن دارد که مهندس ترکان برای جامه عمل پوشاندن به مطالبات همه گروه ها و نیز برآورده شدن دغدغه های وزیر راه و شهرسازی در یکپارچه سازی نظام فنی و اجرایی به این سمت منصوب شده است.انتظار می رود با سکانداری مهندس ترکان که کوله باری از تجربه مدیریت در رأس دستگاه های اجرایی و وزارتخانه های متعدد را همراه داشته و تعاملی که در درون دولت دارند از یک طرف، ترکتازی های پیشین و البته ناصواب نظام مهندسی که اعتراض بخشی از جامعه ساختمانی کشور را برانگیخته بود و از طرف دیگر، سهم خواهی های نابحق گروه هایی که موجبات واگرایی مجموعه بزرگ ساختمانی را فراهم آورده بودند ، مهندسی مجدد و باز تعریف شود تا با هم افزاییبیشتر نه سهم خواهی بیش ازپیش امکان ارتقای کیفیت ساخت وساز کشور به دست و کمک همه گروه ها نه یک گروه خاص فراهم آید.قادر نصیری