دستورالعمل های دستورالمعطّل شده

گروه گزارش: در دی ماه سال قبل، ابلاغیه ای توسط معاون وقت ساختمان و مسکن وزارت راه و شهرسازی برای افزایش کمتر از 100 هزار تومان در هر مترمربع برای ساخت واحدهای مسکن مهر صادر شد که چون پیش از آن دو دستورالعمل دیگر در این خصوص صادر شده بود، دستورالعمل اخیر به «دستورالعمل شماره سه» معروف شد. از سوی دیگر، در همان تاریخ، برخی مقامات وزارتخانه خبر از تدوین دستورالعملی برای آزادسازی خرید و فروش مسکن مهر دادند و مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید نیز در همان روزها گفت: در صورت تصویب، متقاضیان مسکن مهر میتوانند قیمت زمین را به دولت بپردازند و ملک به صورت عرصه و اعیان در اختیار آنها قرار گیرد. با گذشت بیش از سه ماه از ابلاغ دستورالعمل شماره سه، به سراغ اعضای هیئت مدیره کانون سراسری انبوه سازان رفتیم تا نظر آنان را در خصوص این سه دستورالعمل بدانیم: دستورالعمل شماره سه افزایش قیمت ساخت مسکن مهر که تهیه و ابلاغ شده؛ دستورالعمل آزادسازی خرید و فروش مسکن مهر که در حال تهیه و تدوین است و دستورالعمل صدور سند ملکی برای مسکن مهر 99 ساله که قرار است به زودی صادر شود. نایب رئیس کانون سراسری انبوه سازان:بروکراسی زمان بر استحسن محتشم: دستورالعمل شماره سه به طور فراگیر هنوز عملیاتی نشده است. علت آن هم این است که اولاً بسته به نوع هر پروژه، باید محاسبه و مشخص شود که از این دستورالعمل چه مبلغی شامل حال آن پروژه میشود. طبیعتاً خود این فرایند محاسبه و نحوه تعیین اینکه چه مبالغی به هر کسی تعلق میگیرد موجب شده تا کار زمان بر شود. دوم اینکه این موضوع باید در چارچوب یک «متمم قرارداد» ابلاغ شود؛ یعنی قراردادی باید بین انبوه ساز و ادارات کل راه و شهرسازی یا شرکت های عمران شهرهای جدید تنظیم شود تا بتوانند تعیین کنند که سهم هر کسی از هر پروژه ای چیست و چه قدر است. این متمم هم هنوز به طور فراگیر عملیاتی و اجرایی نشده و بعضاً در بسیاری از جاها همچنان بر زمین مانده است. البته در برخی از پروژه ها در تعدادی از شهرستان ها متمم قرارداد نوشته و امضاشده و بعضاً حتی پرداخت هایی هم شده است، اما فراگیر نبوده است. مثلاً در استان تهران خیلی کم اجرایی شده و در شهر جدید پردیس هم عملیاتی نشده است. در سایر پروژه هایی هم که مربوط به اداره کل راه و شهرسازی استان تهران است هنوز عملیاتی و اجرایی نشده و نه قراردادی بسته شده و نه حتی رقم دقیق آن مشخص و ابلاغ شده است. یکی از مشکلات انبوه سازان این است که وزارت راه و شهرسازی دستورالعملی را صادر کرده و طبق آن مدعی است که افزایش قیمتی را برای سازنده در نظر گرفته ولی تا امروز نه قراردادی بسته شده و نه پولی پرداخت شده است. متأسفانه بروکراسی اداری حاکم بر ادارات باعث شده این قضیه کند پیش برود که در پیشبرد خود پروژه ها هم این پیچیدگی و بروکراسی موثر واقع شده که روند اجرایی و عملیاتی پروژه ها از سرعت لازم برخوردار نیست.آزادی خرید و فروش مسکن مهر را هم فقط اعلام کردند ولی من دستورالعمل مدونی که از وزارتخانه بیرون آمده باشد، ندیده ام. سند ملکی را هم قاعدتاً زمانی میدهند که خرید و فروش مسکن مهر آزاد شده باشد. ظاهراً اینها پیشنهادهایی بوده که قرار است بعدها اجرایی شود، به این شکل که زمین های مسکن مهر را هم به متقاضیان بفروشند و بعد سند عرصه و اعیان بدهند؛ ولی هنوز دستورالعمل مشخص و دقیقی از وزارت راه و شهرسازی بیرون نیامده تا مشخص شود به چه شکلی قرار است این کارها صورت بگیرد. چون باید زمین ها تفکیک و افراز شود و بعد سند صادر شود و کارهای دیگری هم در اداره ثبت دارد. بعید است این امور به سرعت اجرایی شود چون زمین ها بزرگ است و تفکیک واحدها مشکلات خاصی دارد و در کل امری زمان بر است.خزانه دار کانون سراسری انبوه سازان:اشکال و ابهام داردسید محمد مرتضوی: دستورالعمل شماره سه در استان گلستان تا به امروز اجرایی نشده و با اطلاعی هم که من دارم در اکثر استان ها هم اجرایی نشده است. این عدم اجرا دلایل مختلفی دارد. بخشی به خاطر اشکالاتی است که در خود دستورالعمل الحاقی هست. مثلاً در آن عنوان شده که در پایان عملیات ساختمانی و کارهای اجرایی، به این تعدیل قیمت عمل شود؛ یعنی باید کار ساختمانی تمام شود و ساختمان در مرحله بهره برداری قرار گیرد تا این مبلغ اضافه شده پرداخت شود. من در جلسه با آقای مهرآبادی، به این موضوع اشاره کردم که چنین چیزی عملی نیست. الآن انبوه سازان ما مشکل مالی و کمبود نقدینگی دارند که نمیتوانند کار را به سرانجام برسانند. اگر پول داشتند که تا به امروز کار را تمام کرده بودند. این موضوع مهمی است که باید اصلاح شود و آقای مهرآبادی هم قول دادند که این موضوع را اصلاح کنند.یک سری ابهامات هم درباره نحوه محاسبه پیشرفت کار و اصولاً ملاک این محاسبات وجود دارد؛ یعنی معلوم نیست ملاک محاسبه چیزی است که بانک مشخص میکند، تسهیلات اخذ شده است، مبالغ ذیحساب در موقع محاسبه است یا ... برخی کارهای اضافه هم انبوه سازان انجام داده اند که معلوم نیست الآن در دل تعدیل قیمت ها هست یا نه و به چه روشی باید این کارها در تعدیل قیمت لحاظ شود. این ابهامات زیاد است و همین ها مانع شده که دستورالعمل شماره سه در بسیاری از جاها اجرایی شود. این محاسبات را اداره کل راه و شهرسازی استان باید انجام دهد؛ البته خود سازنده هم میتواند محاسبه کند ولی معمولاً این محاسبات مورد تأیید آنها قرار نمیگیرد و میگویند خود ما باید بررسی کنیم که چه مبلغی به شما تعلق میگیرد.تا آنجا که من اطلاع دارم دستورالعمل آزادسازی خرید و فروش مسکن مهر هنوز ابلاغ و اجرایی نشده است. یعنی من نشنیده ام به شکل قانونی این کار انجام شود و ظاهراً هنوز آئین نامه اجرایی آن کامل نشده است و فعلاً در حد یک ظرفیت مطرح است. در استان گلستان هم مسکن مهر به شکل قول نامه ای خرید و فروش میشود و آماری هم طبیعتاً کسی ندارد چون غیررسمی است.صدور سند ملکی برای مسکن مهر هم در جایی که زمین مشکل سندِ مادر ندارد عملی است. باید دید زمین های مسکن مهر سند اصلی دارند یا خیر . یعنی اگر سند اصلی زمین مشکلی نداشته باشد در تبدیل آن به سند ملکی مشکل خاصی نیست. دبیر کانون سراسری انبوه سازان:سلیقه ای عمل میشودفرشید پورحاجت: دستورالعمل افزایش قیمت ساخت مسکن مهر ابلاغ شده و مدت زیادی هم از زمان ابلاغ آن گذشته و ما هم پیگیری کرده ایم ولی متأسفانه تا الآن اجرایی نشده است. ما نامه هایی در کانون سراسری انبوه سازان دریافت میکنیم که نشان میدهد بعضاً سلیقه ای عمل میشود. گویا مدیران کل راه و شهرسازی استان ها میگویند ما نمیتوانیم این موضوع افزایش قیمت را به متقاضیان مسکن مهر انتقال بدهیم! ظاهراً نمیخواهند از خودشان مایه بگذارند. قبل از عید هم با آقای مهرآبادی جلسه داشتیم و قرار شده کار را تسهیل کنند؛ همین یکی دو روز پیش هم با ایشان صحبت کردیم و قرار است مدیران کل را بخواهند و نقاط ضعف کار را بررسی کرده و مکانیزم را برایشان تشریح کنند که به چه نحوی عمل کنند. خوشبختانه آقای مهرآبادی در حال پیگیری مطلب هستند اما در استان ها نسبت به این دستورالعمل سلیقه ای عمل میشود. از سایر دستورالعمل ها در خصوص آزادسازی خرید و فروش مسکن مهر و دادن سند ملکی هم خبر خاصی نیست یا من اطلاع دقیقی ندارم. منشی کانون سراسری انبوه سازان:کلاف سردرگم استعلیاکبر زورقچیان: از آنجایی که عضو کانون سراسری انبوه سازان کشور هم هستم اطلاع دارم که به طور جدی در هیچ جای کشور دستورالعمل شماره سه اجرایی نشده است. علت هم این است که مدیران استانی نمیتوانند تصمیم گیری کنند و اصولاً قدرت تصمیم گیری ندارند. از دید من مسکن مهر کلاف سردرگمی شده که جز اینکه انبوه سازان درگیر خودش را روز به روز بیشتر تحلیل میبرد، منابع و منافع ملی هم در خطر است. یعنی مقدار زیادی از منابع این کشور در پروژه ها هزینه شده ولی الان به شکل بیصاحب، در گوشه ای رها شده و کسی هم رسیدگی نمیکند و دلش نمیسوزد. ممکن است مسکن مهر در چند پروژه، در چند شهر، جواب داده باشد و تعدادی از اقشار کم درآمد دارای سرپناه شده باشند ولی در مجموع درصد زیادی از مسکن مهر بینتیجه بر زمین مانده است. مثلاً در شهر خود ما، ساری، 2800 واحد مسکن مهر پروژه «میارکلا» که دست تعاونیها بوده، حدوداً 5 سال دیگر نیاز به کار دارد! واقعاً باید فکری اساسی برای مسکن مهر کرد. ما در کانون سراسری از طریق کمیسیون عمران و اقتصاد و وزارت راه و شهرسازی و ... هر چه بتوانیم تلاش میکنیم ولی تا حالا که راه به جایی نبرده ایم. این اضافه قیمت هم دردی را دوا نمیکند.