بخش خصوصی چگونه وارد عرصه شود

*مسئولان جدید وزارت راه و شهرسازی میخواهند سهم بیشتری به بخش خصوصی در اجرا بدهند، اما لازمه آن، احیای فعالیت های تشکلی است؛ اقدامی که به اعتقاد عضو هیئت مدیره انجمن پیمانکاران استان تهران «با عضویت در تشکل ضمن تمرین زندگی اجتماعی، آن را تقویت میکنیم». یوسفی همچنین از «شدت گرفتن نفع شخصی اعضای انجمن به جای نفع جمعی انتقاد میکند»، موضوعی که عضو کمیسیون صدور خدمات فنی و مهندسی اتاق بازرگانی ایران درباره آن میگوید؛ «سندیکاها و تشکل ها به دلیل اینکه نتوانسته اند خدمت رسانی برای ذینفعان خود انجام دهند، طبیعتا اعضای آن میل کمتری برای حضور دارند». حال آیا تشکل های ساختمانی برای مشارکت بیشتر در فضای کلی کسب وکار این صنعت باید دست به اصلاحات ساختاری بزنند.به تشکل ها میدان داده نشده استعضو کمیسیون صدور خدمات فنی و مهندسی اتاق بازرگانی ایران دراین باره میگوید: واقعیت این است که بخش خصوصی تاکنون نتوانسته به طور کامل در اقتصاد کشور ایفای نقش کند، دلیل آن نیز رویکرد دولتی اقتصاد کشور بوده است. به گفته محسن چمن آرا، با توجه به رویکرد دولت جدید در افزایش سهم بخش خصوصی در اقتصاد کشور، لازم است تشکل های صنعت ساختمانی آمادگی پیدا کنند تا نقش خود را به طور کامل ایفا نمایند.وی با بیان اینکه مشکلات فراوانی در بخش دولتی و خصوصی صنعت ساختمان وجود دارد، میگوید: خوشبختانه تشکل ها در حال حاضر خیلی فعالیت دارند، اخیراً هم با توجه به قانون بهبود فضای کسب وکار که تکلیف شده تشکل های بخش خصوصی با هماهنگی بیشتری سازماندهی و با هماهنگی اتاق بازرگانی فعال شوند، تشکل ها استقبال خوبی از این موضوع کرده اند. عضو کمیسیون صدور خدمات فنی و مهندسی اتاق بازرگانی ایران معتقد است: با این اقدام تشکل های بخش خصوصی با هماهنگی بیشتری وارد عمل شده و اظهارنظر میکنند و عهده دار فعالیت های مربوط به تشکل مربوطه میشوند، با این هدف که دولت بیشتر نقش سیاست گذاری در صنعت ساخت وساز را به عهده گرفته و تصدیگریها را کنار بگذارد. چمن آرا با بیان اینکه دولت به دلیل دشواریهای اقتصاد فعلی ناگزیر به استفاده از توان بخش خصوصی است، میگوید: در حال حاضر به دلیل اینکه سندیکا ها و تشکل ها نتوانسته اند خدمت رسانی برای ذینفعان خود انجام دهند، طبیعتاً اعضا میل کمتری برای حضور دارند. وی معتقد است: به تشکل ها به اندازه کافی میدان داده نشده است، مثلاً در بحث «رتبه بندی اعضا» اتاق بازرگانی هدفش این است که این اقدام توسط سندیکا و انجمن مربوطه انجام شود، چرا که اگر این کار از ابتدا توسط خود انجمن ها صورت میگرفت مطمئناً ذینفعان هم برای مشارکت و حضور فعال رغبت نشان میدادند. عضو کمیسیون صدور خدمات فنی و مهندسی اتاق بازرگانی ایران همچنین با اشاره به تشکیل کمیسیون عمران در اتاق بازرگانی ایران و اقبال فعالانه تشکل ها، تاکید میکند: قصد داریم با هماهنگی تشکل ها، اقداماتی را که به تشکل ها مربوط است، به خود آنان بازگردانیم.چمن آرا با بیان اینکه در یکی دو دولت گذاشته نتوانستیم شورای گفتگو و برگزاری جلسات اتاق را طبق قانون شورای گفتگو ها داشته باشیم، میافزاید: الآن شرایط فرق کرده و دولت میدان بیشتری داده اتاق هم باید خودش را به روز نموده و ظرفیت خود را افزایش دهد. ضمن اینکه تعامل تشکل ها با اتاق نیز رو به بهبودی میرود. در همین راستا برنامه ریزی زیادی در دستور کار قرار دارد و رویکرد و برنامه های اتاق به ویژه کمیسیون عمران تقویت تشکل ها، فضاسازی و کمک به آنهاست. برای تأثیرگذاری نیاز به اصلاحات ساختاری است اما رئیس کمیسیون ساختمان انجمن پیمانکاران استان تهران به عنوان یکی از نمایندگان تشکل ها بر این باور است که تشکل ها برای تأثیرگذاری بیشتر نیاز به اصلاحات ساختاری دارند و برای اینکه فرا تر از اینها عمل کنند باید اساسنامه های موجود – که تدوین برخی حداقل به 15 سال پیش بر میگردد- تغییر کند. به ویژه در صنعت ساختمان که روش های اجرایی و تکنولوژیها آن متحول شده، این تغییرات در ایران نیز ملموس است. نصرت الله یوسفی میگوید: همچنین لازم است تمام این تشکل ها برای انسجام بیشتر با هم تشکل بزرگتری را تشکیل دهند تا از این طریق برای ارائه راهکار در حل مشکلات موجود و ارتباط پررنگ تر با دولت، نقش خود را به عنوان یک تشکل فعال در بخش خصوصی ایفا کنند.وی با انتقاد از شدت گرفتن نفع شخصی اعضای انجمن به جای نفع جمعی عنوان میکند: یکی از دلایل آن تشکیل بسیاری از این انجمن ها در آستانه برگزاری انتخابات است. به همین دلیل بیشتر اعضای هیئت رئیسه چون رویکرد سیاسی دارند مدام جابه جا میشوند. علیرغم تأکیدی که در اساسنامه بسیاری از این انجمن ها مبنی بر عدم فعالیت سیاسی و صرفاً فعالیت صنفی و اجرایی شده است. در نتیجه این نوع تشکل ها اگر تبدیل به پایگاه سیاسی نیز نشوند جایگاه انجمن را نزول داده یا منحل میشوند. عضو هیئت مدیره انجمن صنفی پیمانکاران استان تهران ادامه میدهد: برخی تشکل ها نیز به دلیل دنبال نشدن اهداف اعضا از مسیر خود منحرف میشوند، مثلاً یکی از حقوق اعضا ایجاد رتبه بندی تخصصی است که بستر آن در خود انجمن فراهم نیست. از طرفی فردی که عضو میشود به دنبال تخصص است و از طرف دیگر شکل گیری انجمن با هدف کمک به امور صنفی صورت میگیرد اما وقتی امور غیرصنفی میشود اعضا نیز بیانگیزه میشوند. یوسفی معتقد است: در صورتی که قوانین رتبه بندی، مالیات بر ارزش افزوده، بیمه و... همه در داخل صنف انجام شود، انجمن و صنف پویا تر است و تشکلی که به اعضای خود خدمات ارائه میکند در جامعه نیز بزرگ تر شده و تأثیرگذارتر عمل میکند. وی اظهار میکند: یک تشکل منسجم میتواند برای خیلی از چالش های موجود یا قوانین دارای مشکل به نمایندگان دولت و مجلس راهکار ارائه دهد. مثلاً در شرایط فعلی شرکت انجمن های ساختمانی و... میتوانند مشکلات زیاد ناشی از شرایط پیمان یا فهرست بهاء را تغییر دهند. او درخصوص تشکیل کمیسیون عمران و صدور خدمات فنی و مهندسی در اتاق بازرگانی معتقد است: مشکل اینجاست که چون از بخش خصوصی کسی به دولت راهکار ارائه نمیدهد در نتیجه ارتباط یک طرفه است دولت بخش خصوصی را به اتاق بازرگانی میبرد درحالیکه همه بخش خصوصی صنعت ساختمان تجارت نیست اگر چه کار تجاری انجام میدهد. عضو هیئت مدیره انجمن صنفی پیمانکاران استان تهران میافزاید: اتاق بازرگانی پس از تدوین قانون بهبود فضای کسب وکار توجه بیشتری به تشکل ها نشان داد ولی قانون فعلی مقدار زیادی مشکل دارد. ضمن اینکه قانون اجرایی نشد، بخشی هم که اجرا کرد ناقص اجرا کرد. اکنون اتاق بازرگانی در زمینه اجرای قوانین کسب وکار در برزخ انجام دادن یا ندادن آن است. بهره ما از نظام مشارکت در حد صفر استوی با انتقاد از اینکه هر نهادی مانند وزارت راه و شهرسازی، وزارت کار، وزارت کشور، وزارت بازرگانی و... دارای یک مرکز تشکل های بخش خصوصی است، بیان میکند: این در حالی است که نبود منبع تشکل های صنفی مشخص نمیتواند آرمان پرور باشد زیرا با یکدیگر همپوشانی ندارند. دولتیهای فعال در بخش خصوصی نیز بالغ بر 1درصد کار را اجرایی میکنند و 99 درصد ایده پردازی است که در این مورد هم قدرت اجرایی کافی ندارند. نظام مهندسی که تکلیفش مشخص است، نظام پیمانکاری ما نیز به آن صورت متولی ندارد، در نظام اجرایی کشور در صنعت ساخت نیز شرایط عمومی پیمان نامناسب است، روند کار اجرایی در حوزه مالیاتی، بازار سرمایه و... نامشخص است، نتیجه آن نیز تشکل هایی است که جواب نمیدهد. یوسفی میگوید: سال گذشته نیز برای حل مشکلات این صنعت پیشنهاد سازمان نظام پیمانکاری ارائه شد که از سوی تشکل های بخش خصوصی رد شد، درحالیکه دیدگاه دنیا نسبت به اقتصاد تغییر کرده ولی ما با آن هماهنگ نیستیم. به عنوان نمونه ما نظام مشارکت داریم که بهره مان از آن در حد صفر است.به گونه ای که یکسری مشارکت میکنند و یکسری اصلاً مفهوم مشارکت را نمیدانند و علیرغم ورود افراد غیرحرفه ای به آن مبالغ کلانی رد و بدل میشود.