اردبیل 40 هزار ساله

اردبیل یکی از شهرهای ایران و مرکز استان اردبیل در شمال غربی کشور است. این شهر همچنین مرکز شهرستان اردبیل است. اردبیل از شهرهای باستانی و تاریخی ایران است. این شهر در نزدیکی مرز جمهوری آذربایجان قرار گرفته است و دارای ارتفاع زیادی است و از سردترین شهرهای ایران محسوب میگردد که جاذبه های طبیعی زیادی دارد. این شهر در 219 کیلومتری تبریز و 591 کیلومتری تهران واقع شده است. پیشینه اغلب صاحب نظران نام قدیمی شهر را «آرتاویل» و از ریشه اوستایی میدانند. این نام از ترکیب دو کلمه «آرتا» (به معنی مقدس که در فارسی میانه تبدیل به «ارد» شده است و در کلماتی نظیر اردشیر آمده است) و «ویل» تشکیل شده است. اردبیل از شهرهای کهن ایران است که حدود 5 هزارسال قدمت دارد.در لوحه های گلی سومریان به صورت آرتا یا آراتتا ثبت گردیده است که خود قدمت شهر را تا 5 هزارسال میرساند. در سال 618 هجری اردبیل مورد حمله مغولان قرار گرفت و در دوران باستان نیز که ایران به چهار ولایت تقسیم شده بود اردبیل مرکز ولایت باختر شامل آذربایجان، ارمنستان و آران بوده است. اما در زمان تیموریان و صفویان، نهضت تشیع و جنبش های سیاسی ایران از این شهر برخاست. اردبیل در زمان صفویان آباد گردید و به اوج اعتبار، عزت، و عظمت خود رسید، اما پس از انقراض این سلسله در پیشامدها و تحولات تاریخی دوره نادرشاه و اوایل قاجار و به خصوص با ورود قشون روسیه به ایران و حوادث دوران مشروطیت، از رونق و اهمیت افتاد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، در 24 فروردین 1372 به مرکز استان تبدیل شد. مسجد جمعه اردبیل (مسجد جامع اردبیل) یادگار دوره پیش از اسلام ودوره سلجوقیان است. از آثار تاریخی اردبیل که برخی به دوره پیش از اسلام میرسد، میتوان از دهکده آتشگاه، شهر هیر، شهریور، و مسجد جامع اردبیل که در قدیم آتشکده بوده است، نام برد. با توجه به این که این مسجد، بزرگ ترین و قدیم ترین مسجد اردبیل است، احتمال میرود یکی از واحدهای آن، کتابخانه بوده، ولی در تاریخ اردبیل اشاره ای به آن نشده است. بسیاری از مؤلفان دوره اسلامی، بنای شهر اردبیل را به فیروز، پادشاه ساسانی نسبت میدهند و مینویسند که اردبیل به دستور این پادشاه، که در سده پنجم میلادی میزیست، ساخته شده است. فردوسی در شاهنامه بنای اردبیل را به پیروز ساسانی نسبت میدهد. اما تاریخ اردبیل خیلی قدیمیتر از زمان فیروز ساسانی است. زیرا که فیروز درسال 459 میلادی به سلطنت رسیده است و 34 سال قبل از این تاریخ، بهرام پنجم ملقب به بهرام گور در مقابل حمله هیاتله از راه اردبیل به آمل وگرگان و سپس به خراسان رفته و در آن جا، خاقان هیاتله را کشته است. اردبیل در زمان فیروز به دلیل حمله طوایف شمال (هون ها) ویران گردید و به دستور فیروز، آباد گردید و برج و بارو درآن ساخته گردید و از این رو بنای آن را به فیروز نسبت میدهند. در داستان سیاوش در شاهنامه فردوسی نیز نام اردبیل آمده بود. شهر اردبیل به علت نزدیکی به قفقاز و گرجستان و ارمنستان، جایگاه ویژه ای داشت به طوری که در زمان جنگ های ایران و روس در عهد قاجار، اردبیل مرکز استقرار نیرو و ستاد عملیات سپاه ایران در برابر طوایف شمال بوده است. کشف تاریخ 40 هزار ساله اردبیل کشفیات اخیر در خصوص تاریخ اردبیل در منطقه مرادلو اردبیل تاریخ 40 هزار ساله در اردبیل را به اثبات میرساند.محوطه شامل بیش از یکصد تخته سنگ مزین به نقوش صخره ای بوده که با بررسی و مطالعه هر یک از آنها زوایای پنهانی از نحوه زندگی و استقرار بشر در این منطقه از کشور نمایان خواهد شد. یکی از کارشناسان باستان شناسی اردبیل گفت: نقوش خمره ای یا همان سنگ نگاره ها کهن ترین آثار هنری بر جای مانده از بشر هستند که قدمت برخی از آنها به 40هزار سال قبل برمی گردد. جاذبه های توریستی آرامگاه شیخ صفیالدین اردبیلی و مسجد جامع اردبیل از بناهای تاریخی این شهر به شمار میروند. از جاذبه های طبیعی این شهر دریاچه شورابیل و بقعه شیخ جبراییل در داخل شهر و دریاچه نئور، جنگل فندق لو، و پیکره سنگی بابا داوود عنبران و شهر توریستی سرعین در نزدیکی این شهر میباشد. آب های معدنی که اغلب مزین به زیباییهای بینظیر طبیعی میباشند عبارت اند از: سردابه، قطورسویی، دودو، ایلاندو (که بر اثر زلزله ویران شده است)، مشه سویی، شابیل، قینرجه، ویلادره، خلخال سویی و... همچنین آبشارها و عوارض طبیعی دیدنی مانند آبشار شورشورنه عنبران، آبشار نره گر در روستای اسبوی خلخال، آبشار سردابه، دریاچه واقع در قله سلطان سبلان، روستای زیبای نمهیل و سواحل رود قزل اوزن، جاده فوق العاده زیبای خلخال به اسالم، مراتع وسیع دامنه سبلان و... اردبیل به واسطه داشتن مناظربی نظیر طبیعی، شاید به جرات بتوان گفت رتبه نخست گردشگری درایران را دارا میباشد.اردبیل وسرعین به واسطه پذیرش گردشگر، میزبان مسافران تابستانی وزمستانی میباشد.درتابستان استفاده از مناطق خوش آب وهوای اردبیل ودر پاییز و زمستان به واسطه دارا بودن پیست اسکی آلوارس وآبگرم های معدنی سرعین میزبان مسافران میباشد.وجود کوهستان های سبلان، طالش و بزغوش، تأثیر بخارهای دریای خزر و بادهای سردشمالی و وجود جنگل های شمال و شرق آن در میزان بارندگی و نوسان دمای شهرستان اردبیل بسیار مؤثر است.