بیمه های تمام خطر پیمانکاری

محمد رضا نجفی ساروکلایی*بسط و گسترش فرهنگ بیمه ، جز با آموزش ، تلاش و کوشـش مضاعف کلیه دست اندرکاران این صنعت محقق نخواهد شد. تغییر فرهنگ نیازمند تلاش و کوشش همت والای نمایندگان و فعالان صنعت بیمه و رسانه ای نمودن اثرات مثبت آن و همچنین تلاش در تمامی سطوح نشر و توزیع مانند روزنامه ،صدا و سیما با نگرش بر تبلیغات مناسب را میطلبد. در حال حاضر نقش شرکت های بیمه گر جذب تمامی ریسک میباشد و تا زمانی که فرهنگ بیمه ای به پوشش ریسک تحت کنترل بیمه گذار تغییر نیابد، امکان رشد در صنعت بیمه نیز دور از ذهن خواهد بود. چرا که بابت خسارت های پیش بینینشده دچار خسارات هنگفتی میگردند. به عبارت دیگر انتظار آن است که شرکت های بیمه گر وارد عرصه ای از کارزار گردند و به بیمه گذاران آموزش هایی ارائه نمایند چرا که نقش شرکت های بیمه ای جذب کلیه ریسک های پروژه نمیباشد بلکه این جذب بر عهده بیمه گذاران میباشد و فقط در مواردی که اهمال یا قصوری خارج از توان بیمه گذار رخ دهد شرکت های بیمه گر نقش خود را ایفا مینمایند. به بیان دیگر نقش و جایگاه ایمنی،بهداشت و محیط زیست (HSE) در کلیه سازمان ها میبایستی بازتعریف گردد و این جایگاه ارزش ذاتی خود را پیدا نماید.در واقع کاهش خسارات باید با بازدیدهای ادواری از سوی شرکت های بیمه گر در مقابل پروژه هایی که بیمه مینمایند، همراه گردد و در این راه از ارائه توصیه های ایمنی لازم دریغ نورزند. موضوعی که اکنون کمتر از سوی شرکت های بیمه گر مشاهده میشود. در این شماره از نشریه پیام ساختمان به دو بیمه نامه پرکاربرد تمام خطر پیمانکاری و تمام خطر نصب که جزو بیمه های مهندسی میباشد، میپردازیم: این دو بیمه نامه برخلاف نام تمام خطر بودنشان تمامی خطرها را پوشش نمیدهند و میتوان گفت که این دو بیمه نامه همه حوادث، به جز مواردی که صراحتاً در متن بیمه نامه و یا کلوزهای محدودکننده اعمال شده باشد و یا حدود غرامتی تعیین شده باشد را پوشش میدهند. همچنین در مواردی کلوزهای پوشش دهنده ای نیز وجود دارد که میزان پوشش های این بیمه نامه را افزایش میدهد. بیمه نامه تمام خطر پیمانکاری عملیات احداث تمامی پروژه هـای ساختمانی (مسکونی ، اداری ، تجاری)، راه، راه آهن ، پل، تونل، سد، خطوط انتقال آب و فاضلاب، فرودگاه، پروژه های آبیاری و زه کشی و به طور کلی کلیه کارهای عمرانی را تحت پوشش قرار میدهد. همچنین بیمه نامه تمام خطر نصب در مواردی صادر میشود که عملیات نصب، مونتاژ یا دمونتاژ انواع ماشین آلات و تجهیزات و نیز دوره آزمایش و راه اندازی دستگاه ها تا شروع دوره بهره برداری و در صورت درخواست، دوره نگهداری (تحویل موقت) را در تمام صنایع و کارخانه ها از قبیل خودروسازی، شیمیایی، فولاد، مواد غذایی، چوب و کاغذ، چرم، مصالـح ساختمانی، سیستم های مخابـراتی، پالایشـگاه ها، نیروگاه ها، پتروشیمی، خطوط انتقال نیرو (گاز، نفت، برق) و مانند آن را تحت پوشش قرار میدهد. لازم به ذکر است در مواردی که بخشی از کار مربوط به نصب باشد و بخشی از کار اجرایی، بیمه نامه بر اساس آن بخشی صادر میگردد که بیش از 50 درصد از آن کار را تحت تأثیر خود قرار میدهد. طول مدت اعتبار پوشش بیمه ای در بیمه های تمام خطر پیمانکاران و تمام خطر نصب از زمان شروع فعالیت ساخت وساز و نصب دستگاه ها (شروع دوره پیش انبارداری) تا ابتدای دوره بهره برداری پروژه را پوشش میدهد و در صورت درخواست بیمه گذار، دوره نگهداری یا تضمین (تحویل موقت) نیز تحت پوشش بیمه ای قرار میگیرد. البته لازم به ذکر است که در دوره نگهداری پوشش بیمه ای تمام خــطر نبوده و صرفاً مواردی را در برمیگیرد که در بیمه نامه ذکر شده باشد. در زمان خرید بیمه نامه توجه به کلوز مربوطه بسته به نوع آن (ساده یا گسـترده) امکان یا عدم امکان پوشش تعیین میگردد، با تحویل موقت پروژه ها به مالکان یا کارفرمایان پروژه عملاً وارد دوره نگهداری میشود و بیمه نامه تمام خطر پیمانکاری یا نصب کاربرد خود را از دست میدهد مگر آنکه در بیمه نامه مربوطه دوره نگهداری ساختمان نیز خریداری شده باشد. برای مثال در یک پروژه ساختمانی چنانچه به گونه ای عمل گردد که در عین انجام فعالیت های ساختمانی بخش هایی از طبقات تحویل مالکان شده و بخش هایی تحویل نشده باشد، عملاً این بیمه نامه از فضای قراردادی خارج شده و پروژه به سمت بهره برداری حرکت نموده است لذا به کلیه دست اندرکاران پروژه های عمرانی تاکید میگردد که هر گونه تغییر در محدوده و ریسک پروژه حتماً با هماهنگی شرکت های بیمه گر باشد.مدارک مورد نیاز برای بررسی و محاسبه نرخ و شرایط صدور بیمه نامه های فوق الذکرشامل :1- کپی پیمان یا قرارداد. 2- جدول زمان بندی انجام کار (شامل توضیحاتی در مورد فصول کارها، مدت انجام پروژه و مراحل زمانی انجام کارهای مختلف پروژه) 3- نقشه جانمائی یا موقعیت محل یا مسیر پروژه. 4 لیست اقلام مورد نصب در بیمه تمام خطر نصب و اقلام مورد بیمه در سایر بیمه های دوره بهره برداری با ذکـر مشخصات، تعداد و ارزش تفکیکی آنها. 5- تکمیل پرسشنامه همراه با مهر و امضای بیمه گذار 6 گزارش بازدید کارشناس از موضوع مورد بیمه. مدت یا مهلت اعلام خسارت در این نوع بیمه نامه ها از وقوع خسارت حادث شده ظرف مدت 14 روز میباشد. (بیمه گذار میتواند خسارت وارده به عملیات اجرایی خود را از طریق تلفن، دورنگار، پست و یا مراجعه حضوری به بیمه گر اعلام نماید) همچنین مدارک لازم جهت تشکیل پـرونده خسارت، در این نوع بیمه نامه ها نامه اعلام خسارت بیمه گذار حاوی شماره بیمه نامه، تاریخ وقوع، نوع خسارت و میزان تقریبی خسارت میباشد.از نکات مهم و قابل توجه در این دو نوع بیمه نامه آن است که در زمان وقوع خسارت ، کلیه عکس ها و فیلم های لازم جمع آوری شده تا جهت نوشتن صورت وضعیت خسارت مورد استفاده قرار گیرد و به دلیل اینکه هر یک از کلوزهای صادرشده اهمیت و جایگاه مهمی در روند محاسبه و اخذ خسارت خواهد داشت توصیه میشود حتماً از یک ارزیاب خسارت بیمه ای مشاوره های لازم اخذ گردد چرا که باید حتماً متناسب با کلوزهای خریداریشده و محدوده های خریداریشده صورت وضعیت تنظیم گردد.*عضو هیئت مدیره انجمن ارزیابان خسارت بیمه ای