معضلات فرهنگی در مجتمع های مسکونی

چند روز پیش محسن نریمان، قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در طرح مسکن مهر اعلام کرد که بیش از 50 درصد از متقاضیان مسکن مهر در پرند و پردیس بومی نیستند. مهندس نریمان با تاکید بر ضرورت بومی بودن ساکنان مسکن مهر به عنوان یکی از شرایط اصلی، گفت: متقاضیان باید بومی باشند زیرا این طرح باید سرریز جمعیت منطقه را در خود جای دهد. وی همچنین از افزایش ناگهانی و بدون برنامه ریزی جمعیت در شهرهای جدید استان تهران انتقاد کرده و با اشاره به اینکه تصمیم یک باره دولت برای سکونت 300 هزار نفر در شهرهای جدید پرند و پردیس مغایر با برنامه ریزیهای انجام گرفته برای این دو شهر بود، گفت: با ساخت مسکن مهر سکونت 80 هزار نفر هم در شهر هشتگرد به صورت یکباره انجام شده که همین موضوع «مشکلات زیادی» را برای ساکنان این شهرها به وجود آورده است.

با توجه به کمبودهایی که شهرهای جدید به ویژه در حوزه زیرساخت ها و همچنین خدمات روبنایی دارند ،شاید کمتر اذهان به سمت مشکلات اجتماعی و فرهنگی در این شهرها برود اما در دیدی کلی و جامع نگر، که شاخصه نگاه کارشناسان شهرسازی است، اهمیت مسائل هنری، فرهنگی و اجتماعی کمتر از سایر مسائل نیست. از این منظر ضرورت دارد بررسی شود که در مجتمع های مسکونی شهرهای جدید، چقدر اصول و معیارهای فرهنگی رعایت شده و از طرف دیگر چقدر این ظرفیت در همه ساکنان مجتمع ها هست که خود را ملزم به رعایت این اصول کنند. به منظور بررسی این شرایط به چند مجتمع مسکونی در پردیس سر زدیم و با چند تن از ساکنان در این خصوص گفتگو کردیم

سلیقه های متفاوت

احمد فرشچی، دبیر و ساکن یکی از مجتمع های مسکونی واقع در شهر پردیس میگوید: «باید پذیرفت که یکی از مشکلات عمده در مجتمع های مسکونی با واحدهای نسبتا زیاد، وجود سلیقه های متفاوتی است که در بین ساکنان آن به چشم می خورد. این تفاوت ها در اصل ناشی از همان فرهنگی است که افراد در آن رشد و پرورش یافته اند. زمانی که در یک مجتمع مسکونی مشکلی وجود داشته باشد و به موازات آن، نوع نگاه و تفکر افراد با هم تفاوت فاحشی داشته باشد، نه تنها هیچ مشکلی حل نمی شود بلکه بدون شک، اختلافات و کشمکش ها هم بیشتر خواهد شد، چون هر کس دوست دارد طبق میل شخصی خود رفتار کند و نظر خود را به کرسی بنشاند».

شانه خالی کنندگان!

نیکو سرشت،مدیر یکی از مجتمع های پردیس میگوید: «من در یک مجتمع 20 واحدی زندگی میکنم و مشکلاتی که در ساختمان ما وجود دارد واقعا آزار دهنده است. مثلا بعضی از ساکنان از دادن شارژ و پرداخت هزینه های کلی ساختمان شانه خالی میکنند و بیتوجهی از خود نشان میدهند، در حالی که آنها هم همانند دیگر ساکنان از همه امکانات استفاده میکنند. مثلا چندی پیش ما یکسری هزینه های کلی را که شامل نقاشی راه پله ها، درست کردن باغچه ها و تعمیر درِ ورودی پارکینگ بود، پرداخت کردیم و الان سه ماه است که از تاریخ همه تعمیرات میگذرد که بخشی از آن از صندوق ساختمان پرداخت شد اما هنوز تعدادی از ساکنان، سهم خود را پرداخت نکرده اند. بالاخره ما هر چند وقت یکبار با اینگونه مشکلات روبه رو هستیم و حتی برای رسیدگی به آنها ماهی یک بار جلسه ای را به عنوان مجمع عمومی ساختمان برای ساکنان برگزار می کنیم اما متاسفانه همان هایی که قواعد و قانون آپارتمان را زیر پا می گذارند ، دقیقا همان هایی هستند که اصلا در این جلسات شرکت نمی کنند و اگر هم شرکت کنند بعد از تصمیم گیری و تمام شدن جلسه همه چیز را به فراموشی می سپارند. » این شهروند ساکن پردیس بعد از کلی گلایه، در انتهای حرف هایش میگوید : «البته به نظر من همه اینها به دیدگاه، نگرش و فرهنگ افراد برمی گردد و زمانی که مشکل در نوع نگرش و فرهنگ باشد ، مزاحمت ها ، سر و صداهای شبانه ، بی توجهی به پارکینگ خصوصی و نیز هزار و یک مشکل دیگر را هم شامل می شود .»

تسهیلات یا تصدیعات؟!

یکی از ساکنان مجتمع های مسکونی مهر که نخواست نامش ذکر شود، با اشاره به مشکلات موجود در این خصوص میگوید: «گاهی اوقات فکر میکنم که با این اوضاع و احوال امروزی، که نداشتن خانه مشکل بزرگی است و خیلیها متأسفانه امکان خرید برایشان میسر نیست، اما با رفتارها و برخوردهای نادرست و بعضی بی سر و سامانیهایی که در برخی آپارتمان ها و مجتمع های مسکونی دیده میشود ، انگار داشتن خانه هم کم مشکل تر از نداشتن آن نیست! چرا که در بسیاری مواقع حتی با وجود یکسری قاعده و قانون در آپارتمان های مسکونی، بعضی از افراد دوست دارند بر طبق تفکر و میل شخصی خود عمل کنند.

مثلاً وجود امکانات در هر مجتمع مسکونی، که باید باعث راحتی و آرامش ساکنان باشد بعضی مواقع بیشتر باعث دردسر و تنش است. در آپارتمانی که من و خانواده ام زندگی میکنیم مشکلاتی وجود دارد که هر قدر هم تذکر داده میشود ولی بیفایده است. مثلاً درِ آسانسور مجتمع ما خراب است و خودش کیپ نمیشود و بارها هم بر روی تابلو اعلانات تذکر داده شده که بعد از خارج شدن از آسانسور در را باز نگذارید. اما متأسفانه بعضی از افراد بعد از بیرون آمدن از آسانسور، بین طبقات مختلف در را باز گذاشته و بدون توجه، از آسانسور خارج میشوند که این موضوع حتی چندین بار به بگومگوهای لفظی هم منتهی شده اما همچنان به فراموشی سپرده میشود. یا هنگام خراب شدن آسانسور، بعضیها که در طبقات پایین تر ساکن هستند از دادن هزینه های تعمیر آسانسور خودداری میکنند و میگویند: «مگر ما چه قدر از آسانسور استفاده می کنیم که باید هزینه تعمیرات را هم پرداخت کنیم؟ ما بدون آسانسور هم مشکلی در رفت و آمد نداریم و این هزینه به عهده طبقات بالاتر است». از طرف دیگر بالا و پایین رفتن با آسانسور، تفریح و سرگرمی بعضی از کودکان شده و خانواده هایشان هم بدون کمترین توجهی، استفاده نابجا از آسانسور را جزو سرگرمیهای کودکانه فرزندان خود می دانند، اما دریغ از آنکه هزینه ای را برای تعمیرات و یا دیگر موارد ساختمانی پرداخت کنند».

با کلاس های قانون گریز!

«زیر پا گذاشتن قوانین و بی توجهی به اصول فرهنگی گاهی از جانب کسانی است که خود را جزو با کلاس ترین افراد میشناسند». این گفته خانم طالبی، یکی از ساکنان پردیس است که ادامه میدهد: «به هر حال در هر مجتمع مسکونی ممکن است مشکلاتی وجود داشته باشد، اما آنچه مهم است حل و فصل و اندیشیدن چاره برای آن است. مثلا اینکه بعضیها از پرداخت هزینه های مشترک سر باز می زنند، یا مبلغ تعیین شده را به موقع پرداخت نمی کنند و حتی با وجود رفت و آمدهای زیاد، تعداد نفرات خانواده خود را کمتر اعلام میکنند، زیر پا گذاشتن حق و حقوق دیگران است. زمانی هم که از آنها انتقاد می شود، می گویند: ما همیشه در بهترین و مرفه ترین مناطق زندگی کرده ایم و نیازی به تذکر و انتقاد دیگران نداریم! در حالی که به نظر من زیر پا گذاشتن قوانین و بی توجهی به حقوق دیگران، بیشتر از جانب کسانی است که خود را جزو باکلاس ترین افراد و متفاوت از دیگران میدانند، در حالی که نوع برخورد و کلامشان چیز دیگری را نشان می دهد».

احترام به فرهنگ آپارتمان نشینی

وجود مجتمع های 30 و 40 واحدی و حتی بیشتر در شهرهای اقماری، یعنی امکان اسکان برای خانواده های متعددی که قطعاً هر یک دارای فرهنگی متفاوتند که از آداب و الگوهای رفتاری خاص خود پیروی میکنند. اما آنچه از این منظر قابل تأمل است، عمل به قوانین وضع شده، خارج از حریم شخصی و خصوصی افراد در مجتمع های مسکونی است که اگر قرار باشد ساکنان بر اساس نظر و سلیقه شخصی خود رفتار کنند یا با بیتفاوتی از آنچه که باید عمل شود، برخورد نمایند، باعث بروز مشکلاتی در کل مجموعه خواهند شد. باید پذیرفت امروزه با توجه به نوع زندگی در مجتمع های مسکونی در شهرهای جدید، آنچه که ارزش و اعتبار اشخاص را بالا میبرد و مهر تأیید بر اصالت و شخصیتشان می زند، همان توجه و احترامی است که آنان به آنچه تحت عنوان فرهنگ آپارتمان نشینی خطاب میشود، میگذارند نه آنچه که ساخته وپرداخته ذهن افرادی است که فقط از فرهنگ شخصی و خانوادگیشان سرچشمه میگیرد.مهرنوش رجایی