مهندسان منتظریک ناجی

گروه ساخت وساز: شاید کمتر کشوری را بتوان یافت که بین صنعت و دانشگاه آن به ویژه در بخش ساختمان تا این حد فاصله باشد. از یک طرف یافته های علمی حتی در بخش مواد نانو ساختار ساختمانی ما را جزو 10 کشور برتر جهان قرار داده و از سوی دیگر کیفیت سازه های ما تفاوت چندانی با بیست سال پیش ندارد. این عدم پیشرفت حکایت از نبود یک برنامه مدون و ساختاری و همچنین بیمسئولیتی بسیاری از مسئولان دارد. در ادامه سلسله گزارش های پیام ساختمان از پروژه های ساختمانی سطح شهر ،سراغ یکی دیگر از پروژه هایی رفته ایم که همچون گذشته نشانه های خوبی از یک صنعت منظم و با برنامه ندارد.اتاق بی در و پیکر کارگرانبه محض ورود به ساختمان ، اولین چیزی که جلب نظر کرد، اتاق کوچکی بود که دو کارگر افغان را در خود جای داده بود. همین که از کارگران افغان حال و روزشان را پرسیدم، یکی از آنها پاسخ داد: حدود سه ماه است که این کارگاه آغاز به کار کرده و این اتاق 2 در 2 متر را برای ما بنا کرده اند.وی افزود: به دلیل اینکه اتاق ما از همان ابتدا در نداشت، از پیمانکار خواستیم تا به جای گونی از یک در برای محافظت ما در برابر سرما استفاده کند. در ابتدا ایشان قول بهتر شدن وضعیت را دادند اما تمام زمستان را با این وضعیت سپری کردیم. کسی که پیمانکار است و پشت سر هم ساختمان میسازد، نباید از یک در کوچک برای دو کارگر چشم پوشی کند. خدا را خوش نمیآید ما از بدبختی به اینجا پناه آورده ایم.میلگرد های تیکه پارهکارگر افغانی از اتاقش بیرون آمد و شروع به کار کرد. اما نکته ای برای من جالب و البته مایه تأسف بود. وقتی کارگر ماسه ها را از کف پروژه جمع میکرد، میلگرد های زیادی به طول 50 سانتی متر از زیر ماسه بیرون میکشید و همه را به گوشه ای پرتاب میکرد. من که از این همه میلگرد مات و متعجب شده بودم از کارگر پرسیدم: با قرار دادن بیش از 20 آرماتور 50 سانتیمتری حدود 10متر میلگرد به دست میآید. تکلیف این میلگرد ها چه میشود و اصلاً چرا زیر ماسه مدفون شده اند؟ پاسخ داد: زمانی که کار فونداسیون و آرماتوربندی ستون های بتنی انجام شده است، این ضایعات به جای مانده اند، اما به دلیل بیتوجهی کارگران و پیمانکاران زیر ماسه مدفون شده اند .وی افزود: این آرماتورها به درد ساختمان نمیخورند چرا که مرحله بتن ریزی و آرماتوربندی آن به اتمام رسیده است، بنابراین ما آنها را به عنوان ضایعات به فروش میرسانیم.کمانش سقف طبقه اولاز کارگران افغانی جدا شدم و گشتی در ساختمان زدم. طبقه اول و دوم بتن ریزی شده بود اما به دلیل اینکه بتن ریزی طبقه دوم چند روز قبل از طبقه اول انجام شده بود، شمع هایی در زیر سقف طبقه دوم قرار داده بودند که از لم دادن دیوار و کمانش آن جلوگیری شود. این تیرها نقش خودشان را به خوبی ایفا میکردند اما مشکل از جای دیگر بود. به همان اندازه که شمع ها از طبقه دوم محافظت میکردند ، پایه آنها به سقف طبقه اول فشار میآوردند و از آنجایی که هنوز سقف طبقه اول خشک نشده بود و از سویی شمع های آن را هم برداشته بودند، سقف طبقه اول دچار کمانش شده بود. کمانشی که در آینده قطعاً در استحکام ساختمان بسیار موثر خواهد بود.کمانش قابل اصلاح استدر همین حین صدای کارگران بلند شد که میگفتند صاحب کار آمد. رو به صاحب کار یا همان پیمانکار کردم و بعد از معرفی نشریه موضوع را با او در میان گذاشتم. پیمانکار این نقص را قبول کرد اما گفت هنوز بتن به طور کامل خشک نشده است و میتوان با قرار دادن شمع در نقاطی که دچار مشکل شده است، وضعیت را سامان داد. اما به هر حال از شما ممنونم.استفاده از اسکلت بتنی به دلیل ارزانیاز او پرسیدم که چرا سازه بتنی را انتخاب میکند؟ که پاسخ داد: به هر حال ساختمان و سازه بتنی ارزان تر از ساختمان اسکلت فولادی است. در درجه اول من یک پیمانکار هستم و کاهش قیمت سازه امری اجتناب ناپذیر است. چرا پیمانکار اسکلت بتنی را انتخاب کردوی در ادامه به مزیت های اسکلت فولادی هم اشاره کرد و گفت: به هر حال اسکلت فولادی سریع تر انجام میشود. یک دلیل خیلی واضح برای اثبات این مدعا این است که ستون های فلزی تقریباً آماده هستند و بر خلاف اسکلت بتنی نیازی به آرماتوربندی و بتن ریزی ندارند.از او در مورد کیفیت سازه بتنی و فولادی پرسیدم که گفت: به دلیل اینکه ستون های فولادی آماده هستند، از یکنواختی برخوردارند اما کیفیت بتن در بخش های مختلف یک ستون جای سؤال است. البته چنانچه جوش و پیچ و مهره در اسکلت فولادی به درستی اجرا نشوند، بسیار مشکل ساز است. پیمانکار ساختمان به وزن سازه های فولادی و مقایسه آن با سازه های بتنی هم اشاره کرد و گفت: به طور متوسط وزن هر مترمربع ساختمان اسکلت فولادی حدود نصف سازه بتنی است.فولاد و بتن تفاوت کیفی ندارند اگر...پس از اتمام صحبت های پیمانکار به شوخی گفتم با توجه به قیمت سازه، اسکلت بتنی ارزان تر است، شما ترجیح میدهید از اسکلت فولادی استفاده نکنید که پاسخ داد: هر کدام از این تصمیم ها که به درستی اجرا شوند، تفاوت چندانی در کیفیت ندارند. اتفاقاً با توجه به اینکه فولاد یک ثروت ملی و بسیار هزینه بر است استفاده از سازه های بتنی را به همه پیشنهاد میکنم و بهتر است دولت مردم را به اسکلت بتنی تشویق کند.درس بگیریموی در مورد وضعیت این روزهای صنعت ساختمان هم گفت: ما هنوز در ابتداییترین موضوعات صنعت ساختمان مانده ایم. مصالح ساختمانی ، نظارت مهندسان و ... دیگر برای کشورهای حتی در حال توسعه هم مسئله نیستند و عزمشان را جزم کرده اند تا از روش های جدید برای ساخت وساز پایدار استفاده کنند.وی ادامه داد: مسئولان ما از کشورهای همسایه نظیر ترکیه و... بپرسند که چگونه ساختمان باکیفیت میسازند و همان روش را با مقداری تغییر در کشور، اجرایی کنند. آیا کشورهای دیگر میپذیرند که کسی به نام مهندس ناظر هر سه ، چهار ماه یک بار از پروژه بازدید کند؟ مهندسان هم مقصر هستندوی اضافه کرد: بنده خودم مهندس هستم و واقعاً نگران وضعیت صنعت ساختمانم، متأسفانه ما مهندسان هم خودمان در این سیستم هضم شده ایم و منتظر یک ناجی هستیم؛ درعین حال در بسیاری از موارد خودمان مسبب امضاء فروشی هستیم. جامعه مهندسی به وجدان خودش مراجعه کند.وی خاطرنشان کرد: بلافاصله پس از اینکه مهندسان فارغ التحصیل میشوند به فکر شرکت در آزمون نظام مهندسی میافتند. چرا؟ چون فارغ التحصیلان ما میدانند که نظارت یعنی یک کار صوری که در عوض آن پول میگیری. نمیخواهم بگویم فقط مسئولان مقصر هستند اما به نظرم در این فرایند غلط، 70 درصد مسئولان مقصر هستند و 30 درصد مهندسان.