ارتقای دانش مهندسان نیازمند تغییرات

گروه ساخت وساز: ششمین همایش مقررات ملی ساختمان، از سوم تا پنجم اسفند با برگزاری دوره های آموزشی ارتقای پایه مهندسان ساختمان ، توسط دفتر مقررات ملی ساختمان برگزار شد. آشنایی با فن آوریهای نوین ساختمانی و صنعتی سازی یکی از کارگاه های آموزشی بود که توسط دکتر مهران مطلق؛ عضو هیئت علمی دانشگاه تهران برگزار شد. به گفته وی برخی مهندسان رشته های تخصصی مثل عمران، معماری، شهرسازی علیرغم داشتن سوابق قابل توجه کاری، آشنایی زیادی با سازه های نوین صنعتی ندارند. درحالیکه فن آوریهای نوین صنعت ساختمان مدام در حال تحول است، پس باید هر سال برنامه های مدونی برای معرفی و آموزش آنها به جامعه مهندسی کشور داشته باشیم. در نتیجه افزایش ارتباطات در چنین گردهماییهایی میان محیط های آموزش عالی با نیروهای اجرایی کار و گروه های مختلف در بعد طراحی، تولید و نظارت بر اجرا، مهم ترین عامل در گسترش فناوریهای نوین و موفقیت در این صنعت است. این استاد معماری و شهرسازی معتقد است؛ اگر چه قوانین و آیین نامه های فعلی سازمان نظام مهندسی مطلوب است ولی هنوز در ابتدای راه است. وی مهم ترین اشکال موجود را عدم ارتباط مناسب میان رشته های تخصصی میداند، به طوری که هرچقدر این ارتباط کمتر میشود بهره وری در افزایش کیفیت ساخت نیز کاهش مییابد. کنترل کیفیت در اختیار شهرداریمطلق با اشاره به طبقه بندی کیفیت ساختمان های فعلی مثل بافت فرسوده قابل بهسازی و ساختمان های نوساز گفت: کیفیت ساختمان های فعلی نسبت به گذشته افزایش یافته است، اما در ارزیابی کلی، کیفیت ساخت وساز در کشور بسیار کم است. وی به یکی از آیتم های این موضوع یعنی عدم کنترل بر کیفیت ساخت اشاره میکند و اینکه سازمان نظام مهندسی و دفتر تحقیقات مسکن راه و شهرسازی باید در این زمینه نقش بیشتری ایفا کنند اما در عمل این وظیفه در اختیار شهرداری است. این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران درباره بروز تخلفات ساختمانی و پاس کاری مسئولیت نظارت بر آن میان متولیان امر، میگوید: به نظر من این موضوع یک بحث حقوقی و کاملاً گروهی است. ساختار حقوقی، سازمان نظام مهندسی ساختمان باید به گونه ای تعریف شود که تمامی معضلات پیش آمده را متوجه یک فرد نکند بلکه یک گروه به هم پیوسته باهم دیده شوند. به نظر من در نظام مهندسی بخش حقوقی خیلی جای کار دارد و سازمان نظام مهندسی باید بخش حقوقی خود را ارتقاء دهد. مطلق با بیان اینکه کاهش مصرف انرژی و افزایش بهره وری دو آیتم ضروری در صنعت ساخت میباشد، معتقد است: برای این منظور باید هرچه بیشتر به سمت استفاده از مصالح و تکنولوژیهای نوین پیش برویم. به عنوان نمونه بهتر است در مباحث 21 گانه مقررات ملی ساختمان مبحث بیست و دومی در بعد مدیریت ساخت و تکنولوژی نوین اضافه شود. مدیریت بحران قبل از پاسخ دچار بحران مدیریت کنونی خدمات و بحران در کشور نوپاست. مطلق دراین باره میگوید: اولین خطا را خود سازمان پیشگیری و مدیریت بحران کشور انجام داده است. مکانیابی فضای سازمان مدیریت بحران شهر تهران، به گونه ای است که هنگام بروز زلزله این ساختمان ها با توجه به قرارگیری در کنار سایر ساختمان ها، قبل از اینکه بتوانند به بحران پاسخ دهند خود فرو میریزند، این در حالی است که باید محل استقرار آنها به گونه ای باشد که مردم برای نجات به آنها پناه ببرند. مثلاً در بزرگراه چمران، در کنار سازمان همیاری شهرداریهای استان تهران، سازمان مدیریت بحران است و اطراف آن با مجتمع مسکونی احاطه شده است. کسانی که در این همایش ملی مهندسی شرکت کردند گواهینامه یک دوره ارتقای پایه پروانه اشتغال به کار بر اساس آیین نامه نظام مهندسی کشور توسط دفتر مقررات ملی ساختمان دریافت کردند، موضوعی که نحوه برگزاری آن مورد انتقاد برخی از مهندسان شرکت کننده در کارگاه های مختلف این همایش بود. دریافت هزینه یا ارتقای پایه علمیبه گفته مهندسان، با توجه به کیفیت برگزاری این دوره ها و پرداخت مبالغ 350 هزار تومانی برای شرکت در دو کارگاه آموزشی، میتوانستند بدون حضور خود نیز این مبالغ را پرداخت کنند. اگرچه به گفته مهندسان شرکت کننده برخی از این دوره ها از کیفیت محتوایی خوبی برخوردار است اما به دلیل زمان کوتاه آن، آنچنان که باید کاربردی نیست. مهندسی که در کارگاه بهینه سازی و صرفه جویی در مصرف انرژی شرکت کرده میگوید: در این کارگاه بیشتر آمار ارائه شد تا جزییات بیشتری از فرایند کار، من این اطلاعات عمومی را از اینترنت نیز میتوانستم دریافت کنم، نه اینکه 350 هزار تومان را صرفاً برای ارتقای پایه پرداخت کنم. ضمن اینکه چندی پیش من این دوره را در یزد گذرانده بودم در مقایسه با آن هیچ اطلاعات و دانش جدیدی ارائه نشد. مهندس دیگری با اشاره به نبود تفکیک درست از دوره های تخصصی مرتبط با متخصصان آن گفت: به نظر میرسد، وزارت راه و شهرسازی تنها قصد دارد هزینه ای دریافت نموده و مدرکی ارائه کند. در نظام مهندسی نیز همین مشکلات را داریم هنوز بعد از این همه سال ما همچنان برای انتخاب اعضای هیئت مدیره اختلاف داریم، علت این نابسامانی نیز رقم قابل توجهی است که در صنعت ساختمان جابه جا میشود. در نتیجه هیچ توقعی برای افزایش کیفیت دوره های آموزشی و یا سامان دادن ما در حیطه فعالیت تخصصیمان نیست. بر اساس این گزارش به نظر میرسد، با توجه به افزایش روزافزون پروژه های ساختمانی و ورود تکنولوژیهای نوین، روش آموزش و ارتقای دانش و پایه مهندسان نیازمند تغییرات اساسی است و افزایش مهارت های اجرایی و علمی مهندسان باید مورد بازنگری قرار گیرد.