تشکل های انتخاباتی یا اقتصادی؟

گروه گزارش: عموماً تشکل های صنعت ساختمان کشور با نام هایی چون انجمن های انبوه سازان، انجمن های پیمانکاری، نظام کاردانی، نظام مهندسی، انجمن های کارفرمایی و ... که کارهای حرفه ای ساخت وساز، و فنی و مهندسی انجام میدهند، شناخته میشوند. اما در کنار اینها، تشکل هایی دیگری هم وجود دارند که اگرچه محل تجمع و تصمیم گیری عده ای از مهندسان است، اما در برخی از آنها ممکن است فعالیت های فنی و مهندسی اولویت نداشته باشند؛ اما این گونه تشکل ها قرار است چه کنند و در صنایع عمرانی کشور چه نقشی بر عهده دارند و اصلاً هدف از تشکیل آنها چیست؟ برای یافتن پاسخ به سراغ دو تن از مدیران این تشکل ها رفتیم؛ «تام» و «شرکت توسعه شهرسازی ایرانیان» دو تشکل از زیرمجموعه های انجمن انبوه سازان استان تهران هستند که مهندس حسن محتشم، نایب رئیس آن است و «صدای مهندس» که تقریباً دو سال پیش تأسیس شده و بیشتر در فضای مجازی فعال است و مدیر آن مهندس غلامحسین رادفرماست.تسهیل کننده مراودات و حلقه اتصالپیام ساختمان: چه شد که به فکر تأسیس شرکت تام افتادید؟ حسن محتشم: چون معمولاً انجمن های صنفی که نوعی سازمان مردم نهاد یا ان جیاو هستند و کار اقتصادی نمیتوانند انجام بدهند و از طرف دیگر، الزاماً در ارتباط با فعالیت انجمن ها، کارهای اقتصادی پیش میآید که باید در جهت منافع اعضا و صنفشان انجام بدهند، در نتیجه دست به تأسیس شرکت میزنند. شرکت تعاونی تام هم به خاطر همین تأسیس شد و اعضای انجمن انبوه سازان استان تهران اعضای آن هستند. مسئولیت این شرکت خریدوفروش نیست که به اعضا سود برساند، چون اعضای آن خودشان کارآفرین هستند و بنیه مالی قوی دارند اما صرفاً به خاطر این عضو تعاونی میشوند که این تعاونی عامل پیوند فروشندگان، تولیدکنندگان و عرضه کنندگان کالاها و خدمات مهندسی به انبوه سازان است.پیام ساختمان: چه کالا و خدماتی مد نظرتان است؟مثلاً مصالح ساختمانی. برای این کار شرکت تام با شرکت های تولیدکننده مصالح ساختمانی توافق نامه مینویسد که با شرایط خاص و تسهیلات و تخفیفات ویژه محصولشان را به اعضای انبوه ساز ما ارائه کنند. یک انبوه ساز ممکن است به تنهایی درصد کمی از تولیدکننده یا فروشنده مصالح تخفیف بگیرد ولی تام تخفیف بیشتری میگیرد چون به شرکت سازنده یا فروشنده مجموعه انبوه سازان را معرفی میکند که مشتریان قابل توجهی هستند. به این شکل به نفع فروشنده و تولیدکننده هم هست. در حقیقت شرکت تام تسهیل کننده مراودات و حلقه اتصال بین تولیدکنندگان و فروشندگان مصالح ساختمانی از طرفی و انبوه سازان از طرف دیگر است. تأمین نیازهای مشترک اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اعضا و همچنین ترویج و تحکیم مشارکت همکاران در تعاونی از اهداف عالیه شرکت تام است.پیام ساختمان: ولی انجمن انبوه سازان استان تهران یک شرکت ساختمان سازی هم دارد؟«شرکت توسعه شهرسازی ایرانیان» کنسرسیومی ساختمانی است که فعالیت ساخت وساز انجام میدهد و اعضای آن حدود 25 شرکت حقوقی عضو انجمن انبوه سازان استان تهران هستند که سهامدار این شرکت هستند. این شرکت با اعتبار انجمن، در بدو کار قراردادی 505 میلیارد تومانی با وزارت راه و شهرسازی منعقد کرده که چون موضوع قرارداد، مسکن مهر بود در مقطعی افزایش قیمت هم شامل آن شد. «شرکت توسعه شهرسازی ایرانیان» این قرارداد را بست تا کار را به اعضای سهامدار خودش واگذار کند که البته به اعضای غیر سهام دار هم کار داده شده است. این هم یکی از شرکت هایی است که به نوعی از طریق انجمن به وجود آمده و کار این شرکت فقط ساخت و سازاست. ولی تام در همه ابعاد فعالیت میکند، مثلاً 1400 نفر از پرسنل شرکت های عضو انجمن را بیمه تکمیلی کرده است، یا کارهای امور رفاهی انجمن را شرکت تام انجام میدهد. تام به معنای تشکل آنچنانی نیست بلکه شرکت مستقل حقوقی است که مجاز است فعالیت اقتصادی انجام دهد.رانت خواری با کمک اعضاپیام ساختمان: تشکل «صدای مهندس» از چه زمانی و با چه هدفی تشکیل شد؟غلامحسین رادفرما: حدود دو سال پیش گروهی از مهندسان از انجمن های اطراف تهران دور هم جمع شدند تا برای انتخابات نظام مهندسی آن زمان فهرستی تهیه کنند. آن گروه دنبال اسمی بود تا بتواند خودش را به آن نام معرفی کند و نهایتاً عنوان صدای مهندس را انتخاب کردند. آن افراد در آن مقطع برای انتخابات فهرست دادند و در آن شرکت کردند و آن قضیه تمام شد. پس از آن دیگر تشکلی به نام صدای مهندس وجود ندارد و هیچ فعالیتی در این خصوص انجام نشده است چون صدای مهندس یک تشکل نیست.پیام ساختمان: سایت صدای مهندس چه؟سایت صدای مهندس یک تشکل یا گروه نیست هیچ وابستگی به هیچ دسته و گروهی ندارد. ما سعی کرده ایم به شکل فراگیر کار و در انتخابات مختلف به شکل مستقل عمل کنیم و خبر جریان های مختلف را به گوش همه برسانیم.پیام ساختمان: شما خودتان عضو چه تشکلی هستید؟تشکلی صنفی در شهرری فعال است به نام «انجمن صنفی مهندسان شهرستان ری» که من مؤسس آن بودم و در حال حاضر عضو هیئت مدیره آن هستم. این انجمن تمام 7 رشته مهندسی را پوشش میدهد و کارکرد انجمنی خودش را دارد.پیام ساختمان: ظاهراً تشکل هایی شبیه به انجمن شما زیاد هستند، اینها چه میکنند؟تعدادی از این انجمن ها و تشکل ها، فعالیت هایشان منوط و مربوط به ارجاع کار و سایر امور نظام مهندسی است مثل تشکل ها و گروه های مهندسی که به صورت کانون یا انجمن در تمام شهرهای استان تهران وجود دارند. مثل انجمن شهریار، انجمن ملارد، انجمن اسلامشهر، انجمن چهاردانگه، انجمن رباط کریم، انجمن کرج، انجمن شهرری و ... اینها انجمن هایی هستند که به فراخور حال، از مهندسان همان منطقه تشکیل شده اند و با سازمان نظام مهندسی در جهت بهبود خدمات مهندسی همکاری میکنند. تعداد دیگری از تشکل ها هم که بنیه قوی تری دارند علاوه بر فعالیت های فنی مهندسی، در انتخابات مختلف مثل انتخابات نظام مهندسی و انتخابات شورای محل خودشان یا حوزه شهرستانشان هم فعالیت میکنند. پیام ساختمان: شما تعدد تشکل ها را امر مثبتی قلمداد میکنید؟این امر به نوبه خودش مثبت است چون اساساً نقش نظام مهندسی میتواند رویکرد کنترل و سیستم هدایت کننده بالاسری باشد. این موضوع در قانون سازمان نظام مهندسی و کنترل ساختمان هم آمده است که سازمان میتواند با تشکل هایی که پتانسیل و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری در منطقه خودشان دارند، مثل تشکل ها و انجمن های صنفی، کارهای ساخت وساز و فعالیت های مهندسی را بهبود ببخشد. وجود انجمن های صنفی در شهر تهران و کل کشور نکته مثبتی است که مثلاً اگر کسی در آن حوزه شکایتی داشته باشد میتواند به آنجا مراجعه کند و همچنین اعضا میتوانند باهم فعالیت کنند و باعث ارتقای آن صنف شوند. اما وقتی از انجمن ها برای رسیدن به قدرت و از پشتوانه اعضا برای برخورداری از رانت استفاده شود، غلط است.