تبعات عدم اجرای آمایش سرزمین گرایش به اقتصاد دلالی

درحالیکه مسئولان بر لزوم اجرای طرح آمایش سرزمین به عنوان راهنمای تصمیم گیری و برنامه ریزی در بخش های مختلف در هر استان و یا منطقه از کشور تاکید میکنند، رئیس امور آمایش و توسعه منطقه ای معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور همچنان از نبود نهاد متولی تخصصی و قانونی برای راهبری امر آمایش سرزمین، اتخاذ تصمیمات متناقض و مغایر، عدم وجود نهاد منطقه ای هماهنگ کننده (بین دو سطح ملی و استانی) همچنین نبود ضمانت اجرایی سیاست ها، تصمیمات و برنامه های مدنظر برای این طرح خبر میدهد. طرحی برای حل مشکلات ریشه ای کشور یک کارشناس اقتصاد مسکن در همین زمینه به پیام ساختمان گفت: یکی از اساسیترین مشکلات کشور فارغ از مشکلات اقتصادی و... مسئله اجرای آمایش سرزمین است ،به این معنا که ما بتوانیم تمام امکانات توسعه ای را با توجه به استعدادها و موقعیت های مختلف در کشور تقسیم کنیم. احمدرضا سرحدی با بیان اینکه تقسیم امکانات فعلی بسیار ناعادلانه است، افزود: به عنوان مثال، در تولید مسکن چطور ممکن است که ما برای جمعیتی بالغ بر30 تا 35 درصد از جمعیت کشور یعنی کمتر از یک دهم درصد مساحت کشور امکانات فراهم کنیم.وی با اشاره به دغدغه تأمین منابع آبی در تهران از طریق چهار سد مختلف و ادامه روند کمبود آب در این کلانشهر، گفت: محیط زیستی (فضای سبز، آب و هوا) دیگر جوابگوی تهران بزرگ نیست، درحالیکه آمایش سرزمین میتواند به صورت ریشه ای بسیاری از مشکلات موجود را حل کند. سرحدی معتقد است: وجود نابسامانیهای شهری و روستایی امروز یکی از نتایج عدم اجرای آمایش سرزمین است، بنابراین این طرح حتماً باید اجرایی شود تا منابع موجود در نقاط مختلف کشور شناسایی و تقسیم شود. درحالیکه هم اکنون بیش از 80 درصد اقتصاد کشور در نواحی مرکزی و اطراف پایتخت مستقر و تمامی فعالیت های مهم کشوری در همه ابعاد نیز در یک محدوده کوچک متمرکز شده است. این کارشناس اقتصاد مسکن با بیان اینکه در تمام دنیا این کار صورت گرفته است، تصریح کرد: به طور نمونه بحث انتقال پایتخت که برای سومین بار به طور جدی مطرح میشود یکی از همین برنامه هاست. به نظر من انتقال برخی از بخش های مدیریتی کشور به سایر مکان ها یک ضرورت است و نباید تمامی امکانات در یک نقطه متمرکز شود. وی بیان کرد: استقرار زون های صنعتی، آموزشی، کشاورزی، تجاری، توریستی و حتی هنری مثل هالیوود در نقاط مختلف تمامی کشورهای دنیا وجود دارد و میتوان با استفاده از تجربیات سایر کشورها الگو گرفت. بیتوجهی به نظرات کارشناسی؛ فراموشی منافع ملی سرحدی درباره علت عدم اجرای این برنامه ریزی کلان تاکنون، گفت: نگرش برنامه ریزی کوتاه مدت برخی مدیران و مقاومت در برابر استراتژی های بلندمدت همچنین نگاه به منافع روز به جای منافع کلان از علل عدم اجرای آن است. وی با اشاره به اینکه ارزش افزوده ناعادلانه در استان تهران باعث شده، این کلانشهر بدون زمین و حریم شود، تاکید کرد: مهم ترین عامل مسئله اقتصادی کشور است و بخش عمده ای از مهاجرت ها و تمرکزگراییها به دلیل عدم توزیع مناسب امکانات اقتصادی است. این کارشناس اقتصاد مسکن معتقد است: با توجه به اقتصاد نفتی در کشور و درآمدهای حاصل از فروش محصولات نفتی، میتوان در شرایط خیلی ابتدایی از طریق آمایش سرزمین، این منابع را در اقصی نقاط کشور هزینه کرد، به جای آنکه به ابزارهایی چون مشوق ها برای مهاجرت معکوس و ... متوسل شد. وی تبعات عدم اجرای آمایش سرزمین را نابودی اقتصاد کشاورزی و گرایش به اقتصاد واسطه گری و دلالی همچون زمین فروشی، تجاوز به فضای سبز دانست چرا که بخش های تولیدی امکان ظهور و بروز در یک نقطه را ندارند.به گفته سرحدی نتیجه بیتوجهی به نظرات کارشناسان، فراموش شدن منافع ملی است و در این راستا مدیران باید زیر ذره بین مردم باشند. این کارشناس تصریح کرد: در صورتی آمایش مورد تقاضا و اجرای آن در جامعه امکان پذیر است که در بحث های تخصیص بودجه ای، مدیران دولتی و نمایندگان مجلس به جای حفظ منافع منطقه ای منافع ملی را در نظر بگیرند، حتی لازم است فرهنگ حفظ منافع ملی باز تعریف شده و به مدیران و مردم آموزش داده شود. در این زمینه، عزم عمومی برای شکستن ساختارهای نادرست لازم است تا متکی به منافع ملی شویم؛موضوعی که با تقدم منافع جمعی بر منافع فردی محقق میشود.