پتانسیل های انرژی بادی

گروه تاسیسات :اولین استفاده شناخته شده از انرژی باد مربوط به کاربرد در قایق های بادی است و این تکنولوژی نقش بسیار مهمی در توسعه آسیاب های بادی دارد. اولین آسیاب های بادی برای آسیاب کردن غلات و پمپاژ آب به کار گرفته شده بودند ولی نحوه دقیق کار آن معلوم نیست زیرا هیچ گونه طراحی یا نقاشی از این آسیاب ها موجود نیست. توربین بادی امروزه از انرژی بادی جهت تولید الکتریسیته، پمپاژ آب از چاه ها و رودخانه ها، آرد کردن غلات، کوبیدن گندم، گرمایش خانه و مواردی نظیر این میتوان استفاده کرد. استفاده رایج از انرژی بادی در توربین های بادی و به منظور تولید الکتریسیته به کار گرفته میشوند. بازارهای انرژی بادی بر اساس پیش بینیهای صورت گرفته توسط انجمن جهانی انرژی بادی (WWEA)، انرژی بادی تا سال 2020 قادر به تأمین حداقل 12 درصد از برق مصرفی جهان خواهد بود و ظرفیت نصب شده جهانی برای این سال به حداقل 1500 گیگاوات خواهد رسید. به طور کلی با استفاده از انرژی باد به عنوان یک منبع انرژی در درازمدت میتوان دو برابر مصرف انرژی الکتریکی فعلی جهان را تأمین کرد. در سال های اخیر ظرفیت بیش از حد تولیدکنندگان، افزایش رقابت، افزایش اندازه و بازده بیشتر توربین ها باعث کاهش هزینه ها، افزایش ضریب تولید و کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری و ساخت شده است. در طول سال 2011، در حدود 40 گیگاوات ظرفیت انرژی بادی عملیاتی گردید و ظرفیت جهانی انرژی بادی را تقریباً 20 درصد افزایش داده و به میزان کل 238 گیگاوات رسانیده است. این میزان افزایش ظرفیت در این سال نسبت به دیگر تکنولوژیهای تجدید پذیر بیشتر بوده است. در طول سال 2011 حدود 50 کشور ظرفیت خود را در این زمینه اضافه کرده اند و حداقل 68 کشور گزارشی مبنی بر افزایش بیش از 10 مگاوات داشته اند که 22 کشور از آنها از مرز 1 گیگاوات گذشته اند و 10 کشور برتر نزدیک به 87 درصد ظرفیت کل جهانی را به خود اختصاص داده اند. در طول بازه زمانی انتهای سال 2006 تا انتهای سال 2011 نرخ رشد ظرفیت تجمعی انرژی بادی به میانگین 26 درصد رسیده است. به عنوان مثال در سال 2010 بیشتر ظرفیت توربین های جدید در کشورهای در حال توسعه و بازارهای نوظهور بوده است. پتانسیل انرژی بادی در ایران در ایران با توجه به وجود مناطق بادخیز، بستر مناسبی جهت گسترش بهره برداری از توربین های بادی فراهم می باشد. یکی از مهم ترین پروژه های انجام شده در زمینه انرژی بادی تهیه اطلس بادی کشور بوده است که پروژه مذکور در سازمان انرژیهای نو ایران صورت گرفته و به عنوان یکی از پروژه های ملی در صنعت انرژی باد محسوب میگردد. طبق اطلس بادی تهیه شده و بر اساس اطلاعات دریافتی از 60 ایستگاه و در مناطق مختلف کشور، میزان ظرفیت اسمی سایت ها در حدود 60 هزار مگاوات است. بر پایه پیش بینیهای صورت گرفته، میزان انرژی قابل استحصال بادی کشور از لحاظ اقتصادی بالغ بر 18 هزار مگاوات تخمین زده میشود که موید پتانسیل قابل توجه کشور در زمینه احداث نیروگاه های بادی و همچنین اقتصادی بودن سرمایه گذاری در صنعت انرژی بادی میباشد. طبق قانون برنامه پنجم توسعه نصب پنج هزار مگاوات نیروگاه تجدید پذیر توسط وزارت نیرو هدف گذاری شده که از این میزان 4500 مگاوات آن برای توسعه نیروگاه های بادی در نظر گرفته شده است. میتوان گفت در پنج سال آینده قریب به چهار هزار مگاوات بازار برای توسعه بخش خصوصی وجود خواهد داشت. در حال حاضر نیروگاه بادی منجیل و نیروگاه بادی بینالود بزرگ ترین پروژه های کشور در زمینه انرژی بادی هستند. قرار گرفتن ایران در مسیر جریان های مهم هوایی شرایط مناسبی را برای بهره از انرژی بادی فراهم آورده است. طبق برآوردهای مطالعات میدانی، 45 سایت در 26 منطقه از کشور دارای پتانسیل انرژی بادی 6 هزار و 500 مگاوات هستند. با تکمیل فاز صفر اطلس باد کشور در سال 85 و جمع آوری اطلاعات موجود مشخص شد که میزان انرژی قابل استحصال بادی کشور بالغ بر 18 هزار مگاوات است. برای استفاده از این نیروی پاک و سازگار با محیط زیست وزارت نیرو قدم هایی برداشته است. در سال های گذشته 10 مگاوات توربین برق بادی در سایت های منجیل و رودبار نصب و راه اندازی شده که شامل 17 واحد توربین 300 کیلووات، 2 واحد توربین 500 کیلووات و 8 واحد توربین 550 کیلووات است. با نصب توربین های بیشتر هم اکنون نیروگاه منجیل 100 مگاوات برق وارد شبکه کشور میکند. نیروگاه بادی بینالود نیز طی سال های 80 تا 86 با نصب 43 واحد توربین 660 کیلوواتی جمعاً 28.4 مگاوات را تأمین میکند. مصطفی ربیعی، رئیس گروه آگاه سازی، آموزش های ترویجی و ارتباطات بین المللی سانا (سازمان انرژیهای نو) در گفتگو با پیام ساختمان ، مشکل توسعه انرژیهای نو از جمله باد را در سرمایه گذاری اولیه میداند و میگوید: عوارضی گذاشتیم که روی هر کیلووات 30 ریال به صندوقی ریخته شود که هدف آن حمایت از انرژیهای تجدید پذیر است. اما دولت بیش از این نمیتواند کاری بکند و اکنون نوبت بخش خصوصی است و اگر بخش خصوصی ورود پیدا نکند تا 10 سال دیگر همین گونه باقی خواهیم ماند. ربیعی در مورد موانع فراروی سرمایه گذاری بخش خصوصی نیز گفت: الآن نزدیک به 5 هزار مگاوات با بخش خصوصی قرارداد داریم ولی آنها هیچ کاری نکرده اند زیرا تا زمانی که بانک ها تسهیلات ایجاد نکرده و این را به عنوان یک آورده قبول نکنند هرچقدر ما بکوشیم فایده ندارد. سیاست های تشویقی دولت پس از افزایش قیمت انرژی جایگزین ناشدنی سوخت دولت سیاست هایی را برای توسعه نیروگاه های انرژیهای تجدیدپذیر وضع کرد. نیروگاه های کوچک بادی و خورشیدی به راحتی میتواند در پشت بام خانه ها و جاهای دیگر نصب شوند و مردم نه تنها از برق رایگان بهره مند میشوند بلکه با قیمت نسبتاً بالایی آن را میتوانند به شرکت توانیر بفروشند. همچنین تسهیلاتی برای بخش خصوصی تدوین شده است. هوشنگ فلاحتیان معاون وزیر نیرو در این مورد میگوید: در صدد هستیم با فرهنگ سازی در مورد استفاده از انرژیهای تجدید پذیر، استفاده از این نیروگاه ها را در منازل توسعه دهیم و نیاز اماکن مسکونی را به این ترتیب تأمین کنیم. وی با اشاره به اینکه انرژیهای بادی در اولویت وزارت نیرو قرار دارد، گفت: هر فرد حقیقی یا حقوقی که به احداث نیروگاه های تجدید پذیر اقدام کند، میتواند در دوره ای 2 ساله سرمایه صرف شده را از طریق صرفه جویی در مصرف سوخت بازگرداند. ستار محمودی، قائم مقام وزارت نیرو نیز از تسهیلات وزارت نیرو برای خرید برق از نیروگاه های انرژیهای تجدید پذیر خبر داد و گفت: برای تأمین انرژی از محل نیروگاه های تجدید پذیر در سال آینده 600 مگاوات پیش بینیشده و منابع مالی با توجه به تغییری که در خرید قیمت انرژی ایجادشده ، رقمی بالاتر از ارقام گذشته برای تشویق به سرمایه گذاری در انرژیهای تجدید پذیر است. البته وی تأکید میکند که تأمین منابع مالی برای بخش انرژیهای تجدید پذیر باید از منابع غیردولتی صورت گیرد.