نظارت کاردان ها؛ حق یا زیاده خواهی

گروه ساخت وساز: با وجود اینکه دو تشکل سازمان نظام کاردانی و سازمان نظام مهندسی از دل قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان برآمده اند، اما در سال های اخیر کاردان ها نسبت به شیوه توزیع کار در کشور اظهار نگرانی کرده اند و اعتقاد دارند؛ سازمان نظام مهندسی از حضور آنها در ساخت وساز چندان خوشحال نمیشود و وزارت راه و شهرسازی هم در سالیان اخیر به سازمان نظام مهندسی توجه بیشتری داشته و همین امر باعث شده تا کاردان ها در انزوا قرار بگیرند. در اینکه بسیاری از کاردان ها به دلیل عدم به کارگیری در امور تخصصی صنعت ساختمان به سوی مشاغل کاذب رفته اند و بسیاری از آنها راه مهندس شدن را در پیش گرفته اند تقریباً شکی نیست اما امروز میخواهیم در گفتگو با اعضای هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی استان ها و البته رئیس شورای مرکزی سازمان نظام کاردانی بررسی کنیم که اولا چقدر حضور کاردان ها میتواند در صنعت ساختمان موثر باشد و دوم اینکه در قانون، نظارت کاردان ها تا چه اندازه مورد تایید است. کاردان ؛ پل ارتباطی بین مهندس و مجری حسین پور اسدی ، عضو هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی استان فارس با بیان اینکه حضور کاردان ها بیشک در صنعت ساختمان منشأ اثرات مفید خواهد بود، گفت: در سال های اخیر بسیاری از کاردان ها به سمت مدرک گرایی و اخذ مدارک بالاتر رفته اند، در صورتی که کاردان ها پل ارتباطی بین مهندسان و مجریان ساختمان هستند. وی افزود: اگر حقوق و جایگاه کاردان ها در صنعت ساختمان به درستی دیده میشد، حضور آنها باعث ارتباط نظام فنی و نظام اجرایی میشد. بنده با کاردان های ساختمان کار کرده ام و این همکاری به دلیل «دست به آچار تر بودن» آنها بسیار مفید واقع شده است. پور اسدی در پاسخ به این سؤال که چرا از کاردان ها استفاده نمیشود، گفت: یک مشکل به مدرک گرایی بر میگردد چرا که بسیاری فکر میکنند که مدرک بالاتر لزوماً بهتر است اما در واقع این گونه نیست. وی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آیا حضور کاردان ها هزینه ها را برای مالکان زیاد نمیکند، خاطرنشان کرد: اگر هزینه درست مصرف شود باعث بهره وری و کسب سود بیشتر مالکان میشود. ضمن اینکه حضور کاردان ها جای سازمان نظام مهندسی را تنگ نمیکند؛ زیرا هر کسی باید سرجای خودش باشد. کاردان ها دچار سهم خواهی شده اند علی پزشکی، رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان نیز با بیان اینکه کاردان ها در صنعت ساختمان نقش بسیار محوری دارند، گفت: حلقه مفقوده فعلی صنعت ساختمان کاردان ها هستند. کاردان واسطه بین بدنه مهندسی و بدنه اجرایی است و این یک اصل انکارناپذیر است. اما متأسفانه در حال حاضر کاردان ها که در چارچوب قانون نظام مهندسی وظایف آنها تعیین شده است، تا حدودی به سمت سهم خواهی از وظایف مهندسان میروند. به طور مثال علاقه مند هستند که در امر طراحی دخالت کنند. درحالیکه قانون طراحی را به عهده مهندسان گذاشته و البته در تبصره 2 ماده 12 آمده است که اگر در جایی مهندسی به اندازه کافی نبود ، کاردان ها میتوانند این نقش را بر عهده بگیرند. وی در پاسخ به این سؤال خبرنگار ما مبنی بر اینکه در حال حاضر کاردان ها در هیچ بخشی اعم از نظارت ، اجرا و... به کار گرفته نمیشوند، گفت: این آمارها شاید مربوط به استان تهران باشد اما واقعیت این است که در بسیاری از استان ها، کاردان ها نقش موثری دارند. مثلاً در استان اصفهان کانون کاردان ها حدود2400 نفر عضو دارد که تقریباً تمامی آنها در امر نظارت و اجرای ساختمان به همراه مهندسان مشغول به کار هستند. پزشکی در رابطه با موضوع افزایش هزینه ها با حضور کاردان ها در ساختمان گفت: صنعت ساختمان با وجود اینکه 30 درصد از گردش مالی کشور در بخش ساخت وساز را شامل میشود، اما مورد بیمهری قرار گرفته است. اگر ساختمان خوب ساخته شود از سرمایه ملی حفاظت شده و بهره وری افزایش مییابد. رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان در پایان خاطرنشان کرد: تقریباً در کنار هر مهندس باید دو سه کاردان حضور داشته باشد اما متأسفانه تعداد کاردان ها از مهندسان کمتر است. حق نظارت کاردان ها در قانون نیامده است سید باقر زنده دل، عضو هیئت مدیره نظام مهندسی ساختمان استان تهران نیز دراین باره به خبرنگار ما گفت: کاردان ها فقط در بخش اجرا میتوانند وارد شوند و در بخش محاسبات و نظارت نمیتوانند کارایی داشته باشند. وی افزود:اگر کسی نسبت به نحوه نظارت مهندسان ناظر معترض است، چاره آن استفاده از کاردان ها نیست. بلکه باید حق الزحمه واقعی مهندسان ناظر به درستی پرداخت شود تا به عنوان ناظر مقیم در پروژه حاضر باشند. زنده دل خاطرنشان کرد: مقررات ملی ساختمان جایگاهی برای نظارت کاردان ها در ساختمان ندیده است و کاردان ها طبق قانون فقط باید در بخش اجرا فعالیت کنند و نظارت و محاسبات از وظایف مهندس است. کاردان ها حق نظارت دارند مهدی مؤذن، رئیس شورای مرکزی سازمان نظام کاردانی نظری متفاوت نسبت به نظارت کاردان ها دارد. وی به خبرنگار ما گفت: سازمان نظام مهندسی مانند سازمان نظام کاردانی بر خواسته از قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان است؛ بنابراین در درجه اول یکی نمیتواند برای دیگری به واسطه قدرت یا تمولی که دارد تعیین تکلیف کند چرا که این کار بر عهده حاکمیت است. وی اضافه کرد: پروانه اشتغال که وزارت راه و شهرسازی به افراد میدهد یک سند معتبر دولتی است. بنابراین همان دولت که صلاحیت یک مهندس را پشت پروانه اشتغالش مینویسد، صلاحیت یک کاردان را هم پشت پروانه اشتغال مینویسد.ضمن اینکه در پروانه اشتغال کاردان ها به طور صریح آمده است که در امر نظارت و اجرا میتوانند فعالیت کنند. در یک خط نظارت بر اجرای ساختمان های تا 800 مترمربع آمده و در خط پایین آن هم نوشته که صاحب این پروانه میتواند ساختمان های تا 800 مترمربع را اجرا کند. وی ادامه داد: پروانه اشتغال مهندسان هم همین موارد را فهرست وار نوشته است با این تفاوت که متراژ نظارت و اجرای آنها تا 1500 مترمربع میباشد؛ چرا که حاکمیت توان فنی مهندس را بیشتر دیده است. اما همه باید قبول کنیم که جنس نظارت یک چیز است، حالا چه 800 متر باشد و چه 1500 متر. رئیس شورای مرکزی سازمان نظام کاردانی با بیان اینکه اگر واقعاً کاردان به کمک مهندس ناظر خلاءهای نظارت را پرکند، بسیار کار خوبی است، افزود: اخیراً آقای دکتر غفرانی به عنوان رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران در گفتگو با یکی از رسانه ها عنوان کرده بودند که ما قبول داریم کاردان ها باید به کمک نظارت بیایند اما مشکل ما این است که ممکن است ما مجبور شویم سهمی از حق الزحمه مهندس ناظر را برداریم و به یک کاردان فنی بدهیم. بنابراین آقای غفرانی اصل موضوع را قبول کرده اند و فقط نگران کاهش حق الزحمه مهندسان هستند. وی در پایان گفت: ساختمان ها از اینجا گران نمیشود. مگر هر ساله عوارض ساخت افزایش نمییابد و مصالح ساختمانی گران نمیشود چه اتفاقی در صنعت ساختمان افتاده است؟ متأسفانه شهامت ابراز آن چیزی که درست است را نداریم. در صنعت ساختمان آیتم هایی وجود دارد که باعث افزایش میلیونی قیمت ساختمان در مترمربع میشود. همه اینها را رها کرده ایم و چسبیده ایم به اینکه متری 30،40 هزار تومان برای حوزه نظارت میگیریم و وحشت داریم که نکند این پول 50 هزار تومان شود.