آپارتمان بی معنا می سازیم

گروه معماری و دکوراسیون: پای صحبت های دکتر وفامهر که مینشینی روحت تا گنبدهای فیروزه ای مساجد ایرانی با تلألؤهای درخشانش که مقام متعالی و پاک انسان را جلوه گر میسازد و تو را از زندگی زمینی جدا میکند تا آسمانیت کند، پر میکشد.به معماری فکر میکنی و به اصالتی که این هنر دارد.از خود بیخود میشوی بت هایی را که از معماری در ذهنت ساخته بودی ابراهیم وار میشکنی تازه میفهمی کجای کار ایستاده ای و باید کجای کار بایستی. متن زیر حاصل گفتگو با این استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت است که مسئولیت های حرفه ای زیادی دارد.در این گفتگو وی به مسائل بسیار مهم معماری پرداخته و راهکارهایی نیز ارائه داده است. تکنولوژی در روند تکامل معماری ایران چه تأثیری داشته و آیا توانسته همزمان با کاربرد تکنولوژی زمینه های فرهنگی و تاریخی هویتی در معماری مان را نیز حفظ کند؟ در گذشته معماری در خاک متجلی میشد.یعنی از همان چیزی روح میگرفت که انسان از آن زاده شده است.خشت خام نماد انسان خام بود و بعد از تجربه و آتش کوره به آجر تبدیل میشد .به آجر انسان پخته و کامل میگفتند.مفاهیم عمیق بودند و معماران با بصیرت. انسان ایرانی فرهنگ و تمدنی دارد که میتواند ابعاد متعالی وجودش را بروز دهد.معمار مسجد شیخ لطف الله با همین ابزار انسانی توانسته مسیر دسترسی نور را از قبله طراحی کند و با ظرافت های هنریاش طاووسی را در زیر گنبد نقش بزند که جهت قبله را به نمازگزار نشان میدهد.سیوسه پل یک اثر هنری محاسباتی است که مهندسی هیدرولوژی آن بسیار پیچیده است.معمار آن دوره تسلط کاملی به اثر هنریاش داشته است.هم با محاسبات آشنا بوده هم با آب و خاک و اقلیم.پلی را ساخته که نه تنها پیاده ها بلکه سواره ها نیز از آن میگذرند و به صورت خودکار عملیات محاسباتی تقسیم آب بین کشاورزان را انجام میدهد. ما مساجد و بناهایی داریم که بیش از هزار سال از ساخت آنها میگذرد اما با وجود آنکه فقط از خشت و آجر ساخته شده اند،سالم مانده اند درحالیکه بارها و بارها زلزله را نیز تجربه کرده اند.معماری منارجنبان اصفهان مثال خوبی برای شخصیت جامع معمار آن دوره است.معماری که علاوه بر تسلط بر امور محاسباتی،معرفت شناسی،انسان شناسی آگاه بر امور زیباشناختی است.فقط چنین معماری میتواند ساختمانی با این ظرافت بسازد که با تکان دادن یکی از مناره ها باعث حرکت دومی شود.واضح است که او بر دانش نیروهای دینامیک مسلط بوده است.همه این معماریها با توجه به موقعیت مکانی و زمانی دوره خود اتفاق افتاده اند و بعد از هزاران سال هنوز تداوم دارند. معماری معاصر چگونه است آیا توانسته همچنان درخشش گذشته خود را حفظ کند؟ علیرغم تسلط معمار بر دانش معماری در حال حاضر این هنر در حال افول از تلألؤ خود است. دلیل آن هم این است که از علوم زیباییشناختی، معرفت شناختی، انسان شناسی فن ساخت جداشده و فقط به زیباییهای بصری بسنده کرده و از علم محاسبات جدا شده است. البته معمارانی در ایران داریم که اثرات زیبا و ماندگار خلق میکنند اما آن اثر خیلی جامع و مانع نیست.مأموریت معمار روی زمین خلق اثری است که با دیگر زیباییهای طبیعت مانند گل ها پرندگان و رودخانه ها همخوانی داشته باشد نه اینکه در کنار آنها قرار بگیرد اما در مسیر افول باشد. به نظر شما معماری حال حاضر ما متناسب با فرهنگ و هویت اصیل ما هست؟ ما در حال حاضر تعدادی آپارتمان میسازیم که همه اش بدون توجه به معنا و اقلیم تقلید شده اند. معماری امروز ما معماری نیست که قابلیت شخصیت عرفانی انسان را داشته باشد.فقط انباشت مصالح بر اساس تکنیک های بیروح است. خداوند تک معمار هستی است که هنر را در کتاب آسمانیش به صورت کامل شرح میدهد.معمار ما تا چه اندازه با فرهنگ قرآنی و فرهنگ و تمدن ایران آشناست؟استادان فرهیخته ما کم هستند و متأسفانه فرصتی ندارند تا با دانشجو در تعامل سازنده باشند. ما درباره معمار مسلمان صحبت میکنیم که در فرهنگ ایران زندگی میکند و در قلب اسلام رشد کرده است.او سابقه ای روشن دارد، مکتبش اسلام، کتابش قرآن، زبانش پارسی و فرهنگ و تمدنش ایرانی است.اگر در این چارچوب نگاه کنیم میبینیم کسی که میخواهد معمار شود باید اهلیت آن را داشته باشد و اخلاق پایه این اهلیت است.کسی که اخلاق دارد متصف به صفات الهی است.