نیازمند ساختمان زیبا هستیم

* چهارشنبه دهم اردیبهشت ماه، حاضران در سالن اجتماعات شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران شاهد سخنان دو تن از بزرگ ترین معماران خاورمیانه بود. نادر اردلان معمار ایرانی گفتاری با عنوان به سوی معماری پایدار و توسعه شهری کل نگر و راسم بدران با موضوع موضوعات شهری و نه تهدیدات شهری در غالب پنجاه و سومین نشست تخصصی شرکت عمران و بهسازی شهری ایران به سخنرانی پرداختند. فضای یک شهر به آدم هایش مربوط است و در طراحی باید روحیه مردم لحاظ شود اولی سخنران نشست« راسم بدران»بود . وی یکی از مهم ترین و معروف ترین معماران خاورمیانه است که در دوره ای طولانی از موطنش، فلسطین رانده شد و در سوریه و اروپا زندگی کرد. بدران تحصیل کرده آلمان است ولی در بسیاری از کشورهای جهان فعالیت کرده و بناهای مختلفی از جمله در خاورمیانه از عربستان گرفته تا مصر ساخته است. وی پس از سال ها به خاورمیانه بازگشته و پایتخت کشور عمان ساکن شده است. نکته مرکزی رویکرد بدران استفاده از سنت و گذشته و تأثیر از طبیعت است تا فضاهایی قابل زندگی و انسانی بیافریند. راسم بدران سخنان خود را با اشاره به نمونه ای از ساخته های خود که مسجدی بزرگ در شهر ریاض بود، آغاز کرد و گفت: دغدغه من همیشه فضاهای بینابینی بود چرا که متأسفانه در شهرهای جدید فضاهای عمومی در حال اضمحلال هستند و باید فضاهایی به وجود بیاوریم که قاعده درستی بین فضاهای عمومی و خصوصی و یا بین فضاهای پر و خالی برقرار کند. وی به مسجد ساخته خود اشاره کرد و افزود: وقتی به این مسجد میروید احساس نمیکنید که تنها به یک مسجد رفته اید بلکه شما به یک فضای شهری واردشده اید که در آن هم برای عموم و هم برای اقلیم تفکر شده است. بدران با اشاره به تاریخ مساجد به مثابه اماکن عمومی و اینکه همیشه در کنار مساجد بازار هم بوده است، ادامه داد: مسجد یعنی محل تجمع مردم و در طراحی این مسجد، فضاهای عمومی برای من اهمیت داشت، چون واقعیت این است که آدم ها هستند که شهر و مکان عمومی را میسازند. آدم ها و ساختمان ها با هم رابطه متقابل دارند. وی سپس بناها و ساختمان ها را به موجودات زنده تشبیه کرد که در طول زمان باید تکمیل و ساخته شوند و در هر دوره ای چیزی به آن افزوده شود و گفت: هیچ یک از پروژه هایی که انجام میشود به حال خود رها نمیشوند. خوشبختانه مسئولان شهری ریاض بسیار هوشمندانه عمل کردند و وقتی دیدند که مردم بعد از نمازخواندن مسجد را ترک نمیکنند و همچنان در آن حضور دارد صندلیهایی در مسجد گذاشتند تا مردم تعاملات خود را در این مکان عمومی ادامه دهند. وی ادامه داد: ارزش هایی به این بنا افزوده شده است به گونه ای که وقتی شما به این مسجد مینگرید تنها یک مسجد را نمیبینید بلکه بیشتر شبیه جایی در شهر است و زندگی شهری همچنان درون آن به صورت تعاملات و بیرون آن به صورت بازارها ادامه دارد. بدران با اشاره به معماری انسان نگر تصریح کرد: در شهرهای مدرن مردم کمتر میخندند و بیشتر با گوشیهای همراه خود حرف میزنند و توجه کمتری به محیط اطراف دارند، درحالیکه مردم و ساختمان ها با یکدیگر صحبت میکنند و بر یکدیگر تأثیر میگذارند. اگر نگاه جامع نگر داشته باشیم میبینیم همه اینها بر هم تأثیرگذارند چون فضای یک شهر با آدم هایش ارتباط دارد و در طراحی باید روحیه مردم لحاظ شود. در قرن بیست و یکم هنوز هیچ راهنمایی نداریم دومین سخنران این نشست، نادر اردلان معمار نامی ایرانی بود. وی که به زبان انگلیسی صحبت میکرد،گفت: چه چیزی میتوان از دشواریهای گذشته و حال معماری شهری دریافت که مددکار ما در طرح ریزی مدل ها و پارادایم هایی معتبر در معماری و شهرسازی پایدار باشد که حافظ هویت فرهنگی نیز باشد همچنان که موضوع محوری این گفتگو است. وی ادامه داد: شخصاً از سال ها پیش درگیر این مباحث بوده ام و مدت 50 سال است که ساختمان طراحی میکنم و تمرکز اصلی من به ویژه در 5 تا 6 سال گذشته در دانشگاه هاروارد تحقیق روی باز خلق سنت و توسعه آن همچون معیارها و رهنمودهایی است تا در اصولی فارغ از زمان ،سنت یا مدرنیته را باز پردازش کند و این کوششی است که پایانی ندارد. اردلان افزود: امیدوارم این مأموریت گام تازه ای باشد که شهرها را بازپردازش کند و لباس جدیدی را مناسب با این فرهنگ و تاریخ بپوشاند. وی به کوشش های خود اشاره کرد و گفت: شخصاً دغدغه شخصی با این موضوع دارم. در اولین کنفرانس بین المللی معماری در سال 1970 و دیگر کنفرانس ها نیز بارها گفته ام که ما در ایران نیازمند معیارهای باکیفیتی هستیم تا ساختمان هایی هرچه زیباتر و فاخرتر داشته باشیم. اردلان گفت: امروز پس از چهل سال شما با همان مسئله ای مواجه اید که ما در سال 1970 روبه رو بودیم با این تفاوت که امروز جمعیت کشور از 40 میلیون نفر به نزدیک 77 میلیون نفر رسیده است و شهرهای ما بزرگ و بزرگ تر شده اند. اگر بخواهم صادق باشم باید بگویم ما هیچ راهنمایی که لایق تمدن ما باشد و ما را در برابر چالش های پیش رو حفظ کند، نداریم.