کشف معمای گنبد شاه نعمت الله

گنبد تاریخی شاه نعمت الله ولی در حالی صدها سال قبل توسط معماران کرمانی ساخته شده که راز ساخت این گنبد با قطعات منفرد از جمله معماهای سربه مهر این مجموعه طی سال های گذشته بوده است اما یکی از استادان ریاضی دانشگاه« اترخت هلند» این روزها پرده از روش ساخت این گنبد برداشته است. بنای مقبره شاه نعمت الله در کنار باغ شاهزاده ماهان، این شهر تاریخی را به یکی از قطب های گردشگری استان کرمان و کشور تبدیل کرده است. یک پژوهشگر رشته ریاضی از کشور هلند موفق به شناسایی یک شاهکار مهندسی در طراحی و ساخت گنبد آرامگاه«شاه نعمت الله ولی» (واقع در ماهان کرمان) شد که اکنون معمای عدد 11 را در مقابل استادان معماری قرار میدهد. این کارشناس ارشد ریاضی در دانشگاه اترخت (Utrecht) هلند، اظهار کرد: معماران و مهندسان ایرانی در طراحی و ساخت گنبد آرامگاه شاه نعمت الله ولی از یک روش منحصربه فرد و بینظیر استفاده کرده اند. «وینسنت کارلز»(Vincent Karels) افزود: بر اساس مطالعاتی که بر روی طرح گنبد فیروزه ای این آرامگاه انجام دادم، پی بردم که این گنبد به 11 قسمت مساوی تقسیم شده است.وی ادامه داد: قاعده این 11 قسمت در پایین گنبد و رئوس آنها در بالای گنبد در کنار یکدیگر قرار گرفته است. وی با اشاره به اینکه از نظر ریاضی، محیط دایره به طور معمول به قسمت های مساوی زوج تقسیم میشود، اظهار کرد: اینکه چرا معمار و مهندس این گنبد عدد 11 که یک عدد فرد است را برای تقسیم گنبد و طراحی آن انتخاب کرده، بسیار جالب و حائز اهمیت است. کارشناس هلندی با تاکید بر اینکه این کار از نظر علم ریاضی بسیار مشکل است، گفت: لازم است اساتید معماری و کاشیکاری ایران بررسی کنند که چطور این 11 قسمت مساوی بر روی یک گنبد با یکدیگر جفت وجور شده است. کارلز افزود: بدون شک معماران آرامگاه شاه نعمت الله ولی در زمان صفوی با این نوع طراحی و ساخت گنبد، قصد دادن پیامی را داشته اند که این پیام باید کشف شود. این استاد ریاضی تصریح کرد: زمانی که 360 را بر 11 تقسیم کنیم عددی حاصل میشود که برای ساخت این گنبد طرحی بینظیر بوده و اینکه کاشیکاران ایرانی آن زمان از تمام محاسبات ریاضی این گنبد و چگونگی ساخت آن مطلع بودند، عجیب است. وی افزود: با بررسیهایی که در باره عدد 11 و حروف ابجد انجام دادم متوجه شدم که عدد 11 معادل کلمه «هو» به معنای «الله» است. به گفته وی، این احتمال می رود که با توجه به اینکه شاه نعمت الله ولی یک عارف بزرگ و شناخته شده در زمان خود بوده، این کار برای نشان دادن اخلاص او در ایمان به خدا انجام شده است. شاه نعمت الله ولی از عرفا و شعرای سده هشتم و نهم هجری است که در سال 832 (به روایتی 834 هجری قمری) در شهر کرمان درگذشت و در باغی در ماهان دفن شد.قدیمیترین قسمت آرامگاه این عارف، گنبدی است که در سال 840 هجری قمری ساخته شد و از شاهکارهای معماری این آستانه به شمار میآید.